به گزارش ایکنا، حجت‌الاسلام والمسلمین محمود محمدی عراقی، رئیس دفتر مقام معظم رهبری در قم، ۱۱ دی ماه در دومین روز کنگره بزرگداشت آیت‌الله مصباح یزدی با عنوان «استاد فکر» که در مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره) برگزار شد با اشاره به آیه شریفه ۲۳ احزاب، « من المؤمنين رجال صدقوا ما عهدوا الله عليه فمنهم من قضی نحبه ومنهم من ينتظر وما بدلوا تبديلا» و اینکه آیت‌الله مصباح از مصادیق این آیه بود، گفت: عامل اصلی موفقیت‌های آن بزرگوار در صداقت و اخلاص ایشان بود.

چراغ هدایت
محمدی عراقی با بیان اینکه حیات معنوی خود را مدیون ایشان هستیم، اظهار کرد: ما توحید عملی را از خود استاد آموختیم و او حق حیات معنوی بر گردن ما دارد؛ اگر به شرایط دوران پیش از انقلاب و توفان‌های سهمگین اعتقادی دهه‌های ۴۰ و ۵۰ بازگردیم، توفان‌هایی وجود داشت که انسان را درباره همه اصول و مبانی دچار تردید می‌کرد ولی آیت‌الله مصباح ما را از گرداب این توفان‌های فکری، اعتقادی و فلسفی بیرون آورد و با هدایت ایشان از گمراهی نجات می‌یافتیم. اگر تأکید دارم ایشان حق حیات بر گردن ما دارد به این خاطر است که او حقیقتاً چراغ و مصباح هدایت بود.
او در ادامه بیان کرد: به گفته خود استاد، ایشان طلبه تازه‌واردی در حوزه قم و از خانواده فقیری هم بود، مشکلات معیشتی زیادی داشت آن هم نه به معنای امروزی که کمبود معیشت به معنای نداشتن خودرو و برخی وسایل خانه و... است؛ مشکل معیشت در آن زمان، سد جوع و مسئله یک قرص نان بود و شاید روزی یک قرص نان سهمیه روزانه یک طلبه بود.
وی افزود: ایشان خودشان فرمودند اگر می‌توانستیم یک قرص نان بخریم خیلی خوشحال می‌شدیم و با همین یک قرص نان کسمه، ذره ذره سدجوع می‌کردیم تا بتوانیم مطالعه و تحصیل کنیم. در خاطره‌ای بیان کرد چند روزی دو سه قرص نان و مقداری شکر بیشتر در خانه نداشتیم و این شرایط غیرقابل تحمل بود؛ بنده با خدا عهد کردم همه توان خود را در راه خدمت به دین تو صرف می‌کنم و از تو هم می‌خواهم مرا معطل نگذاری زیرا من آدمی نیستم که دستم را پیش کسی دراز کنم. واقعاً هم این‌طور بود و حتی زمانی که مشکلات و فشار زیادی به ایشان وارد شد ولی باز زیر بار قرض نرفت تا اینکه خداوند گره از مشکلاتش باز کرد.

اخلاص و صدق، راز موفقیت
محمدی عراقی تصریح کرد: ایشان در مدرسه حجتیه این عهد را با خدای خودش بست و تا پایان عمر هم بر این عهد و پیمان باقی ماند. این همه برکاتی که از این استاد بزرگوار به جامعه رسیده ناشی از همین اخلاص و صدق است. بنده از دهه ۴۰ افتخار تلمذ در محضر ایشان را داشتم و موفقیت‌های ایشان را ناشی از رسیدن به مقام صدق می‌دانم که ما فقط حرف آن را می‌زنیم. صداقت چند نوع است؛ یک نوع اینکه انسان با مردم صداقت داشته باشد؛ نوع دیگر با خودش صداقت داشته باشد و از همه بالاتر اینکه با خدا صادق باشد و او حقیقتاً به چنین مقامی رسیده بود.
رئیس دفتر رهبر انقلاب در قم، اظهار کرد: یکی از بزرگ‌ترین نعمت‌های الهی وجود استادانی چون ایشان است، شهید بهشتی، شهید قدوسی، آیت‌الله مشکینی و... که مجسمه اخلاق بودند و در بین این ستارگان درخشان، این استاد تفاوت و جاذبه دیگری داشت. یک بعد ایشان بعد علمی بود. ایشان در دانش عقلی و نقلی حقیقتاً شایسته تعبیر «استاد فکر» بود. در هر حوزه‌ای از حوزه‌های علوم انسانی و اسلامی که وارد شد ممتاز و در برخی زمینه‌ها بی‌نظیر بود.

