درباره استادی که مبدع بسیاری از تحولات قرآنی در کشور شد
نیم قرن خدمت به قرآن
سید سعید سرابی، مدیرعامل مؤسسه جامعه قاریان مشهد
باید اذعان کرد در جریان‌سازی امر تلاوت و به‌خصوص اینکه امروزه مشهد قطب اصلی تلاوت قرآن در جهان اسلام است، وجود اساتیدی چون استاد حاج حسین علمی و فعالیت ایشان در نیم قرن گذشته بسیار مؤثر بوده است. این اساتید در مشهد مقدس تعدادشان کم نیست ولی ویژگی‌هایی در وجود ارزشمند استاد حاج حسین علمی وجود دارد که به نظرم ذکر چند مورد از آن‌ها در این جستار، خالی از لطف نیست.
استاد علمی که من از سه دهه پیش و زمانی که دوران تأسیس جامعه قاریان قرآن مشهد بود به محضرشان ارادت دارم از استوانه‌ها و افرادی هستند که در شکل‌گیری جامعه قاریان قرآن مشهد در همان سال‌های دهه 60 نقش بسزایی داشتند. شاید ایشان در چهار پنج دوره اول هیئت مدیره جامعه قاریان قرآن مشهد که آن موقع به آن شورای مرکزی می‌گفتند، عضو هیئت مدیره و عضو منتخب هیئت مدیره در بین قاریان مشهدی بودند و از این نظر یکی از خدمات ارزشمند ایشان و اساتید و پیشکسوتان در سال‌های پس از پیروزی شکوهمند انقلاب و سال‌های انتهایی جنگ تحمیلی به هر ترتیب شکل‌گیری این تشکیلات در مشهد مقدس بوده که بعدها پایه‌گذار بسیاری از تحولات قرآنی در کشور می‌شود.
اگر بخواهیم ویژگی‌های شخصیتی ایشان را مورد بحث قرار دهیم، یکی از ویژگی‌های مهم، قدرت ارتباطات و روابط عمومی است که ایشان در تخاطب با مخاطبان و شاگردان و جامعه قرآنی دارند. شاید بتوان ایشان را از جمله کسانی ذکر کرد که بیشترین ارتباط را بین اساتید با نوجوانان و جوانان داشته و دارند. استادی در سطح و تراز ایشان که یک استاد ملی و بین‌المللی است معمولاً در ارتباط با نوجوان‌ها که آن‌قدر نخبه نیستند یک‌جور محذوریت‌ها قائل می‌شود ولی استاد حاج حسین علمی همواره در این امر به‌خصوص توجه به نوجوانان، توجه ویژه دارند. همین سبب شده بود سال‌های سه دهه قبل بین نخبگان قرآنی و کسانی که علاقه‌مند به قرآن بودند، شاگردی ایشان یک افتخار به حساب بیاید و حتی در آن رقابت وجود داشته باشد. حتی شاگردی ایشان نوعی امتیاز و افتخار برای قاری نوجوان محسوب می‌شد. همین روحیه ایشان سبب پرورش استعدادهای نخبه‌ای در طول این سال‌ها شد که تعدادشان نیز زیاد است و امثال آقای دکتر حاج جواد فروغی و بسیاری از نخبگان قرآنی دیگر نتیجه همین شاگردپروری و روش‌های خوب ایشان در ارتباط گیری با جوانان و نوجوانان است.
به یاد دارم در سال‌های 69 و 70 که در سن و سال نوجوانی قرار داشتم، به‌شدت علاقه‌مند بودم در جلساتی که ایشان در مسجد کرامت اجرا می‌کردند حضور داشته باشم. یکی از جاذبه‌ها برای من در ماه مبارک رمضان این بود در حالی که به‌واسطه تحصیل باید صبح‌ها به مدرسه می‌رفتم به خانواده اصرار می‌کردم اجازه بدهند من به جلساتی که اجرایش به عهده استاد علمی بود بروم.
