چشم‌انداز رشد بازارهای مالی در ماه‌های آینده

گفت‌وگوی کارشناسی قدس درباره تأثیر مثبت‌شدن بورس بر نرخ دلار و سکه

چشم‌انداز رشد بازارهای مالی در ماه‌های آینده

این روزها موتور محرکه بورس روشن شده و وضعیت امیدبخش بازار سرمایه در سال 1402 را نوید می‌دهد. در حالی که شاهد استراحت شاخص بورس در ارتفاع 3/2میلیون واحد هستیم، برخی مردم از چشم‌انداز نرخ دلار و سکه می‌پرسند و اینکه آیا مثبت شدن بورس تأثیری در رشد نرخ دلار و سکه خواهد داشت؟


محمدرضا فلفلانی، تحلیلگر بازارهای مالی در گفت‌وگو با قدس در پاسخ به این پرسش می‌گوید: برای اینکه بتوانیم چشم‌انداز بازار ارز، طلا و بورس را تحلیل کنیم؛ ابتدا لازم است عوامل مؤثر بر نرخ ارز را بررسی کنیم و بعد مبتنی بر  یک‌سری اطلاعات، در یک یا چند سناریو نرخ ارز را تحلیل کنیم و در انتها بررسی کوتاهی بر تأثیر ارز و طلا بر بازار بورس و سهام داشته باشیم.

بررسی برخی از عوامل مؤثر بر نرخ ارز
این تحلیلگر بازارهای مالی می‌گوید: یکی از عوامل اثرگذار بر نرخ ارز تفاوت نرخ رشد درآمد واقعی در داخل و خارج است که در نهایت روی تراز تجاری کشور اثرگذار است. در واقع روی جذابیت صادرات کالاهای داخلی و همچنین تمایل مصرف‌کنندگان به خرید کالاهای خارجی مؤثر خواهد بود. عامل دوم تفاوت نرخ رشد تورم داخل نسبت به خارج است که عده کثیری از تحلیلگران در ایران متأسفانه تنها عامل مؤثر بر نرخ ارز را همین عامل می‌بینند که یک اشتباه است، این عامل بی‌تردید مؤثر است اما تنها عامل نیست. متغیر بعدی تفاوت نرخ بهره واقعی و اسمی است. البته توضیح هر کدام از این عوامل بحث جداگانه‌ای می‌طلبد. 
وی با اشاره به اینکه بخش با اهمیتی از اقتصاد کشور ما مبتنی بر نفت است و عمده درآمد دولت نیز از صادرات نفت و محصولات مرتبط با آن تأمین می‌شود، قیمت و میزان تولید و فروش نفت و بازگشت وجه آن را هم یکی از عوامل بسیار مهم ذکر می‌کند. 
وی می‌گوید: نکته با اهمیت بعدی موضوع رشد اقتصادی است و اینکه تولید ناخالص داخلی ما (جی‌دی‌پی) چقدر در کشور افزایش پیدا کرده و این افزایش ناشی از چه بوده است. این هم بسیار حائز ارزش است و اگر رشد اقتصادی نداشته باشیم، درواقع احتمالاً فضای اقتصاد کلان کشور، یک سیستم با جمع صفر است، یعنی سود افراد از محل زیان دیگران تأمین می‌شود. 

افزایش نرخ ارز با افزایش پایه پولی
فلفلانی کسری بودجه دولت را از دیگر عوامل تأثیرگذار بر نرخ ارز می‌داند و می‌افزاید: بانک مرکزی هنوز در کشور ما به عنوان یک نهاد کاملاً مستقل شناخته نشده است به این دلیل کسری بودجه دولت معمولاً به راحتی از طریق استقراض از بانک مرکزی جبران می‌شود و در نتیجه پایه پولی به‌شدت افزایش می‌یابد و این موضوع به راحتی منجر به افزایش نرخ ارز می‌شود. وی با اشاره به بالا بودن هزینه‌های دولت برای اداره کشور می‌افزاید: دولت بسیار بزرگ است و منابع انسانی و دارایی‌های تحت تملک زیادی دارد، از هزینه حقوق و دستمزد گرفته تا هزینه بهره‌برداری و نگهداری از همان دارایی‌ها که خیلی از آن‌ها غیرمولد هستند، بنابراین هزینه‌های دولت هم با توجه به اینکه منجر به کسری بودجه و پیامدهای دیگری ازجمله واردات می‌شود حائز اهمیت است.

بالا بودن انتظارات تورمی در کشور
این کارشناس بازارهای مالی به بالا بودن انتظارات تورمی، خروج سرمایه از کشور،  درجه باز بودن اقتصاد، بهره‌وری تولید، نرخ رشد جمعیت نسبت به تولید ناخالص ملی و نرخ سرمایه‌گذاری نسبت به تولید ناخالص ملی به عنوان دیگر عواملی اشاره می‌کند که بر افزایش نرخ ارز تأثیرگذارند و تأکید می‌کند: با توجه به متغیرهایی که ذکر شد و نگاه اجمالی به اقتصاد کلان در کشور، به نظر می‌آید نرخ ارز در سال جاری رو به افزایش باشد. 

