از سرگشتگی تا جست‌وجوی حقیقت

نگاهی به روند تولید سریال «سلمان فارسی» ساخته داود میرباقری

از سرگشتگی تا جست‌وجوی حقیقت

به گواه تقویم امروز سیزدهم شهریور مصادف با هفتم ماه صفر روز بزرگداشت سلمان فارسی صحابه ایرانی پیامبر(ص) نام‌گذاری شده است.


​​​​​​​سلمان که نبی اکرم(ص) او را از خود خوانده بود، از نخستین ایرانیانی بود که به دین مبین اسلام گروید و در رکاب حضرت(ع) طی طریق کرد. سلمان را بیشتر به واسطه تأثیری که در جنگ خندق داشت می‌شناسند و این روزها زندگی پرفراز و نشیبش که فصل‌هایی از آن به حضور در جوار پیغمبر مکرم اسلام(ص) متبرک شده بود، دستمایه ساخت یک مجموعه عظیم تاریخی تلویزیونی قرار گرفته است. کمتر کسی است که از گوشه و کنار، خبرهای مربوط به ساخت این پروژه مهم و بزرگ تاریخی به کارگردانی داود میرباقری را نشنیده باشد. دست‌کم کسانی که طرفدار پروپاقرص فیلم و مجموعه‌های دیگر او همچون «مسافر ری»، «امام علی(ع)»، «معصومیت از دست رفته» و... بوده‌اند در انتظار پخش سریالی به قوام و قامت «مختارنامه» هستند. میرباقری با ساخت سریال‌های مذکور بارها تبحر و چیره‌دستی خود را در روایت داستان‌های پرکشش و جذاب تاریخی به منصه ظهور رسانده و پیش‌بینی این هم چندان سخت نیست که «سلمان فارسی» نیز برگ زرینی بر کارنامه این فیلمساز و البته جزو سرمایه‌های ارزشمند تلویزیون خواهد شد.

فیلم‌نامه‌ای فوق‌العاده مهیج با ضرباهنگی خوب
در تاریخ روایت‌های مختلفی درباره زندگی سلمان فارسی آمده که برخی از آن‌ها می‌‌گویند او زرتشتی بوده است. به ‌هر روی در عنفوان جوانی به خرافه پشت پا می‌زند و به دنبال حقیقت می‌رود. او در این سفر طولانی به مسیحیت می‌گرود اما عطش جویایی حقیقت در او سیراب نمی‌شود تا اینکه زمزمه‌هایی از اسلام می‌شنود و تصمیم می‌گیرد به مکه برود و با پیغمبر اکرم(ص) ملاقات کند. اما میرباقری برای روایت زندگی سلمان دست روی کدام مقطع زندگی او گذاشته است؟ این مجموعه تاریخی به دوران زندگی و زمانه و مهاجرت سلمان فارسی از تولد تا صدر اسلام می‌پردازد و در دو بخش ایران دوره ساسانی و حجاز صدر اسلام زندگی سلمان را از تولد تا درگذشت روایت می‌کند و از آن مهم‌تر دیدار با امیرالمؤمنین(ع) و حضرت رسول(ص) را در آن به تصویر خواهد کشید.
امرالله احمدجو که فیلم‌نامه «سلمان» را بازنویسی کرده درباره این مجموعه تاریخی و روایت‌پردازی آن می‌گوید: 30سال پیش که میرباقری از ساخت «سلمان فارسی» صحبت می‌کرد تصور می‌کردم خیلی ظرفیت سریال تلویزیونی را ندارد. به او گفتم زندگی سلمان خیلی ماجرا ندارد؛ او یک شخصیت فرهنگی است، مثل مختار یا حضرت علی(ع) نیست که آن اتفاق‌های مهیج و جنگ در کارنامه‌اش باشد. اما زمانی که فیلم‌نامه‌ را خواندم پی بردم کاملاً حق با ایشان است، بسیار جذاب و خواندنی بود؛ از سفر سلمان از ایران تا شام و فلسطین و عربستان و یثرب و در نهایت آشنایی‌اش با حضرت محمد(ص) و از جمله کارهایی که در جنگ خندق می‌کند. فیلم‌نامه‌ فوق‌العاده مهیج و با ضرباهنگی خوب نوشته شده است؛ چند دین عوض می‌کند، پی‌جوی حقیقت و گوهر دین الهی است و برای آن هزینه هم می‌کند؛ اعیان‌زاده‌ای که مقام و رفاه و املاکش را رها می‌کند، به بردگی گرفته می‌شود و در قالب غلام یک یهودی به مدینه می‌رسد و در آنجا پس از درک محضر پیامبر(ص) توسط ایشان آزاد می‌شود.