پیوند فلسفه و قرآن
وی اضافه کرد: ایشان معتقد بود فلسفه بدون علوم قرآنی فایده و ثمر چندانی ندارد و دانش‌پژوهان فلسفه باید با معارف قرآن آشنا باشند؛ ایشان در عرصه فلسفه صاحبنظر و صاحب مکتب و دارای قدرت نظریه‌پردازی و نوآوری بود. ایشان مباحث قرآنی را ناظر به مباحث و پرسش‌های روز مطرح می‌‌کرد.
وی اضافه کرد: در دهه ۴۰ و اوایل دهه ۵۰ جریان مذهبی روشنفکر در برابر جریان کمونیسم ایجاد شده بود که فرد برجسته آن‌ها یدالله سحابی بود که کتاب خلقت انسان از آیات قرآن را نوشته بود و قصد داشت ثابت کند فرضیه داروین درست است.
محمدی عراقی بیان کرد: در همان زمان آیت‌الله مصباح در جلسه تفسیر سوره مبارکه بقره به بحث خلقت آدم و مقام خلیفة‌اللهی رسید و ثابت کرد نظریه داروین و تکامل در خلقت انسان باطل است. نخستین اثر تفسیری که از ایشان چاپ شد و بنده آن را قلمی کردم هم خلقت انسان از دید قرآن بود.
وی افزود: ایشان در تربیت نفوس مستعده روان‌شناس و استاد بود و معترفم  ما را از خودمان بهتر می‌شناخت و زوایای فکری و روحی ما را می‌خواند و متناسب با گرفتاری‌ روحی و ذهنی‌مان مطالب را بازگو می‌کرد. کتاب «فلسفتنا»ی شهید صدر را برای نخستین بار برای ما تدریس کرد؛ کتاب ابتکاری خودشناسی برای خودسازی هم اولین بار برای ما تدریس شد و مفهوم درست علم حضوری را برای اولین بار از ایشان آموختیم و معنای من عرف نفسه فقد عرف ربه را از ایشان فراگرفتیم.

جفای احزاب سیاسی به نسل جوان
محمدی عراقی با بیان اینکه ایشان در فلسفه اخلاق، جامعه‌ و انسان‌شناسی، فلسفه سیاست و حقوق و... صاحبنظر بود، با اشاره به اهمیت علامه مصباح یزدی از چند دهه پیش به علوم انسانی، افزود: اگر پیش از انقلاب از ما سؤال می‌کردند سه نفر را معرفی کنید که بتوانند وارد گفت‌وگو با دانشگاه شوند نفر دوم پس از شهید مطهری، ایشان بود. البته متأسفانه بعدها جناح‌های سیاسی بزرگ‌ترین جفا را در حق نسل جوان و دانشگاهی کردند و نگذاشتند ایشان برای نسل دانشگاهی جوان ما شناخته شود وگرنه اندیشه‌های تابناک ایشان مانند نور خورشید است.
او در ادامه اظهار کرد: بنده طرح ایجاد مرکزی برای وحدت حوزه و دانشگاه را به ایشان دادم و ایشان تنها استادی بود که اهمیت این موضوع را به‌خوبی درک کرد و فرمود من همه وقت خود را صرف این کار می‌کنم. ایشان فقیه و فیلسوف بود و به‌راحتی می‌توانست کرسی درس خارج داشته باشد ولی 6روز از روزهای هفته را در مؤسسه راه حق بود و استادان حقوق، علوم تربیتی، اقتصاد و... را می‌پذیرفت و با تواضع پای درس استادان علوم انسانی دانشگاه می‌نشست و بعد از ظهر به بیان دیدگاه‌های اسلامی و نقد نظرات آن‌ها می‌پرداخت. 

اعتقاد به ولایت از عمق جان
رئیس دفتر مقام معظم رهبری در قم تصریح کرد: ولایت برای ایشان مسئله نظری و سیاسی صرف نبود و از بن دندان و عمق جان به آن معتقد بود. در نخستین دیدار با رهبر معظم انقلاب، ایشان با اصرار دست رهبری را گرفت تا ببوسد ولی آقا اجازه نمی‌دادند و ایشان فرمود این حساب دیگری دارد؛ یعنی شما امروز غیر از آدم دیروزی هستید، دیروز رئیس‌جمهور بودید و امروز ولی امر و ولی‌ فقیه هستید. یعنی اگر استاد حوزه و مرجع تقلید هم که باشند باز این‌گونه تواضع نشان می‌دادند.