از امتیازات دیگری که باید آن را از ویژگی‌های خاص حاج حسین علمی دانست این است که ایشان به غیر از شأن استادی و مهارت‌هایشان در امر تلاوت قرآن و علوم و فنون قرائت، هنری به نام هنر اجرا و جلسه‌داری قرآنی داشته و دارند که از این حیث نیز منحصر به‌فرد هستند. اساساً این محافل «انس با قرآن» و مراسم «شبی با قرآن»در کشور از ابداعات همان دوره سال‌های دهه 60 و 70 جامعه قاریان قرآن مشهد و استاد حاج حسین علمی است. پس از شکل گرفتن این محافل انس با قرآن و شبی با قرآن در مشهد، این محافل در ادامه در کشور گسترش پیدا می‌کند و امروز ما با مفهومی با عنوان محفل انس با قرآن و شبی با قرآن مواجهیم. تا پیش از آن اصلاً این مفاهیم وجود نداشت و آنچه بود «دوره‌های قرآن» بود. قطعاً این از ابتکاراتی است که در آن دوره و با همین نحوه و سبک اجرای حاج حسین علمی ایجاد شد و مطمئنم بعداً نیز بسیاری از جلسات و محافل قرآنی و بسیاری از قاریان و اساتیدی که در امر اجرای جلسات قرآن در کشور شاخص هستند متأثر از روش‌های جلسه‌داری استاد حسین علمی شدند. از این نظر ایشان منحصر به‌فرد هستند و نظیر دیگری در کشور برای ایشان سراغ ندارم. هر چند همان‌طور که اشاره کردم بعداً افرادی متأثر از ایشان این روش‌ها را آموختند و گسترش دادند و حتی تغییراتی در آن ایجاد کردند.
به یاد دارم در یک دوره‌ای حاج حسین آقای علمی به همراهی جمعی از اساتید و قاریان قرآن راه می‌افتادند و به شهرستان‌های مختلف در کشور و خراسان می‌رفتند و محفل انس با قرآن برگزار می‌کردند. ایشان گروهی را راهی می‌کردند و معمولاً نیز سرپرست این گروه خود ایشان بودند.
از دیگر ویژگی‌های ایشان، وارستگی و افتادگی است. اساتید قرآن کریم متأثر از آموزه‌های قرآن بحمدالله همه کمابیش حائز چنین صفتی هستند ولی حاج حسین علمی از این حیث زبانزد هستند. این موضوع را البته نمی‌توان ناشی از برخاستن از خاندانی ندانست که از قدیم‌الایام اهل علم و فضل بوده‌اند. با وجود مراتب علم و فضل ایشان، همواره یک افتادگی و وارستگی در منش و رفتار ایشان وجود داشته که خود این نیز به‌خصوص برای جوان‌ها و نوجوان‌ها بسیار جذاب است. یکی از دلایل جذب نوجوان‌ها همین افتادگی ایشان است. ما هرگز ندیده‌ایم این استادی و جایگاه علمی ایشان سبب نشانه‌ای از تکبر و غرور در رفتارشان شده باشد.
ویژگی دیگر نیز که به نظرم می‌رسد این است که ایشان اگرچه یک استاد حرفه‌ای قرآن هستند و از صبح تا شب درگیر کارهای قرآن از تلاوت گرفته تا جلسه و داوری‌اند ولی به خاطر دارم همیشه با مناعت طبعی که داشتند، ارتزاق مالی و معیشت زندگیشان را از محل‌های دیگر تأمین می‌کردند. ایشان کارمند سازمان تبلیغات اسلامی بودند و پیشتر نیز به خیاطی در کارگاهی که داشتند مشغول بودند. به تعبیری حوزه قرآنی، حوزه عشق و علاقه ایشان بود با اینکه به صورت حرفه‌ای درگیر کار قرآن بودند.
سخن پایانی اینکه چنین فردی که سبک زندگی‌اش متأثر از قرآن کریم است، الگوی مناسبی برای اثبات این گزاره است که بگوییم قرآن کریم آیات زندگی و مفاهیم قرآن کریم یک سبک برای زندگی است.
اگر بخواهیم ویژگی‌های شخصیتی ایشان را مورد بحث قرار دهیم، یکی از ویژگی‌های مهم، قدرت ارتباطات و روابط عمومی است که ایشان در تخاطب با مخاطبان و شاگردان و جامعه قرآنی دارند. شاید بتوان ایشان را از جمله کسانی ذکر کرد که بیشترین ارتباط را بین اساتید با نوجوانان و جوانان داشته و دارند. استادی در سطح و تراز ایشان که یک استاد ملی و بین‌المللی است معمولاً در ارتباط با نوجوان‌ها که آن‌قدر نخبه نیستند یک‌جور محذوریت‌ها قائل می‌شود ولی استاد حاج حسین علمی همواره در این امر به‌خصوص توجه به نوجوانان، توجه ویژه دارند. همین سبب شده بود سال‌های سه دهه قبل بین نخبگان قرآنی و کسانی که علاقه‌مند به قرآن بودند، شاگردی ایشان یک افتخار به حساب بیاید و حتی در آن رقابت وجود داشته باشد. حتی شاگردی ایشان نوعی امتیاز و افتخار برای قاری نوجوان محسوب می‌شد. همین روحیه ایشان سبب پرورش استعدادهای نخبه‌ای در طول این سال‌ها شد که تعدادشان نیز زیاد است و امثال آقای دکتر حاج جواد فروغی و بسیاری از نخبگان قرآنی دیگر نتیجه همین شاگردپروری و روش‌های خوب ایشان در ارتباط گیری با جوانان و نوجوانان است.