بیش از هزار و 500 بازیگر در یکی از مهم‌ترین سریال‌های تاریخی
طبیعتاً چنین سریال فاخر و مهمی باید از حضور هنرمندان سرشناسی هم بهره ببرد و احتمالاً می‌دانید که جمعی از بازیگران مطرح سینما و تلویزیون در این سریال نقش‌آفرینی می‌کنند. نقش سلمان فارسی را سه بازیگر در سه مقطع کودکی و نوجوانی، میانسالی و پیری ایفا می‌کنند. علیرضا شجاع‌نوری که در فیلم‌هایی همچون «روز واقعه» و «محمد رسول الله» حضور داشته در این مجموعه فاخر، دوران میانسالی و پیری سلمان را می‌آفریند. همچنین فرهاد اصلانی در نقش آبنوس تاجر ایرانی، داریوش فرهنگ در نقش ناخدای کشتی هانیبال، زنده‌یاد چنگیز جلیلوند در نقش اسقف رومی و هشام رستم در نقش راهب کلیسای بیزانس در کنار بازیگرانی همچون محمدرضا هدایتی، احترام برومند، علی دهکردی، مهدی فقیه و... حضور دارند. این در حالی است که در مجموع نزدیک به هزار و 500 بازیگر در این سریال عظیم تلویزیونی نقش‌آفرینی می‌کنند.

تولید ۱۲ هزار لباس و خلق تزئینات و ظریف‌دوزی
اما از دیگر نکات جالب و قابل توجه تولید این سریال، طراحی لباس برای شمار زیاد بازیگرانش است که خود به تنهایی یک پروژه بزرگ و زمانبر است.  شاید برای شما هم این پرسش پیش بیاید که چطور لباس‌های یک سریال بیگ‌پروداکشن با بیش از ۷۰۰ بازیگر اصلی تولید و تزئین می‌شود. جالب است بدانید طراحی و تزئینات روی لباس‌های این سریال یک کارگاه مختص به خود دارد که زیر نظر «شهین ابراهیم‌زاده پزشکی»، هنرمند و پژوهشگر دوخت‌های سنتی ایران اداره می‌شود. این هنرمند از ابتدای آغاز به کار سریال «سلمان فارسی» به عنوان مسئول کارگاه ظریف‌دوزی همگام با گروه تولید مشغول طراحی و خلق تزئینات لباس‌های شخصیت‌های سریال است. برای شخصیت‌های سریال «سلمان فارسی» به عنوان یکی از پروژه‌های الف تلویزیون بیش از ۱۲ هزار لباس تولید شده است. طراح این ظریف‌کاری‌ها درباره حجم کار می‌گوید: کار بسیار گسترده است؛ فرض کنید یک لشکر ۲۰۰ تا ۳۰۰ نفری در یک سکانس حضور دارند و ما به همین تعداد لباس با یک مدل و فرمت مشخص نیاز داریم که دست‌کم یقه تمام این لباس‌ها باید با دست دوخته شود. ممکن است در حال فیلم‌برداری حتی اگر همه لباس نشان داده نشود اما سر و گردن فردی که در کادر قرار دارد دیده شود باید نمایشی از دوخت‌های آن زمان باشد، بنابراین نباید یقه‌ها را با چرخ دوخت زیرا در دوربین ردِ دوخت چرخ دیده می‌شود. تمام این‌ها با دست دوخته شده و در مواردی هم قسمت انتهایی لباس سیاهی لشکرها با چرخ دوخته می‌شود. اما به طور کلی کار با دست و چرخ توأم است و صفر تا صد لباس‌های شخصیت‌های اصلی با دست انجام می‌شود که این برای باورپذیری کار است تا مشخص شود در آن زمان فناوری آنچنان که در حال حاضر هست وجود نداشته و همه لباس‌ها دست‌دوز بوده است.

تاریخ بازسازی می‌شود
این فقط لباس‌های سریال است، تصور کنید لوکیشن‌های تیسفون و حجاز در قالب ۳۰ کارگاه دکورسازی از طراحی کشتی گرفته تا تمامی ظرافت‌های هنری دوران ساسانی، بیزانس و ابتدای ظهور اسلام و دکورهای دیر عموریه، کاخ سناتور خاروس و بخش‌های داخلی کلیسا ساخته می‌شوند و دوباره آن فضاهای تاریخی خلق خواهند شد. فرایند تولید سریال تاکنون در لوکیشن‌های مختلفی همچون شاهرود، شهرک سینمایی غزالی، سمنان، جلفا، سواحل مازندران، جزیره قشم و… انجام شده و تمام فضای 100هکتاری شهرک سینمایی نور در این مدت به ‌طور کامل و اختصاصی در اختیار پروژه ساخت مجموعه سلمان فارسی قرار گرفته است. 
پیش‌بینی می‌شود تصویربرداری‌ پروژه فاخر «سلمان فارسی» که زمستان ۱۳۹۸ در کرمان آغاز شد، پنج سال به طول بینجامد. اگر همه چیز طبق برنامه‌ریزی پیش برود فصل بیزانس اواخر پاییز امسال به پایان می‌رسد و گروه تولید از زمستان جاری، فصل ایران را آغاز خواهند کرد. تاکنون چندین قسمت از این مجموعه تلویزیونی تصویربرداری و تدوین اولیه شده است و همه علاقه‌مندان به مجموعه‌های تاریخی بی‌صبرانه در انتظار تماشای فصل مهمی از تاریخ صدر اسلام به روایت درخشان داود میرباقری هستند.

خبرنگار: صبا کریمی

برچسب ها :
ارسال دیدگاه