حسرت‌هایی که بسیاری از سالخوردگان در دوران پیری و احتمالاً در از دست دادن چنین موقعیت تکرارنشدنی بیان می‌دارند، مُوید این ادعاست. در تقویم تاریخ رسمی کشور، یازدهم ماه شعبان المعظم، سالروز ولادت حضرت علی‌اکبر(ع) به نام روز «جوان» نامیده شده است، به همین مناسبت در این نوشتار به همین موضوع پرداخته‌ایم.

چند توصیه به جوانان از زبان پدران امت
در دین مبین اسلام که به عنوان دین جامع و کامل برای هدایت اقوام مختلف بشر تا روز رستاخیز از سوی خداوند سبحان برگزیده شده است به موضوع جوانی عنایت خاصی شده است. در فرمایشی از رسول گرامی اسلام حضرت محمد مصطفی(ص) این چنین بیان شده است: «... محبوب‌ترین خلایق نزد خدای عزوجل، جوان نورسته خوش‌سیمایی است که جوانی و زیبایی خود را برای خدا و در راه خدا و در راه طاعت او بگذارد. خداوند رحمان به وجود چنین جوانی بر فرشتگان می‌نازد و می‌فرماید: این است بنده راستین من...» (کنزالاعمال، ج103،43).
رسول خاتم(ص) در جایی دیگر می‌فرمایند: «.... برتری جوانی که در دوره جوانی، خدا را عبادت می‌کند بر پیری که در بزرگسالی به عبادت می‌پردازد، مانند برتری پیامبران الهی نسبت به دیگران است...» ( کنز الاعمال، ج 43،59).
حضرت امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب(ع) نیز می‌فرمایند: «... ای گروه جوانان! آبرو و شرف را با تربیت و دین خود را با دانش حفظ کنید...» (نهج السعاده، ج7، ص 266).
مولای متقیان امام علی(ع) در جای دیگری فرمودند: «... دل جوان، همچون زمین خالی، مهیای کشت و زرع است؛ هر بذری در آن افکنده شود، بپذیرد و بپرورد...» (نامه ۳۱، نهج‌البلاغه).
امام ششم حضرت امام صادق(ع) خطاب به ابوجعفر احول درباره دعوت به حق و بنیان نهادن حکومتی عادلانه، خاطرنشان می‌کند: «... به جوانان بپرداز، زیرا زودتر از پیرها به کارهای خیر (و امور مورد پذیرش خداوند) روی می‌آورند (وافی، ملامحسن فیض کاشانی، ج۱، جزء۲، ص210).
رئیس مذهب جعفری حضرت امام جعفر بن محمد الصادق(ع) در بیان دیگری می‌فرمایند: «... جوان مؤمنی که به قرائت قرآن می‌پردازد، قرآن با گوشت و خونش درمی‌آمیزد...» (اصول کافی، ج4، ص41 ).
امام صادق(ع) در فرازی از تفسیر آیه «وَلا تَنْسَ نَصِیبَکَ مِنَ الدُّنْیا»، روایت کرده‌اند: سلامت، نیرومندی، فراغت، جوانی و نشاط خود را فراموش نکن و در دنیا از آن بهره‌برداری کن و متوجه باش که از چنین سرمایه‌های بزرگی به نفع امور معنوی و آخرتی بهره ببری ( کافی، ج۲، ص۴۵۴).

جوانان در نگاه پیر خمین
اعتماد امام خمینی(ره) رهبر کبیر انقلاب اسلامی و بنیان‌گذار جمهوری اسلامی ایران به جوانان ایرانی از نکات مهم در زندگی اجتماعی ایشان است. نسل جوانی که در صورت اعتماد به آنان در همه دوره‌ها و در هر شرایطی، مسیر ترقی و توسعه کشور را رقم می‌زند.
جوان با ظرفیت و توانایی‌هایش همواره برخوردار از ویژگی‌هایی چون عشق و شور، طراوت و پاکی، شجاعت و سرسختی، استقلال‌طلبی، عدالت‌خواهی، حقیقت‌یابی و ایثار و فداکاری است، این استعدادهای نهفته، ظرفیت‌ها و قابلیت‌ها در وجود جوانان بهترین زمینه برای ایجاد تغییر و تحول به شمار می‌رود. همین سرمایه غنی و احساسات پاک و انرژی جوانان است که آن‌ها را به عنوان نیروی کارآمد یک ملت و سرمایه‌های بالقوه یک کشور مطرح می‌کند، ‏‏با توجه به انکارناپذیر بودن تأثیرگذاری نسل جوان در تحولات اجتماعی، همواره نظر صاحبنظران و رهبران سیاسی اجتماعی به نیروی جوان معطوف بوده؛ چراکه نادیده انگاشتن و بی‌توجهی به جوانان و نیازها و خواسته‌های گوناگون آن‌ها بدون تردید نابسامانی‌ها و ناملایمات اجتماعی زیان‌باری به همراه خواهد داشت.
بررسی وصیت‌نامه حضرت امام خمینی(ره) نشان می‌دهد ایشان همه جوانان را به حفظ ارزش‌های انسانی و توجه به مفاهیم بلندی مانند استقلال و آزادی دعوت می‌کند، از سوی دیگر تأمل و تدبر در پیام‌ها، اعلامیه‌ها و سخنرانی‌های امام در طول سال‌های پیش و پس از پیروزی انقلاب،  نشان از این نکته دارد که چگونه معمار کبیر انقلاب اسلامی، جان و روان نسل جوان جامعه را مورد خطاب قرار داده و آنان را مرحله به مرحله، به سوی قله‌های شرف و انسانیت رهنمون ساخت و از این رهگذر پیروزی و تداوم انقلاب را در میان امواج سهمگین تضمین کرد.
‎‏ به گفته کارشناسان و مفسران سیاسی و فرهنگی، اعتماد امام(ره) به جوانان سبب شد بسیاری از عرصه‌های فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی کشور به آنان سپرده شود و پیروزی در جنگ تحمیلی از جمله نتایج درخشان توجه به جوانان به شمار می‌رفت. 

10توصیه رهبر معظم انقلاب به جوانان
رهبر معظم انقلاب اسلامی در سخنان و رهنمودهای خود همواره خطاب به جوانان نکاتی گوشزد کرده‌اند تا الگو و سرمشقی باشد برای زندگی جوانان غیور انقلاب اسلامی و نظام جمهوری اسلامی ایران. در ادامه بخشی از توصیه‌های مهم رهبری به جوانان را بازخوانی می‌کنیم.
در یک تقسیم‌بندی کلی 10توصیه مهم از سخنان رهبر انقلاب اسلامی را می‌توان استخراج کرد. مواردی که بارها از سوی ایشان و خطاب به جوانان مورد تأکید و تشریح قرار گرفته است. 
مواردی از این قبیل: «با هم‌ رفیق بودن»، «زودرنجی ممنوع است»، « فعال بودن نه منفعل بودن»،  «مسئولیت شرعی داشتن در زمینه امر به معروف و نهی از منکر»، «بررسی اینکه چه حوادثى بر این کشور گذشته است»، «کار فرهنگی جوانان نقش مهمی در پیشرفت کشور دارد»، «مأیوس نشدن و در صحنه ماندن»، «ظلم نکردن به هیچ کس»، «توجه به این موضوع که درخواست و مطالبه‌ عدالت، شأن جوانان است» و «جوانان نقش معنویت را دست‌کم نگیرند». ‏‎

خبرنگار: محمدحسین مروج کاشانی