موضوع سخن در ادامه شرح و تفسیر آیه صد و چهل و سوم سوره بقره به عنوان پنجمین آیه مهدوی قرآن به تبیین معنا و مقصود خداوند متعال از جعل امام زمان به عنوان شهید بر مردم اختصاص دارد. 
نکته اول در این باره، توجه به معنای کلمه شهید است. طبق بیان راغب اصفهانی، شهود و شهادت به معنی حضور همراه با مشاهده است که شاهد در عین حضور، حقایق را با چشم سر یا با چشم دل مشاهده می‌کند (المفردات، ص465). بنابراین یک معنای شهید که در بیشتر استعمال‌های این واژه در قرآن مورد توجه قرار گرفته، شاهد و گواه بر اعمال است که امام ناظر حرکات و سکنات خلائق در جریان عبادت و بندگی خداوند است. معنای دوم شهید، الگو و اسوه است که چون فضائل، ارزش‌ها و شاخصه‌های گوناگونی از نظر صفات برجسته در وی مشهود است، دیگران باید از او تبعیت و پیروی کنند. در این میان از آنجا که در معنای حرف علی در ضمن تعبیر «شُهَدَاءَ عَلَى النَّاسِ» نوعی برتری و اتمام حجت نهفته است، به نظر می‌رسد مراد از شاهد بودن امام بر مردم در آیه مورد بحث، اراده پروردگار بر این نکته است که عمل امام مشهود مردم واقع شود و خلائق به عنوان الگو از امام تبعیت و پیروی کنند.   
نکته دیگری که توجه به آن در فهم معنای شهید بودن امام بر مردم ضرورت دارد، علت بودن عبارت «لِتَكُونُوا شُهَدَاءَ عَلَى النَّاسِ» برای تعبیر «وَكَذَلِكَ جَعَلْنَاكُمْ أُمَّةً وَسَطًا» است. حسب تطبیق عنوان امت وسط بر امام به مثابه نقطه محوری جامعه اسلامی در طی مسیر بندگی خدا، باید گفت علت اینکه امام امت وسط قرار گرفته آن است که شهید بر مردم باشد. یعنی خداوند امام را امت وسط قرار داده تا به وسیله سیره رفتاری وی حجت را بر سایر مردم تمام کند. به دیگر سخن اعمال امام میزان سنجش اعمال سایر آحاد امت است.
آخرین نکته در این بخش اینکه گرچه در روایات وارده در ذیل این آیه، عنوان امت وسط و شهید بر مردم بر تمام حضرات معصومان تطبیق شده، اما از آنجا که کلمه الناس عمومیت دارد باید گفت تحقق تام و تمام جعل امام به عنوان شهید بر مردم، دوران ظهور آخرین حجت‌ پروردگار یعنی وجود اقدس مهدی موعود(عج)‌ است که امام عصر در برابر بینش تمام جهانیان قرار خواهند گرفت.