نامه عاجزانه قزاق پیر به رئیسجمهور آمریکا
آلمانیها را بیرون کردم دیگر چه میخواهید؟
برخی مورخان معتقدند حتی اگر رضاخان خیلی هم دور و بر آلمانیها نمیپلکید، باز هم متفقین ایران را در شهریور1320 اشغال میکردند. رابطه رضاخان با آلمانیها، پس از چراغ سبز انگلیس گرم شد و ارتباط چندانی به علاقههای شخصی او نداشت.
بنابراین، حضور آلمانیها در ایرانِ پیش از شروع جنگ جهانی دوم هم، با اجازه لندن بود؛ فقط انگلیسیها نگران بودند که نکند آلمانیها از قفقاز عبور کنند و به مرزهای ایران برسند؛ آنوقت با توجه به روحیه متوهّم رضاخان، نمیشد خیلی به او اعتماد کرد و ممکن بود پهلوی اول، هوس عوض کردن ارباب به سرش بزند. این بود که در سوم شهریور1320، بدون توجه به تمامیت ارضی ایران، از مرزهای کشورمان عبور کردند و آنچه نباید، اتفاق افتاد و ایران اشغال شد.
قزاق پیر شاکی میشود
رضاخان که توقع این اقدام را نداشت و فکر میکرد بیرون کردن اتباع آلمانی از ایران، بهانه را از دست انگلیسیها گرفته است، تصمیم گرفت دست به یک چرخش دیپلماتیک بزند، اما آخر با کدام پشتوانه و تدبیر؟! پهلوی اول در نامهای به فرانکلین روزولت، رئیسجمهور وقت آمریکا، از او خواست پادرمیانی کند و به انگلیسیها فشار بیاورد که با حکومتش کاری نداشته باشند. البته روزولت هیچ جوابی به رضاخان نداد و شاید هرگز به نامه او نگاهی هم نینداخت چون نیروهای نظامی آمریکایی هم چند روز بعد وارد ایران شدند.
اما مرور نامه قزاق پیر و التماس او به روزولت، در آن شرایط، درسها و عبرتهای تاریخی بسیاری دارد که مهمترین آنها این است: وقتی به جای تکیه بر مردم، پشتوانه قدرتت را در آن سوی مرزها میجویی، باید آماده هر نوع تحقیری باشی: «سوم شهریور۱۳۲۰- حضرت فرانکلین. د. روزولت/ رئیس جمهوری ایالات متحده آمریکا - واشنگتن/ البته از حوادث اخیر ایران که قوای انگلیس و روس بدون اخطار قبلی غفلتاً از مرزهای این کشور عبور و به تصرف نقاط و بمباران عده زیادی از شهرهای باز و بیدفاع ایران مبادرت ورزیدهاند، خاطر آن حضرت آگاه گردیده است. عنوان سابق روس و انگلیس، نگرانی از وجود عدهای آلمانی در ایران بود که اطمینان دادهشد به زودی از این کشور میروند. در این صورت، هیچ جای نگرانی برای آنها باقی نمانده و به هیچ وجه بر من معلوم نیست به چه علت به این اقدامات تجاوزکارانه متشبث شده و بدون ملاحظه شهرهای ما را بمباران میکنند.
در این موقع لازم میدانم به استناد اعلامیه آن حضرت، مبنی بر مساعدت و تقویت اصول عدالت بینالمللی و حفظ حقوق آزادی ملل، از شما تقاضا نمایم به این قضیه که برای ایران پیش آمده و یک کشور بیطرف و صلحجو را، که هیچ منظوری جز حفظ آسایش و اصلاح امور داخلی خود ندارد، دچار مصائب جنگ میسازد، متوجه نموده، با اقدامات مؤثر نوعْپرورانه خود در رفع این تجاوزات مساعی لازم مبذول فرمایند. با امتنان از توجهات خیرخواهانه آن حضرت احساسات صمیمانه خود را تقدیم مینمایم».
برچسب ها :
ارسال دیدگاه