از پایان جنگ جهانی دوم تا کنون بریتانیا بیش از 40 تلاش برای برکناری دولتهای خارجی در 27کشور جهان برنامهریزی یا اجرا کرده است
میراث خونین ملکه
دو روز پیش بود که مرکز رسانه قوه قضائیه ضمن صدور بیانیهای از اعدام علیرضا اکبری، شهروند دوتابعیتی به اتهام افساد فیالارض و اقدام گسترده علیه امنیت داخلی و خارجی کشور از طریق جاسوسی برای دستگاه اطلاعاتی دولت انگلیس خبر داد. در پی اعلام این خبر، لندن ضمن محکوم کردن اقدام تهران بهسرعت سفیر خود را البته به صورت موقت از ایران فراخواند. جیمز کلورلی، وزیر امور خارجه بریتانیا هم با انتشار توییتی نوشت: «این اقدام وحشیانه به شدیدترین وجه ممکن باید محکوم شود».
موضع حق بهجانب طرف انگلیسی و شریکان غربیاش درباره حکم دستگاه قضایی جمهوری اسلامی درحالی است که بهتازگی یک وبسایت تحلیلی و افشاگر این کشور در گزارشی از مداخلات گسترده لندن و انجام چندین کودتا در سرتاسر جهان پرده برداشته است. مارک کورتیس، نویسنده این مطلب در وبگاه «دیکلسیفاید یوکی» (Declassified UK) با بررسی اسناد «از طبقهبندی خارج شده بریتانیا» در مطلبی با عنوان «42کودتای بریتانیا از سال 1945» نوشت: از زمان پایان جنگ جهانی دوم، بریتانیا بیش از 40تلاش برای برکناری دولتهای خارجی در 27کشور جهان، شامل سازمانهای اطلاعاتی، مداخلات نظامی پنهان و آشکار و ترورها، برنامهریزی یا اجرا کرده است. بر اساس این گزارش، احتمالاً شناختهشدهترین کودتای سازمان اطلاعات بریتانیا، سرنگونی دولت منتخب دموکراتیک ایران در سال1953 بود؛عملیاتی که با سازمان سیا برنامهریزی شده بود. اما بریتانیا دستکم در 41تلاش دیگر برای سرنگونی دولتها از پایان جنگ جهانی دوم دست داشته است. سال1953عوامل پنهان بریتانیا همچنین مشغول برنامهریزی برای برکناری و سپس ترور رئیسجمهور مصر، جمال عبدالناصر بودند. در واقع، این نیروهای ملیگرا بودند که پس از سال1945 دشمنان اصلی بریتانیا در به اصطلاح «جهان سوم» بودند.
کودتاهای برنامهریزی یا اجرا شده بریتانیا از سال 1945 تاکنون
1. جنگ پنهان برای سرنگونی حکومت شوروی 1948-1945: اوکراین
2. جنگ پنهان برای سرنگونی حکومت شوروی 1952-1946: کشورهای بالتیک
3. جنگ پنهان برای سرنگونی انور خوجه 1952-1949: آلبانی
4. تلاش برای سرنگونی دولت یاکوبو آربنز 1954-1950: گواتمالا
5.عملیات پنهان برای تضعیف و ترور جمال عبدالناصر 1957-1952: مصر
6. مداخله نظامی برای سرنگونی دولت چدی جاگان 1953: گویان بریتانیا (گویان)
7. کودتای آمآی6 با سیا برای سرنگونی دولت مصدق 1953: ایران
8. حمله نظامی به سوئز برای مقابله با جمال عبدالناصر 1956: مصر
9. برنامهریزی «عملیات مبارزه» برا ی ترویج قیام و کودتا 1956: سوریه
10. جنگ پنهان برای سرنگونی رئیسجمهور سوکارنو 1959–1957: اندونزی
11. عملیات برنامهریزیشده برای ترویج قیام، کودتا و ترور 1957: سوریه
12. دخالت در سرنگونی و قتل پاتریس لومومبا 1961: کنگو
13. جنگ پنهان برای سرنگونی حکومت عبدالله السلال 1970-1962: یمن
14. کودتا برای اطمینان از انتخاب نشدن دوباره چدی جاگان 1963: گویان بریتانیا
15. تبلیغات و حمایت از سرنگونی ژائو گولار 1964: برزیل
16. حمایت از کودتای کاخ شاهزاده فیصل علیه ملک سعود 1964: عربستان سعودی
17. پشتیبانی پنهانی در حمایت از سرنگونی سوکارنو 1966-1965: اندونزی
18. عزل صقر بن سلطان به نفع خالد بن محمد القاسمی 1965: شارجه
19. دخالت در کودتای کاخ و جانشینی زاید بن آلنهیان 1966: ابوظبی
20. مشارکت در کودتای سرنگونی قوام نکرومه 1966: غنا
21. ترور برنامهریزی شده میلتون اوبوته 1969: اوگاندا
22. برنامهریزی برای قیام و کودتا علیه معمر قذافی 1971-1970: لیبی
23. کودتای بریتانیا و به قدرت رساندن سطان قابوس 1970: عمان
24. پیشنهاد ترور عیدی امین از سوی کابینه دهه 1970 (اواخر): اوگاندا
25. پیشنهاد ترور عیدی امین توسط نخست وزیر وقت دهه 1970 (اواسط): اوگاندا
26. نقش کاخ باکینگهام در برکناری نخستوزیر گاف ویتلم 1975: استرالیا
27. کمک به شورشیان برای سرنگونی آگوستینیو نتو 1976–1975: آنگولا
