​​​​​​​گری گیلمور، ستاره شناس دانشگاه کمبریج با حیرت اعلام کرده پروژه ساخت رصدخانه ملی ایران، دو دهه پیش آغاز و حالا رؤیای نخبگان ایران محقق شده است. این طرح که از سال 1386 با همکاری مجری طرح رصدخانه ملی ایران و دانشگاه زنجان مکان‌یابی شده، در قله سخت زیست «گرگش» در چهار سال گذشته بیشترین فعالیت‌ها برای راه‌اندازی را داشته و از دوسال پیش مراحل مقدماتی راه‌اندازی این رصدخانه انجام شده است. تلسکوپ رصدخانه ایران دارای ارتفاع گنبد ۲۲ متر با قطر ۱۹ متر است که ۲۵۰ تن آن می‌چرخد. این چشم کهکشان ملی، با قطر آینه 340 سانتی متری با قابلیت رصد کهکشان‌های با فاصله 60 میلیارد کیلومتری و بیشتر، رهگیری اجرام آسمانی، بهره‌مندی از نخستین سازه دقیق و عظیم ایرانی با فناوری‌های مکانیکی و اپتیکی، پایش طیفی گروه‌ها و خوشه‌های کهکشانی و مطالعه فیزیکی ستاره‌ها، تحولی مهم را رقم زده 
است. استفاده از آخرین فناوری در کنترل حرکت محورها، دنبال کردن تاریخچه ساختارهای بزرگ مقیاس عالم از جمله خدماتی است که با صرف 5/2 میلیون نفر ساعت در ساخت این سازه از سوی نخبگان ایرانی طراحی شده است. از ویژگی‌های برجسته این تلسکوپ ملی باید به سامانه لایه نشانی در شرایط خلأ بالا و دارای 100 هزار قطعه در تلسکوپ و گنبد، با هدف بالا بردن توانایی شناسایی سیارات فراخورشید اشاره کرد.« لورنو زاگو» عضو هیئت مشاوران اجرای طرح رصدخانه ملی می‌گوید: آنچه من را شگفت‌زده می‌کند این است که آن‌ها دانش ساخت را به سرعت بدست آوردند و با این اوصاف از این پس ثریا در دیدرس دانشمندان ایرانی خواهد بود.«ساینس» - یکی از معتبرترین مجلات علمی دنیا- روز گذشته، در یک مقاله با تعبیر «تلسکوپی در کلاس جهانی» به رصدخانه ملی ایران پرداخته و می‌نویسد: در این پروژه، اخترشناسان در ایران باید بر موانعی غلبه می‌کردند که تعداد کمی از منجمان و دانشمندان در کشورهای دیگر با آن مواجه هستند؛ تحریم‌هایی که واردات فناوری پیشرفته را محدود می‌کند و نیز محدودیت‌های ویزا که سفر دانشمندان به خارج از کشور را با سختی مواجه می‌کند. رصدخانه ملی ایران و دو تلسکوپ دیگر در منطقه، یک تلسکوپ 
مادون قرمز 4 متری در حال تکمیل شدن در ترکیه و یک تلسکوپ نوری 6/3 متری در هند، شکافی جغرافیایی را در شبکه جهانی پر می‌کنند که به پدیده‌های زودگذری مانند انفجار اشعه گاما کمک می‌کند.