این برنامه که از زاویه‌های مختلفی به موضوعات داغ روز می‌پردازد تاکنون میزبان صاحبنظرانی همچون بیژن عبدالکریمی و شهریار زرشناس، محمد فاضلی و سعید حاجی ناصری، تقی آزاد ارمکی و ابراهیم فیاض، سعید شریعتی و جلیل محبی، شهاب طباطبایی و علی خضریان، محمدمهدی عسگرپور و شهاب اسفندیاری و... بوده است. گرچه روندی که صداو سیما در تولید این برنامه پی گرفته اتفاق نسبتاً کم‌سابقه‌ای است اما به نظر می‌رسد بازخوردهای خوبی هم از میان مخاطبان خود دریافت کرده و توانسته تا حدودی در التهابات اخیر نقش روشنگری داشته باشد. با حسین سلطان‌محمدی؛ منتقد سینما، تلویزیون و کارشناس فرهنگی درباره این برنامه و تأثیرهای آن در فضای جامعه به گفت‌وگو نشستیم.

دیدگاه‌هایی که بازنشر می‌شوند 
سلطان محمدی معتقد است: پخش برنامه «شیوه» در شرایط کنونی تأثیرهای مثبت و مهمی داشته است. او می‌گوید: پخش این برنامه  فرصتی فراهم می‌کند تا کسانی که در خیابان هستند ـ اگر حوصله شنیدن دارند ـ این حرف‌ها را بشنوند؛ یا دست‌کم موجب می‌شود آن‌هایی که در فضای مجازی از این جنبش و جریان پشتیبانی و حمایت می‌کنند تا حدودی تخلیه شوند و ببینند که حرف‌هایشان بیان می‌شود و خودشان دیدگاه‌های کارشناسان را در شبکه‌های اجتماعی بارها و بارها بازنشر می‌دهند. مانند حرف‌های آقای فاضلی که یکی از همین شب‌ها میهمان «شیوه» بود و با اینکه یک هفته‌ای از صحبت‌هایشان گذشته اما همچنان بحثش در فضای مجازی داغ است.

تلویزیون نگران مواضع تند میهمانانش نباشد
این منتقد در ادامه تأکید می‌کند: به نظرم ما برای این موجِ بدون رهبری، نوعی سخنور و رهبر کلامی درست کرده‌ایم و از این جهت اتفاق بسیار خوبی رخ داده که حرف‌ها بیان می‌شود. اما از طرفی دیگر مدیران تلویزیون نباید از صحبت‌های غیرمنتظره‌ای که از زبان کارشناسان بیان می‌شود نگران شوند، زیرا همه آن‌هایی که می‌آیند و در تلویزیون وارد بحث می‌شوند عملاً همه یک حرف واحد درباره حفظ هویت فرهنگی بیان می‌کنند که شاید با زبان‌های مختلف بیان شود اما نیت‌ها یکی است و تلویزیون نباید نگران مواضع تند برخی از میهمانانش باشد.

«شیوه» منطقی‌تر از مناظرات شبکه خبر 
مثلاً آقای کرباسچی که در یکی از میزگردهای شبکه خبر حضور داشت، به نکته جالبی اشاره کرد که تأیید حرف بنده است. ایشان گفت وقتی این همه مسئله مهم مانند عضویت در شانگهای، سفر به نیویورک و... وجود دارد و به موازات آن این اتفاق در جامعه رخ می‌دهد نوعی انحراف ذهنی در اولویت‌بندی مسائل کشور ایجاد می‌کند. وقتی آقای کرباسچی این مسئله را مطرح می‌کند یعنی به وضعیت کشور توجه دارد اما شاید نوع بیانش متفاوت باشد. هیچ کس هم حرف عجیب و غریبی نمی‌زند و همه می‌گویند باید قانون اصلاح شود. همان حرفی که میهمان دیگر برنامه یعنی آقای گنجی درباره بازنگری قانون زد. بنابراین حرف اصلی یکی است اما مسیرها متفاوت است. اما به طور کلی این مسیر در برنامه «شیوه» نسبت به میزگردهای شبکه خبر بهتر طی می‌شود و مباحث مطلوب‌تر و مطمئن‌تر است زیرا مباحث نظری‌تر بیان می‌شود.