افزایش تقاضا برای حواله در دو ماه آینده
فلفلانی می‌افزاید: در یک ماه گذشته تقاضا برای حواله خیلی با اهمیت نبوده است و به نظر می‌رسد یکی از دلایلی که موجب شده نرخ ارز فعلاً در این محدوده ساکن بماند یعنی در 
حدود 50 هزارتومان، همین موضوع است. احتمالاً در یکی دو ماه آینده تقاضا برای حواله افزایش پیدا خواهد کرد و با توجه به تحلیلی که از متغیرهای اقتصاد کلان عرض کردم، پیش‌بینی ما این است که نرخ ارز افزایش پیدا کند. 

افزایش نرخ اونس جهانی در بلندمدت
این تحلیلگر بازارهای مالی تأکید می‌کند: در این فضا نرخ طلا در کشور متأثر از دو متغیر بسیار مهم است که یکی نرخ ارز در داخل و یکی هم نرخ اونس جهانی است. نرخ اونس جهانی در چند ماه گذشته افزایش داشته و به نظر می‌آید این افزایش در بلندمدت ادامه‌دار هم باشد. لذا نرخ طلا هم می‌تواند متأثر از این دو عامل افزایشی باشد. 
وی می‌گوید: به‌تازگی تحلیلی را دیدم که عنوان کرده بود رشد بورس موجب شده نرخ طلا و ارز افزایش پیدا نکند. این تحلیل بسیار اشتباه است. در صورتی که فضای بورس کشور را بسیار توسعه دهیم و ابزارهای مالی متنوعی را در آن ایجاد کنیم، این تحلیل می‌تواند درست باشد، اما در غیر این صورت خیر. اگر ما از ابزارهای مالی به نحو احسن استفاده کرده باشیم که البته این‌گونه نبوده، بازار بورس می‌تواند به عنوان یک سپر تورمی عمل کند. ولی در حال حاضر نمی‌شود چنین ادعایی داشت، بنابراین در حال حاضر بورس بیشتر از نرخ ارز تأثیر می‌پذیرد تا اینکه بخواهد تأثیر بگذارد.
وی با یادآوری اینکه ما هرگز نمی‌توانیم ادعا کنیم اگر بورس صعودی باشد نرخ ارز و طلا کاهشی می‌شود، تأکید می‌کند: چنین ادعایی هرگز درست نیست و مبنای علمی ندارد، چراکه هنوز بورس در کشور ما توسعه پیدا نکرده و ابزارهای مالی متنوعی ایجاد نشده و زیرساخت‌هایمان در این حوزه ضعیف است و همین موضوع می‌تواند یک راهبرد کلان برای نظام حاکمیتی کشور باشد که به این سمت برود که ابزارهای مالی را در بازار سرمایه توسعه دهد تا در آینده بتواند به عنوان یک سپر تورمی از آن استفاده کند. 

زنجیره افزایش از نرخ ارز تا بورس
فلفلانی تأکید می‌کند: معمولاً وقتی افزایش نرخ ارز رخ می‌دهد، بلافاصله طلا افزایش می‌یابد، انتظارات تورمی افزایش پیدا می‌کند، این‌ها یک چرخه تشدیدکننده روی یکدیگر را ایجاد می‌کنند و در نهایت موج‌های تورمی کل کشور را می‌گیرد و البته نه به این سادگی که تشریح شد، ولی شاکله اصلی‌اش همین چرخه است و در نهایت قیمت سهام شرکت‌ها در بورس افزایش پیدا می‌کند و این افزایش، ناشی از اجرای طرح‌های توسعه و سودآوری شرکت‌ها مبتنی بر بهبود بهره‌وری نیست، بلکه فقط ناشی از افزایش تورم و قیمت محصولات و خدمات است.

جبران عقب ماندگی بورس در سال جاری 
این کارشناس اقتصادی توضیح می‌دهد: در دو سال گذشته بازار بورس نوسان‌های مثبت با اهمیتی را نسبت به تورم تجربه نکرده و از تورم جا مانده است. می‌شود این برآورد را داشت که پس از یک‌سری فراز و نشیب‌ها، بورس هم می‌تواند این عقب‌ماندگی نسبت به تورم را در سال جاری جبران کند، کما اینکه تقریباً در همین یکی دو ماه اخیر بورس یک رشد خوبی داشته و این رشد می‌تواند در بلندمدت نیز ادامه‌دار باشد اگرچه در کوتاه‌مدت ممکن است اصلاحاتی هم داشته باشد. 

چشم‌انداز صعودی ارز، طلا و بورس
فلفلانی تأکید می‌کند: به هر ترتیب مطابق تحلیل ما چشم‌انداز ارز و طلا صعودی است و با توجه به این دو فاکتور و همچنین عقب ماندگی بورس نسبت به تورم، چشم‌انداز بورس هم صعودی است.

​​​​​​​خبرنگار: زهرا طوسی

برچسب ها :
��رسال دیدگاه