به یاد دارم در سال‌های 69 و 70 که در سن و سال نوجوانی قرار داشتم، به‌شدت علاقه‌مند بودم در جلساتی که ایشان در مسجد کرامت اجرا می‌کردند حضور داشته باشم. یکی از جاذبه‌ها برای من در ماه مبارک رمضان این بود در حالی که به‌واسطه تحصیل باید صبح‌ها به مدرسه می‌رفتم به خانواده اصرار می‌کردم اجازه بدهند من به جلساتی که اجرایش به عهده استاد علمی بود بروم.
از امتیازات دیگری که باید آن را از ویژگی‌های خاص حاج حسین علمی دانست این است که ایشان به غیر از شأن استادی و مهارت‌هایشان در امر تلاوت قرآن و علوم و فنون قرائت، هنری به نام هنر اجرا و جلسه‌داری قرآنی داشته و دارند که از این حیث نیز منحصر به‌فرد هستند. اساساً این محافل «انس با قرآن» و مراسم «شبی با قرآن»در کشور از ابداعات همان دوره سال‌های دهه 60 و 70 جامعه قاریان قرآن مشهد و استاد حاج حسین علمی است. پس از شکل گرفتن این محافل انس با قرآن و شبی با قرآن در مشهد، این محافل در ادامه در کشور گسترش پیدا می‌کند و امروز ما با مفهومی با عنوان محفل انس با قرآن و شبی با قرآن مواجهیم. تا پیش از آن اصلاً این مفاهیم وجود نداشت و آنچه بود «دوره‌های قرآن» بود. قطعاً این از ابتکاراتی است که در آن دوره و با همین نحوه و سبک اجرای حاج حسین علمی ایجاد شد و مطمئنم بعداً نیز بسیاری از جلسات و محافل قرآنی و بسیاری از قاریان و اساتیدی که در امر اجرای جلسات قرآن در کشور شاخص هستند متأثر از روش‌های جلسه‌داری استاد حسین علمی شدند. از این نظر ایشان منحصر به‌فرد هستند و نظیر دیگری در کشور برای ایشان سراغ ندارم. هر چند همان‌طور که اشاره کردم بعداً افرادی متأثر از ایشان این روش‌ها را آموختند و گسترش دادند و حتی تغییراتی در آن ایجاد کردند.
به یاد دارم در یک دوره‌ای حاج حسین آقای علمی به همراهی جمعی از اساتید و قاریان قرآن راه می‌افتادند و به شهرستان‌های مختلف در کشور و خراسان می‌رفتند و محفل انس با قرآن برگزار می‌کردند. ایشان گروهی را راهی می‌کردند و معمولاً نیز سرپرست این گروه خود ایشان بودند.
از دیگر ویژگی‌های ایشان، وارستگی و افتادگی است. اساتید قرآن کریم متأثر از آموزه‌های قرآن بحمدالله همه کمابیش حائز چنین صفتی هستند ولی حاج حسین علمی از این حیث زبانزد هستند. این موضوع را البته نمی‌توان ناشی از برخاستن از خاندانی ندانست که از قدیم‌الایام اهل علم و فضل بوده‌اند. با وجود مراتب علم و فضل ایشان، همواره یک افتادگی و وارستگی در منش و رفتار ایشان وجود داشته که خود این نیز به‌خصوص برای جوان‌ها و نوجوان‌ها بسیار جذاب است. یکی از دلایل جذب نوجوان‌ها همین افتادگی ایشان است. ما هرگز ندیده‌ایم این استادی و جایگاه علمی ایشان سبب نشانه‌ای از تکبر و غرور در رفتارشان شده باشد.
ویژگی دیگر نیز که به نظرم می‌رسد این است که ایشان اگرچه یک استاد حرفه‌ای قرآن هستند و از صبح تا شب درگیر کارهای قرآن از تلاوت گرفته تا جلسه و داوری‌اند ولی به خاطر دارم همیشه با مناعت طبعی که داشتند، ارتزاق مالی و معیشت زندگیشان را از محل‌های دیگر تأمین می‌کردند. ایشان کارمند سازمان تبلیغات اسلامی بودند و پیشتر نیز به خیاطی در کارگاهی که داشتند مشغول بودند. به تعبیری حوزه قرآنی، حوزه عشق و علاقه ایشان بود با اینکه به صورت حرفه‌ای درگیر کار قرآن بودند.
سخن پایانی اینکه چنین فردی که سبک زندگی‌اش متأثر از قرآن کریم است، الگوی مناسبی برای اثبات این گزاره است که بگوییم قرآن کریم آیات زندگی و مفاهیم قرآن کریم یک سبک برای زندگی است.
برچسب ها :
ارسال دیدگاه