درایت مجری در هدایت مناظرات
وی در بخش دیگری از سخنان خود درباره تفاوت اجرا و مدیریت برنامه در «شیوه» و میزگردهای شبکه خبر می‌گوید: مجری شبکه4 بسیار بادقت است و حتی از میانه بحث، محور استخراج می‌کند و گفت‌وگو را بین میهمانان به خوبی پاس می‌دهد و به نظرم صبور بودن او قابل توجه است زیرا اصول مناظره را محترمانه‌تر رعایت می‌کند، در حرف میهمانان نمی‌پرد و وزانت علمی خودش را هم در برنامه حاکم می‌کند؛ اما در شبکه خبر می‌بینیم که بحث و گفت‌وگو بارها توسط مجری شکسته می‌شود و این چندان جالب نیست، اتفاقی که بارها در گفت‌وگوی آقایان پزشکیان و کرباسچی رخ داد، در حالی که مجری باید کمی صبوری کند. شاید حرف‌ها نامنتظر باشد اما در مدیریت کلام می‌توانند بهتر برخورد کنند و بحث را تحت تأثیر قرار ندهند. اما همان طور که گفتم مجری برنامه «شیوه» اصولی‌تر برخورد می‌کند و این مایه امیدواری است که یک مجری منطقی برنامه را پیش می‌برد.
این کارشناس فرهنگی ادامه می‌دهد: به نظرم اتفاق خوبی که در «شیوه» پیش آمده این است که از ابعاد گوناگون به موضوعات مختلف پرداخته می‌شود. می‌بینیم بحثی با محوریت سلبریتی‌ها شکل می‌گیرد و دو صاحبنظر برجسته مانند آقایان عسگرپور و اسفندیاری را دعوت می‌کنند یا در بحث جرایم سیاسی دو طیف مختلف مناظره می‌کنند و نکته مهم‌تر این است که عمده این مباحث چگونه در سطح جامعه توزیع می‌شود یا هدر می‌رود و برای این جنبش بی‌سر نوعی رهبری ایجاد می‌کند.

شکل‌گیری یک فرماندهی معقول و مرجعیت کلامی
من در یک یادداشت به این مسئله هم اشاره کردم، سال‌ها پیش سینما هشدار داده بود که رخ‌ها دیوانه می‌شوند و این حرف‌ها بیان شده بود. امروز باید بگوییم سینمایی‌ها به جای اینکه در فضای مجازی بنشینند و یک چیزی را بازنشر دهند، مسئله را محتوایی رصد کنند. وقتی این مناظره‌ها شکل می‌گیرد به آن‌هایی که به صورت لحظه‌ای و سطحی حرکت می‌کنند این پیام را می‌رساند که بهتر است یک فرماندهی معقول و یک مرجعیت کلامی پیدا کنید و طبیعتاً تا حد زیادی نگاه‌ها را به سمت تلویزیون آورده است و امروز می‌بینیم بسیاری از کسانی که تلویزیون نگاه نمی‌کردند یا تظاهر به ندیدن آن می‌کنند پای این مباحث می‌نشینند.

ضرورت برپایی مناظره درباره اتفاق‌های دانشگاه
سلطان محمدی درباره تداوم فضای این نوع گفتمان در صدا و سیما می‌گوید: به نظرم فعلاً باید متناسب با همین فضای فعلی جامعه جلو بروند. حتی ضرورت دارد که در مورد اتفاق‌های اخیر دانشگاه شریف هم میهمانانی را  دعوت و موضوع را از زاویه‌های مختلف تحلیل کنند. حتی باید به پرسش‌های مختلفی درباره مصونیت دانشجو و اینکه اصلاً چرا باید این مصونیت وجود داشته باشد صحبت کنند و مباحث شب‌های پیش رو را در مسیر دانشگاه پیش ببرند. سوژه‌های به شدت متنوعی وجود دارد که باید به آن پرداخت؛ خوشبختانه سخنوران با دلسوزی برای ایران مباحثشان را مطرح و همان طور که اشاره کردم برای این جنبش بی‌سر رهبر فکری ایجاد می‌کنند.

خبرنگار: مریم ستوده