به گزارش آستان نیوز، در این مراسم که به همت نهادهای مختلف علمی و فرهنگی از جمله آستان قدس رضوی برگزار شد، آیت الله سید جعفر سیدان از استادان برجسته حوزه علمیه خراسان، دکتر سیدعباس صالحی نماینده ولی فقیه و مدیرمسئول مؤسسه و روزنامه اطلاعات، استاد محمد مهدی رکنی از دوستان دیرین مرحوم حکیمی و حجت الاسلام و المسلمین محمدعلی مهدوی راد قرآن پژوه و دانشیار دانشگاه تهران سخنرانی کردند. 

 3 ویژگی علمی و زیست علامه حکیمی
آیت‌الله سیدجعفر سیدان، استاد برجسته حوزه علمیه خراسان و از دوستان و همراهان دیرین مرحوم علامه حکیمی در سخنانی به سابقه دوستی دیرینه اش با آن حکیم فقید اشاره و عنوان کرد: شخصیت علامه حکیمی، شخصیتی با ابعاد مختلف است که بررسی هر بخش از این ابعاد، ساعت‌ها بحث و بررسی می‌خواهد که حق آن به‌طور شایسته ادا شود. این استاد دروس عالی حوزه، در ادامه به مرور برخی شاخص‌های علمی و زیست مرحوم حکیمی پرداخت و با بیان اینکه زندگی وی با سه اصل اساسی و ثابت همراه بوده است، گفت: اصل نخست در زندگی او، اصرار بر ترویج تشیع و تثبیت ولایت خاندان رسالت علیهم‌السلام بود. کتاب‌ها و آثار گوناگون وی، می‌تواند دلیلی بر این مدعا باشد. آثاری که از هر جهت، مستند و متنقن هستند و محتوای ارزنده‌ای را به مخاطب ارائه می‌کنند. یک نمونه برجسته از این آثار، کتاب ارزشمند «خورشید مغرب» است که درباره وجود مقدس حضرت ولی‌عصر(عج) به رشته تحریر درآمده و من، با توجه به دیگر آثاری که در این‌باره نوشته شده‌است، این اثر را در رابطه با موضوع مهدویت بسیار جامع می‌دانم. وی در ادامه افزود: اصل دوم و ثابت در زندگی مرحوم علامه حکیمی، مسئله عدالت و توجه به محرومان است. می‌دانیم که این موضوع، از جمله موضوعات مورد توجه اسلام است که بیانات وحیانی درباره آن، فوق تصور است و مرحوم حکیمی به شکل های مختلف، این مهم را دنبال کرده است. او درباره رسیدگی به امور محرومان، فوق‌العاده علاقه‌مند و حریص بود و حتی سعی می‌کرد از جهت زندگی شخصی هم با آن‎ها همراه و هم‌سطح باشد و به همین دلیل، زندگی بسیار ساده و خالی از علایق دنیوی داشت. اصل سوم، توجه ویژه علامه حکیمی به مسئله تفکیک بود؛ اصطلاحی که ظاهراً خودش درباره مبانی اعتقادی باب کرد؛ تفکیک بین حقایق وحیانی و افکار بشری که با وحی سازگار نیست. در این مورد، علامه حکیمی بیاناتی جدی دارد و در مواردی، با تأثر فراوان به برخی رویکردها انتقاد وارد می‌کند و معتقد است با توجه به اینکه مکتب وحی نیازی به غیر ندارد و از باب تأمین احتیاجات انسان، بسیار غنی و بلکه بی‌نظیر است، باید به آن توجه کامل داشت.