28. شرکت در طرح کودتا علیه حزب کمونیست ایتالیا 1976: ایتالیا
29. حمایت پنهان از مجاهدین علیه شوروی 1988-1980: افغانستان
30. توطئه برای سرنگونی معمر قذافی 1986: لیبی
31. حمایت از گروههای مخالف صدام حسین دهه 1990: عراق
32. نقش امآی6 در سرنگونی ایاز مطلباف 1992: جمهوری آذربایجان
33. ترور برنامهریزیشده اسلوبودان میلوسویچ 1992: یوگسلاوی
34. نقش امآی6 در سرنگونی ابوالفضل ایلچی بیگ 1993: جمهوری آذربایجان
35. عملیات پنهانی/ تأمین مالی سوءقصد به معمر قذافی 1996: لیبی
36. مداخله نظامی برای سرنگونی رژیم طالبان 2001: افغانستان
37. طراحی نقشههایی برای کودتا علیه صدام حسین 2001: عراق
38. مداخله نظامی برای سرنگونی رژیم صدام حسین 2003: عراق
39. عملیات حمایت از نیروهای مخالف بشار اسد 2018-2011: سوریه
40. حملات هوایی و عملیات زمینی برای سرنگونی قذافی 2011: لیبی
41. حمایت از مخالفان اوو مورالس پیش و پس از کودتا 2019: بولیوی
42. حمایت از مخالفان دولت نیکلاس مادورو 2019: ونزوئلا
توطئه مدام
در دهه1950، برنامهریزیها برای تغییر رژیمها از سوی لندن بیامان بود و عملیاتهای شناختهشده دیگری برای ترویج قیامها علیه دولتهای ملیگرا در سوریه در سالهای 1956 و 1957 طراحی شد که هیچکدام به طور کامل اجرا نشدند. با این حال، یکی از طرحهایی که به اجرا درآمد، جنگ پنهانی بود که با ایالات متحده در اندونزی با هدف تحریک قیام علیه رئیسجمهور سوکارنو به راه انداختند که در نهایت شکست خورد. سوکارنو یک دهه بعد سرنگون شد، اما در یکی از بدترین حمامهای خون قرن بیستم که توسط ارتش اندونزی به رهبری ژنرال سوهارتو به اجرا درآمد. سوهارتو به مدت سه دهه بر اندونزی حکومت کرد و اغلب به وحشیگری محض متوسل شد.
ترور و کودتا، از آفریقا تا اروپا و آمریکای لاتین
بر اساس شواهد بدست آمده، تنها قذافی، عبدالناصر و لومومبا نبودند که هدف ترور قرار گرفتند. ریچارد تاملینسون، افسر پیشین امآی6 (سازمان اطلاعات جاسوسی بریتانیا) مدعی شد این نهاد در سال1992 نقشههایی برای کشتن اسلوبودان میلوسویچ، رهبر یوگسلاوی طراحی کرده است. در حالی که آفریقا، آسیا و آمریکای لاتین صفحه اصلی شطرنج برنامهریزان بریتانیایی بودند، اروپا از دستور کار خارج نشد. در سال1976، شواهد حاکی از دخالت بریتانیا در توطئه کودتا برای سرنگونی دولت در ایتالیاست، زمانی که به نظر میرسید حزب کمونیست ایتالیا(پیسیآی) ممکن است برنده شود یا بر دولت بعدی تأثیر بگذارد.
همچنین فاش شده در آمریکای لاتین، سفیر بریتانیا از کودتای جناح راست علیه رئیسجمهور اوو مورالس در سال 2019 حمایت کرد. بریتانیا به همراه چند کشور غربی دیگر، سال2019 در ونزوئلا دولت جایگزین نیکلاس مادورو را به رسمیت شناخت و از خوان گوایدو به عنوان «رئیس جمهور موقت» حمایت کرد.
پروندههای طبقهبندیشده نشان میدهد دولت بریتانیا بهشدت از کودتای خونین به رهبری ژنرال آگوستو پینوشه که سالوادور آلنده منتخب دموکراتیک شیلی را در سال1973 سرنگون ساخت، استقبال و در دهه بعد، دولت مارگارت تاچر بهشدت از تهاجم ایالات متحده به پاناما در سال 1989 با هدف سرنگونی مانوئل نوریگا حمایت کرد. او همچنین - در ابتدا با اکراه – بهطور علنی حامی مداخله واشنگتن در گرانادا در سال 1983 بود که منجر به برکناری دولت «موریس بیشاپ» رئیس جمهور کمونیست گرانادا و اعدام او شد.
ترجمه و تلخیص: زینب اصغریان
برچسب ها :
ارسال دیدگاه
تیتر خبرها
-
بهینهسازی مصرف انرژی در حرم مطهر رضوی
-
دخلوخرج 1402 با تبصرههای فرابودجهای
-
محور مقاومت و دیپلماسی دفاعی بلندمدت
-
توجه مخاطبان به داستانهای امنیتی و سیاسی
-
خنثیسازی تحریم انرژی با دانشبنیانها
-
حجم پرشدگی سدهای کشور به ۴۰ درصد رسید
-
26 دی
-
میراث خونین ملکه
-
احداث خطوط تقویتی و ایجاد ستاد رصد گازی
-
دوری سه ماهه حامد حدادی از میادین
-
زمزمه جنگ داخلی در سرزمینهای اشغالی
-
تعطیلی راهکار مناسبی نیست رساندن سوخت به منازل مردم مهمتر است
-
بانکها عقبماندگی خود را در تخصیص تسهیلات مسکن جبران کنند