مدرسه‌ای که کاشی‌های لاجوردی‌اش چشم‌نواز است 
دوره صفوی یکی از دوره‌هایی است که در آن ساخت مدارس و حوزه‌های علمیه به دلیل توجه حاکمان به گسترش مذهب و همچنین هنر، رونق گرفته است. به همین دلیل عجیب نیست یکی از مدارس به جامانده از این دوران در شهر اصفهان به یادگار مانده باشد. یادگاری که با گنبد و مناره‌هایش بیشتر شبیه یک مسجد است تا مدرسه. این مدرسه به دستور سلطان حسین صفوی(حکومت ۱۱3۵ ـ ۱۱0۵ق) در چهارباغ اصفهان ساخت شده و به همین خاطر به مدرسه چهارباغ معروف است. بنا به اطلاعات موجود، این مدرسه در قسمت‌های به‌جا مانده از وقف‌نامه آنجا، به نام «مدرسه سلطانی» و یک بار نیز «مدرسه سلطان حسینیه» خوانده شده و اگرچه نه در وقف‌نامه و نه در کتیبه‌های متعدد ساختمان مدرسه، نامی از مادر سلطان حسین به میان نیامده، اما آنجا را مدرسه مادرْ شاه نیز خوانده‌اند، زیرا مادر شاه دو بنای مجاور مدرسه، یعنی سرای فتحیه و بازار شاهی (یا بازارچه بلند) را وقف مدرسه چهارباغ و طلاب آنجا کرد. هدف از تأسیس این مدرسه، چنان که از وقف‌نامه آن برمی‌آید، تعلیم علوم دینی بود، اما متولی بر تعظیم برخی شعائر همچون برگزاری مجالس مذهبی در وفات‌ها و اعیاد و افطار و احیا در رمضان، تأکید فراوان داشته است. 

مدرسه‌ای که برای ملاصدرا ساخته شد
مدرسه خان در شیراز نیز از بناهای دوره صفوی است. این مدرسه در محله اسحاق بیگ و در نزدیکی حرم شاهچراغ، مسجد و بازار وکیل قرار دارد. مدرسه خان به دستور الله‌وردی‌خان از والیان فارس، ساخته شد. می‌گویند او این مدرسه را به خاطر راه‌اندازی کرسی درس ملاصدرا بنا کرده است. این مدرسه دارای ۹۲حجره و یک مسجد است. مدرسه خان از جمله آثار معماری است که نقوش و خطوط به‌کار رفته در آن، مورد تحقیق پژوهشگران قرار گرفته است. این مدرسه اکنون به‌عنوان حوزه علمیه، زیر نظر سید شرف‌الدین ملک‌حسینی مدیریت می‌شود.
مدرسه سردار در قزوین یکی دیگر از مدارسی است که برای طلاب دین راه‌اندازی شده است. این بنا که متعلق به دوره قاجار است توسط دو سردار به نام سردار حسن خان و سردار حسین خان بنا شده و به همین دلیل به مدرسه سردار مشهور است. هشتی، شبستان‌های بزرگ، کاشی‌کاری‌های زیبا، حیاط با یک حوض در وسط آن که از مختصات معماری مدارس در دوره قدیم است به این مدرسه جلوه زیبایی بخشیده است. کتیبه‌های این مدرسه مزین به اشعار محتشم کاشانی هستند. مدرسه دارای حجره‌هایی برای استفاده طلاب است و گنبد زیبایی نیز دارد.