زیارت چشم‌نواز

پس از 35 ماه، طرح مقرنس‌ و کاشی‌کاری ایوان باب‌الهادی(ع) حرم مطهر رضوی تکمیل شد

زیارت چشم‌نواز

ایوان باب‌الهادی(ع) حرم مطهر رضوی با دستان هنرمندان عاشق و ارادتمند حضرت رضا(ع)، جلوه‌ای چشمنواز یافته تا زائرانی که از صحن پیامبر اعظم(ص) به این آستان ملکوتی مشرف می‌شوند، زیارت را با تماشای زیبایی‌های هنری خیال‌انگیز آن آغاز کنند.


صحن پیامبر اعظم(ص) به دلیل وسعت کم‌نظیر خود، دشواری‌هایی برای اجرا و تکمیل طرح‌های معماری و آرایه‌های هنری داشت اما این سختی مانع از تلاش و پشتکار خالصانه هنرمندان سازمان عمران و نگهداری حرم مطهر رضوی نشده و تکمیل این طرح‌ها مرحله به مرحله دنبال می‌شود.

رعایت تناسب نقش و نگارها
همزمان با بهره‌برداری از صحن جامع رضوی (صحن پیامبر اعظم(ص) کنونی)، سردر‌ ایوان‌های شرقی و غربی این صحن با مقرنس‌های گچی و نقاشی تزئین شد اما مقرر بود در آینده تمامی ایوان‌ها با تزئینات کاشی تکمیل شود که اجرای این طرح‌ها در دستور کار قرار گرفت. 
پس از اتمام آرایه‌های هنری ایوان ضلع قبله حضرت ولی‌عصر(عج) و گلدسته‌های شش‌گانه صحن پیامبر اعظم(ص)، نوبت به تزئین و بازآرایی ایوان‌های شرقی و غربی یعنی باب‌الهادی(ع) و باب‌الکاظم(ع) رسید تا تشرف زائران حرم رضوی و خوشامدگویی به آن‌ها از میان نقوش و رنگ‌های دلنواز انجام شود. 
مقرنس‌کاری و کاشی‌کاری این دو ایوان از اواخر سال 98 آغاز شد. با شیوع ویروس کرونا، اجرای این پروژه برای مدتی با کندی پیش رفت اما در نهایت پس از 35 ماه کار هنری پرظرافت، اکنون سردر ایوان‌ باب‌الهادی(ع) در برابر دیدگان زائران رخ نموده است.
ایوان ولی‌عصر(عج) باشکوه‌ترین ایوان صحن با طراحی و اجرای مقرنس و کاشی‌کاری استاد سید محمدکاظم مظلوم‌زاده از پیشکسوتان معماری سنتی ایران در نیمه نخست دهه ۱۳۹۰ انجام شده بود. 
به منظور هماهنگی طرح و تناسبات نقوش ایوان‌های صحن پیامبر اعظم(ص) تصمیم گرفته شد طراحی و اجرای زیباسازی ایوان باب‌الهادی(ع) و باب‌الکاظم(ع) نیز به استاد مظلوم‌زاده سپرده شود. تحریر کتیبه‌های این ایوان‌ها نیز مانند بسیاری از کتیبه‌های معاصر حرم مطهر رضوی بر عهده استاد مسلم خطوط ایرانی آقای سیدمحمد حسینی موحد بوده است.

550 مترمربع کاشی‌کاری 
تزئینات این ایوان متشکل از چند بخش اصلی است؛ مقرنس آن شامل ۱۴ ردیف است که در رأس آن شمسه‌ای زیبا قرار گرفته و در ساخت آن بیش از ۳۰۰ مترمربع کاشی معرق کار شده است. در کاشی‌کاری اضلاع جانبی ایوان با مساحت حدود 250 مترمربع نیز ۱۲ شمسه قرار گرفته است. 
همچنین در این ایوان، فیل‌پوش‌های جفت دو طرف بازشوی ورودی اصلی، کتیبه‌های ایوان‌بند و ابرویی و قاب معرق در مرکز ایوان خودنمایی می‌کند و زیر آن در قاب کاشی نام ایوان یعنی «باب‌الهادی (ع)» نقش بسته است. 
با توجه به تناسبات ایوان و نسبت عرض به ارتفاع، در طراحی اجزای هنری آن و با اجرای فیل‌پوش‌ها کوشش شده است تا حد ممکن شکوه و عظمت آن افزون شود و با انتخاب رنگ‌‌های خانواده آبی و تعادل در ترکیب رنگی، زیبایی و وقار آن دوچندان باشد.
از دیگر ویژگی‌های این ایوان، کتیبه‌های چشمنواز آن است که علاوه بر خودنمایی مفاهیم بلند قرآنی با خط خوش استاد سیدمحمد حسینی موحد، طراحی نقوش زمینه کتیبه‌ها و کاشی‌کاری ظریف آن نیز ترکیبی روح‌انگیز از متن و رنگ در مقابل دیدگان زائران قرار داده است. 
از آنجا که این ایوان به نام حضرت هادی(ع) مزین است، در انتخاب مضامین تلاش شده مفاهیم موزون با این نام مبارک برگزیده شود. انتخاب آیاتی از سوره‌های مبارکه مائده (۱۵ و ۱۶) و یونس (۶ تا ۱۰) که بشارت مؤمنان بر هدایت الهی را وعده می‌دهد، به همین دلیل بوده است. در قاب‌های جانبی ایوان زیر کتیبه ایوان‌بند، ۱۲ شمسه پیش‌بینی شده است. پنج قاب در هر یک از اضلاع شرقی و شمالی ایوان قرار دارد که ۱۰ نام از نام‌های خداوند متعال در زمینه‌ای به رنگ سفید و با خطوط اسلیمی سبز کتابت شده است. دو شمسه طرفین ورودی هم به 6لقب شریف حضرت هادی(ع) یعنی الهادی، المتقی، المؤتمن، الناصح، النقی و الامین متبرک شده است.

صفای مرقدش بخشد صفا آینه جان را
به جز این کتیبه‌ها، از وجوه تمایز این ایوان، چهار قاب با حاشیه اسلیمی و ختایی در زیر فیل‌پوش است که شعری فارسی در توصیف صحن و سرای امام رئوف(ع) از شاعر بنام سده نهم، بابافغانی شیرازی با خط ریحان در آن تحریر شده است:
مه ایوان یثرب آفتاب مشرق و مغرب/ که سقف مشهدش همسایه آمد عرش رحمان را
غبار آستانش دیده‌ها را می‌کند روشن/ صفای مرقدش بخشد صفا آینه جان را

برچسب ها :
ارسال دیدگاه