گفتوگو با سید هادی سیدافقهی درباره آینده روابط ترکیه با سوریه
اردوغان در منگنه
روابط آنکارا و دمشق این روزها روند تازه و عجیبی را تجربه میکند. در حالی که حضور نظامی ترکیه در نوار شمالی سوریه و همچنین حمایت علنی اطلاعاتی آنکارا از مخالفان مسلح در استان ادلب همچنان ادامه دارد، مقامات این کشور حال از نزدیکی به دمشق سخن میگویند.
همین سه روز پیش رئیس جمهور ترکیه فاش کرد مذاکرات بین طرفین از طریق سرویس اطلاعاتی در حال انجام است و با توجه به نتایج گفتوگوهای گروههای اطلاعاتی، «نقشه راه» مشخص خواهد شد. 25 شهریور ماه نیز روزنامه حریت از ابراز تمایل رجب طیب اردوغان برای دیدار با بشار اسد نوشت.این مسائل از چرخش سیاست آنکارا در قبال همسایه جنوبیاش حکایت دارد. اما آینده روابط طرفین به چه سویی در حرکت است؟
پیش نیازهای لازم برای عادی سازی
سیدهادی سیدافقهی ،تحلیلگر ارشد مسائل سوریه در گفتوگو با قدس در تحلیل این رفتار حاکمان ترکیه میگوید: در این تغییر موضع تحولات منطقهای و بینالملل تأثیر بسزایی دارد. وی ادامه میدهد: این روزها محور مقاومت در مقابله با غرب موفقیتهای بسیاری را تجربه کرده است. از سوی دیگر مسئله نپذیرفتن ترکیه در اتحادیه اروپا رهبران آنکارا را تحت فشار زیادی قرار داده است. همزمان ترکیه در مورد اوکراین بهطور همزمان تحت فشار روسیه و جناح غربی قرار دارد و همین سبب شده در این بحران هم رویکرد دوگانه ای اتخاذ کند. در کنار این مسائل تحولات سوریه هم پیش رو بوده و واقعیت پذیرش دیپلماتیک و سیاسی نظام حاکم بر دمشق از سوی دیگر دولتها بر کسی پوشیده نیست. حضور 3 میلیون مهاجر سوری هم فشار اقتصادی و سیاسی سنگین بر آنکارا تحمیل میکند. در این محیط ترکیه باید موضع و وضعیت خود در قبال سوریه را مشخص کند. به نظر هزینه اقتصادی و امنیتی تحمیل شده بر ترکیه حاکمان آنها را واداشته در سیاستهای غلط گذشته خود تجدیدنظر کرده و به گفتوگو با دمشق بپردازند.
سیدافقهی در پاسخ به این پرسش که عادیسازی روابط میان دو کشور چه پیشنیازهایی لازم دارد هم میگوید: سیگنالهای مثبت ترکیه برای بهبود روابط با دولت سوریه، آن هم پس از ۱۱ سال بحرانآفرینی و حمایت از انواع گروهکهای تروریستی، نکته مثبتی است. در این میان دولت سوریه بارها اعلام کرده است ترکیه در گام نخست باید به اشغالگری خاک سوریه پایان داده و حمایت از گروهکهای تروریستی را پایان دهد.
دومین نکته بحث خسارتهایی هست که آنکارا باید به واسطه اقدامات خصمانه خود علیه دمشق بپردازد. یادمان نمیرود چگونه حلب به عنوان یکی از صنعتیترین شهرهای سوریه توسط مسلحین غارت شده و ملزومات صنعتی همگی به خاک ترکیه منتقل شد. ترکیه باید تاوان این خسارتها را پرداخت کند و این مطالبه به جد از سوی سوریه مطرح است. موضوع اختلافی مهم دیگر خواست ترکیه برای مشارکت مخالفان و برخی احزاب معارض در نظام سیاسی آینده همسایه جنوبیاش است. بسیاری از مخالفان سلاح به دست گرفته و علیه دمشق جنگیده و دستشان به خون مردم آغشته است؛ بنابراین حکومت به این راحتی حاضر نیست با آنها کنار بیاید. البته با مخالفان خوش خیم (سیاسی) می توان کنار آمد همانگونه که آنها در جلساتی که برای تدوین قانون اساسی جدید برقرار است هم مشارکت دارند. در نهایت اینکه موضع روسیه و ایران برای نزدیکی ترکیه و سوریه اثرگذار خواهد بود. تهران از مدتها پیش برای حل اختلافات اردوغان و اسد مداخله کرده. حسین امیرعبداللهیان وزیرخارجه کشورمان هم چندین دیدار با همتایان خود در این دو کشور بر سر این موضوع داشته است. با وجود این باید صبر کرد و دید آیا آنکارا برای اقدام در این زمینه حاضر است هزینههای مدنظر را هم بپردازد یا خیر؟ نکته مثبت کنونی این است که رغبتی میان طرفین برای حل اختلافات وجود دارد. درنتیجه با وجود تمایل طرفین برای بهبود روابط اما حل چالشها به این راحتیها نبوده و زمانبر خواهد بود.
خبرنگار: مهدی خالدی
برچسب ها :
ارسال دیدگاه