یادی از کیومرث صابریفومنی در سالروز درگذشتش
گلآقای مردم ایران
حوالی امروز
امروز یازدهم اردیبهشت سالروز درگذشت شخصیتی یگانه در عرصه فرهنگوهنر معاصر ایران است؛ کیومرث صابریفومنی که مردم او را با نام آشنای «گلآقا» میشناسند و هفتهنامهاش بههمین نام سالها یکی از پرخوانندهترین نشریات تاریخ معاصر کشور بوده است.
کیومرث صابریفومنی هفتم شهریور سال1320 در صومعهسرا از توابع فومنات استان گیلان بهدنیا آمد. دانشآموخته کارشناسیارشد رشته ادبیات تطبیقی از دانشگاه تهران بود و در دبیرستانهای تهران به آموزگاری زبان و ادبیات فارسی اشتغال داشت. همزمان با معلمی، در مجله «توفیق» فعالیت میکرد و مدتی نیز معاونتسردبیری آن را برعهده گرفته بود. «توفیق» هفتهنامه فکاهی و طنزآمیز موفقی بود که نزدیک 50 سال (در فاصله سالهای 1302 تا 1350) هر پنجشنبه منتشر میشد و مخاطب بسیاری هم در میان فرهیختگان و هم در میان عموم مردم داشت.
صابریفومنی پس از پیروزی انقلاب اسلامی مدتی مدیرکل بازرگانی وزارت آموزشوپرورش در دولت موقت و سپس مشاور فرهنگی نخستوزیر در دولت شهیدرجایی بود. او در سالهای 1363 تا 1369 ستون ویژهای در روزنامه اطلاعات داشت که با نام «دو کلمه حرف حساب» نوشتههای طنزآمیز سیاسی خود را در آن منتشر میکرد. نوشتههای این ستون با نام مستعار «گلآقا» منتشر میشد و همین نام بود که صابریفومنی آن را بر هفتهنامه طنز جدید خود گذاشت. «گلآقا» نام نشریهای شد که در تاریخ مطبوعات ایران جاودانه ماند و نوع ویژهای از طنز را پیش روی مخاطب گذاشت که قبل و بعد آن نمونهای همسطحش نمیتوان سراغ گرفت. شخصیتهای طنزآمیزی که در نوشتههای «دو کلمه حرف حساب» با نامهایی همچون «شاغلام»، «مشرجب»، «غضنفر» و... ساخته شده بودند، در نشریه «گلآقا» نیز ادامه پیدا کردند و دستمایه طنزهای درخشان و کارساز سیاسی و اجتماعی شدند.
نخستین شماره هفتهنامه «گلآقا» در نخستین روز آبان سال 1369 منتشر شد و انتشار آن حدود 12 سال ادامه یافت. مؤسسه «گلآقا» علاوه بر انتشار هفتهنامه، ماهنامه و سالنامه نیز منتشر میکرد و در حوزه کودکونوجوان نیز با انتشار هفتهنامه «بچهها گلآقا» فعال بود. انتشارات گلآقا نیز ویژه کتابهای طنز و کاریکاتور در همین مؤسسه بنیانگذاری شد.
دومین روز آبان سال ۱۳۸۱ واپسین شماره هفتهنامه گلآقا منتشر شد. کیومرث صابریفومنی بدون نام مستعار همیشگیاش سرمقاله شماره 548 نشریه را نوشت و در آن از تصمیم خود برای پایانیافتن کار هفتهنامه گلآقا بهدلایل نامعلوم خبر داد.
طنزها و کاریکاتورهای «گلآقا» ویژگیهای منحصربهفردی داشت؛ نوشتهها و تصویرهای این نشریه به نقد جدی فضای سیاسی و اجتماعی کشور و حتی اموری مثل سیاستخارجی و... بهزبانی ساده و طنزآمیز میپرداخت و این انتقادها همواره درآمیخته با انصاف و ادب و امیدبخشی و شادیآفرینی بود. گفته میشود هنر کیومرث صابریفومنی این بود که با طنزهای خود سطح تحمل مسئولان دولتی را بالا برد و بدینترتیب نوشتهها و تصاویرش در عین گزندگی بهشدت تأثیرگذار بود. همچنین تسلط والای صابریفومنی بر زبان و ادبیات فارسی موجب شده بود در هر شماره از هفتهنامه، خودش نیز شعرها و نثرهای طنزآمیزش را در کنار آثار همکارانش منتشر کند؛ شعرهایی که از نظر ادبی بیعیبونقص هستند و نثرهایی که نمونهای از نثر سالم و روان و پویای معاصر بهشمار میآیند. همه این ویژگیهای فرمی در خدمت محتوایی بود که از شناخت دقیق دغدغههای روز مردم سرچشمه میگرفت.
رهبر معظم انقلاب، یک سال پس از انتشار هفتهنامه گلآقا، در پاسخ نامهای از کیومرث صابریفومنی، نظر خود را درباره این نشریه چنین نوشتهاند: «خدا را شکر که این طنز شیرین و پرمغز به دوره جلدشده یکساله رسید و آزمونی از یک اقدام موفق در یک خلأ فرهنگی و هنری را در برابر چشم همه کسانی که برای شروع کارهای لازم، تردیدها را بر تصمیمها غلبه میدهند، گذاشت. ادعا نمیکنم که کار شما کامل و بیعیب است، اما با ملاحظه اجمالی شمارههای گلآقا، امید هرچه بهترشدن و کاملترشدن آن را دارم. طنز صادق و دلسوزانه باید همه نقاط معیوب، بهخصوص آنها را که کمتر به چشم میآیند و آنها که بیشتر به علم و اطلاع همگان از آن نیاز هست، هنرمندانه ببیند و بنمایاند. امروز جامعه و نظام انقلابی ما با دشمنانی روبهرو است که همه ابزارهای محسوس و نامحسوس را برای ضربه زدن و جریحهدارکردن مردم و نظام و انقلاب بهکار میبرند. برای آگاهکردن ذهن مردم از خدعه دشمن، چه وسیلهای از طنز هنرمندانه و شیرین و زیرکانه، بهتر و کاریتر؟ انشاءالله شما و همکارانتان موفق باشید».
برچسب ها :
ارسال دیدگاه
تیتر خبرها
-
تشییع پیکر شهید غیرت «حمیدرضا الداغی» امروز از مهدیه مشهد
-
11 اردیبهشت
-
گلآقای مردم ایران
-
منشور مقابله با اقدامات داعشگونه
-
خداحافظی فاطمیامین از«صمت»
-
چشم آبیها هم عمو سام را گردن نمیگیرند
-
عملیات روانی با رمز «مکانیسم ماشه»
-
کتابخریدن روزبهروز سختتر میشود
-
فریاد زوال اخلاقی غرب
-
مسجدی که اهل محل را خانهدار میکند
-
جامعه کارگری تشکل توانمند میخواهد
-
حفظ آزادگی و ایفای نقش راهبری در جامعه، آرمان شهید بهشتی برای کارگران
-
راهکار اقتصاد اسلامی برای احقاق حق کارگر و مقابله با ثروتهای بادآورده
-
از کارگری داروخانه تا نمایندگی کارگران در مجامع بینالمللی
-
کارگری برای امام رضا(ع)