​​​​​​​به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، حجت‌الاسلام دکتر حمید پارسانیا در نشستی با عنوان «نقش عاشورا در فلسفه اجتماعی شیعیان» که به صورت مجازی و به همت مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران برگزار شد، گفت: انسان وقتی از عالم طبیعت کوچ می‌کند، این کوچ ظاهراً از زمین و زمان است اما واقعاً در زمین و در زمان است و انسان به حقیقت این عالم گام برمی‌دارد. عاشورا هم به لحاظ زمان در یک مقطعی از زمان است اما از لحاظ حقیقت که می‌نگریم با همه عالم در ارتباط است.
این استاد دانشگاه بیان کرد: حادثه عاشورا با احادیث طینت و با احادیث فطرت پیوند می‌خورد. عاشورا از یک سو عهد و پیمانی است که خداوند با همه انسان‌ها بسته و انسان‌ها آنچه را در سر و باطن و حقیقت خود انتخاب کرده‌اند، با فطرت الهی در تضاد نیست، بلکه آن را آشکار می‌کنند و در صحنه کربلا همه دارند باطن خود را آشکار می‌کنند که آن حقیقت فرد است.
پارسانیا با اشاره به تبیین و توصیف عاشورا، اظهار کرد: فلسفه تاریخی در ذیل حادثه عاشورا نهفته است که به همه عالم پیوند می‌خورد و از آن زاویه باید به تحلیل و تبیین آن پرداخت. بخشی از توجه به واقعه عاشورا تبیین این واقعه است که در ظرف علوم اسلامی و دانش‌هایی که در این حوزه راه افتاده است قابل دفاع کردن است.
او درباره توصیف این واقعه نیز گفت: وقتی شیعیان به توصیف مسئله می‌پردازند در آنجا سخن بر سر این است که امام با چه معنایی زیست می‌کند و چگونه دارد رفتار و تعامل می‌کند. یعنی عمل امام حسین(ع) در عمیق‌ترین لایه، خالص‌ترین عمل نسبت به حق تعالی است. در این عمل و همه آنچه در آن می‌گذرد جمال الهی دیده می‌شود.
او همچنین سطح عمیقی از توحید را آنچه در حادثه کربلا رخ داد دانست و افزود: آنچه در این حادثه رخ می‌دهد به درک امام حسین(ع) و معنایی که با آن زیست می‌کند برمی‌گردد و این سطح عمیقی از توحید است. امام حسین(ع) خود یک انسان اسوه برای حیات و زندگی انسان‌هاست و نوع مواجهه امام حسین(ع) با مسئله و فهمی که شیعیان از رفتار امام بدست می‌آورند بخشی از دانش شیعیان است.
او با اشاره به اینکه عاشورا از لحاظ معرفتی سطوح متفاوتی دارد گفت: واقعه عاشورا واقعه‌ای درس‌آموز است و در نحوه تعامل شیعیان با نظام‌های موجود تأثیر می‌گذارد که از این جهت باید به آن توجه کرد. پیگیری نقش عاشورا در حیات و زیست شیعیان مهم است. عاشورا یک حادثه کاملاً سیاسی و اجتماعی، یک حادثه پیوند خورده با معنویت و روح عالم است که با فلسفه آفرینش پیوند می‌خورد و به همین تناسب در شاکله شیعیان به لحاظ رفتاری تأثیر می‌گذارد.
او در انتها با بیان اینکه عاشورا بخشی از هویت شیعیان در تاریخ بوده است اظهار کرد: عاشورا در حوزه رفتار و عملکرد سیاسی شیعیان اثر گذاشته و نوع مقاومت‌های اجتماعی‌ای که در تاریخ رخ داده الهام گرفته از این واقعه بوده است. به عنوان مثال می‌توان به امام خمینی(ره) اشاره کرد که از ظرفیت عاشورا برای الهام گرفتن و الهام بخشیدن به جامعه استفاده کرد.