در روایت داریم در روز قیامت اولین سؤالی که مطرح می‌شود، درخصوص ولایت است. حضرت فاطمه(س) که خود اسلام کامل است، زمانی که می‌بیند پس از رحلت پیامبر(ص)، اسلام در معرض خطر است و از سوی خواص جامعه مورد بی‌اعتنایی قرار گرفته و این ترس وجود دارد که دستاوردهای رسالت از بین برود، خود به میدان می‌آید تا از ولایت دفاع کند.
در زیارت‌نامه حضرت زهرا(س) یک ویژگی خاص مطرح شده که درباره دیگر اهل بیت(ع) وجود ندارد و آن عبارت «ممتحنه» است و حتی در سه زیارت‌نامه دیگر ایشان نیز وجود دارد. ممتحنه به معنای کسی است که مورد امتحان واقع شده و این در زیارت‌نامه دیگر اهل بیت(ع) وجود ندارد. مهم‌ترین امتحانی که خداوند به عمل می‌آورد، امتحان باور و شناخت ولایت است که در غدیر خم هم نبوده است، زیرا در غدیر خم کسانی که بغض به امیرالمؤمنین داشتند هم مشکلی ایجاد نکردند اما با رحلت پیامبر(ص)، چنان فضایی ایجاد می‌شود که خدا یک امتحان بزرگ از مسلمانان می‌گیرد.
حضرت زهرا(س) به میدان می‌آید و براساس نقل‌های معتبر اهل سنت و شیعه، شبانه همراه با امیرالمؤمنین و حسنین(ع) به در خانه اصحاب با سابقه پیامبر(ص) که در جنگ بدر و احد شرکت کرده بودند می‌رفت و سفارش‌های پیامبر(ص) درخصوص امیرالمؤمنین(ع) را یادآوری می‌کرد. بعد با آن‌ها برای همراهی امیرالمؤمنین(ع) وعده می‌گذاشت اما در نهایت تنها چهار یا درنهایت۱۲ نفر سر آن قرار برای دفاع از حق حاضر شدند.
کاری که حضرت زهرا(س) کرد، دفاع از همسر نیست زیرا این دفاع فضیلت محسوب نمی‌شود و شاید زنان دیگری هم از همسر خود دفاع کنند؛ ایشان از ولایت دفاع کرد. برخی نام خطبه ایشان در مسجد را فدکیه گذاشتند که اشتباه است. ایشان در این خطبه پس از حمد و سپاس خدا، بیان نعمت‌ها، نعمت رسالت پیامبر(ص) و تشریح وضعیت اعراب پیش از اسلام، به ولایت امیرالمؤمنین(ع) به عنوان دوم شخص عالم اشاره می‌کند و می‌فرماید اگر علی نبود، اسلام هم نبود و سپس در انتقاد از انصار می‌فرماید چرا برای دفاع از امیرالمؤمنین و اهل بیت(ع) اقدامی نمی‌کنید. در انتها هم درخصوص فدک مطالبه‌ای نمی‌کنند و تنها می‌گویند مانند شتری است که روز قیامت گلوی شما را خواهد گرفت.