حکیمی روشنفکری دیندار و سوزمند دیانت بود
سید‌عباس صالحی در سخنانش علامه حکیمی را روشنفکری دیندار توصیف کرد و گفت: او هم محقق بود و هم مصلح، هزاران کتاب را خوانده و مرور کرده و با کتاب و کتابخانه انس داشت. از سویی دیگر مصلحی اجتماعی و پرشور بود در حالی که این دو مؤلفه، معمولاً باهم جمع نمی‌شوند. صالحی تأکید کرد: علامه حکیمی در ده‌ها مورد آنچنان بود که دیگر کسان نبودند، او هم با تمام وجوهِ روشنفکری، روشنفکر بود و هم با تمام وجوهِ دینداری، دیندار بود و سوزِ دینی هم داشت.
وی در بخشی دیگر به بررسی مؤلفه‌های روشنفکری در شخصیت علمی و اجتماعی استاد حکیمی پرداخت و ویژگی‌های «گستره تنوع مطالعاتی»، «ارتباطات گسترده اجتماعی»، «ارتباط با محرومان»، «ارتباطات با نو روشنفکران»، «اهتمام به نثر و ادبیات جدید» و «کنشگری اجتماعی و انقلابی بودن» را نماد رویکرد روشنفکرانه علامه حکیمی دانست و تأکید کرد وی با وجود داشتن همه این مؤلفه‌ها در حد اعلای خود، هرگز در مسیر دین و دینداری نلغزید، بلکه دست دیگران را گرفت و سبب هدایت خیلی‌ها شد.

منظومه فکری علامه ارتباط انسان و انسانیت بود
در ادامه این مراسم حجت‌‌الاسلام والمسلمین محمدعلی مهدوی‌راد، دانشیار دانشگاه تهران گفت: سخن گفتن از کتاب «الحیات» مانند مثال «ریختن بحر در کوزه است». زنده‌یاد علامه حکیمی از معدود متفکران و اسلام‌شناسان و عالمانی است که به دین نگاهی جامع داشت و گستره دانش‌شان هم جامع بود، استاد حکیمی هم به دین نگاه تمدنی و هم در آثارش نگاهی هدایت‌پذیر داشت، مهم‌ترین دل‌مشغولی‌اش در یافتن، پرداختن و عرضه کردن بود. «الحیات» اوج دغدغه‌مندی ایشان است، اگر تمام منظومه‌ فکری و دغدغه‌ علامه حکیمی را بخواهیم نشان دهیم، باید بگوییم مجموعه منظومه فکری ایشان به ارتباط انسان و انسانیت باز می‌گردد.

خلوص نیت داشت
در بخشی دیگر از نکوداشت، استاد محمد‌مهدی رکنی‌یزدی، قرآن‌پژوه و استاد زبان و ادبیات فارسی سخنرانی کرد و گفت: زیست علامه حکیمی، شگفت‌آور و متعلق به خودش بود. سال 1335 به مشهد آمدم و با ایشان آشنا شدم و متوجه شدم علامه علاقه شدیدی به جوانان دارد. من هم به روحانیون علاقه‌مند بودم. در مدرسه نواب به خدمت ایشان می‌رفتم، علامه حکیمی آن زمان در فکر نوشتن کتابی درباره غدیرخم بودند و پس از مدتی مشاهده کردم نخستین اثری که ایشان نوشتند و آن اثر با اسم خودشان منتشر نشد، «داستان غدیر» بود که حدود 250 صفحه دارد و روی آن نوشته شده به قلمِ «جمعی از دبیران». این کتاب با شعری از شاهنامه آغاز می‌شود و به جریان غدیرخم می‌پردازد و کتاب بسیار ارزشمندی است. علامه حکیمی در تمام فعالیت‌های کوچک و بزرگ خود خلوص‌نیت داشت؛ علاوه‌براین شناخت کاملی نسبت به محیط زیست خود داشت، عدالت‌خواه بود و از عدالت فریاد می‌زد.
گفتنی است در ابتدای این مراسم، حجت‌الاسلام دکتر سبحانی، دبیر علمی «ستاد بزرگداشت نخستین سالگرد رحلت علامه حکیمی» گفت: علامه حکیمی الهیات را خردمندانه آموخت و عدالت را گفت و زیست. او راه‌های گوناگون را طی کرد و افق‌های جدیدی را فراروی ما نهاد. آن مرحوم دین را بر بستر معارف ناب آن می‌خواست، خطاهای دین‌فهمی را می‌شناخت و درباره خطرات دین‌فهمی به دور از خط اوصیا هشدار می‌داد. برای علامه، امامت همه چیز بود؛ او امام را حقیقتی جاوید در همه اعصار می‌دانست.