به گزارش خبرگزاری تسنیم، ویژه‌‌برنامه «کشف واقعیت‌های حجاب» با محوریت گفت‌وگو درباره موضوع حجاب توسط فرهنگسرای اندیشه برگزار می‌شود. این برنامه گفت‌وگومحور با حضور کارشناسان برجسته عرصه عفاف و حجاب و استادان حوزه و دانشگاه برگزار شده و تلاش دارد به شبهاتی که در این موضوع مطرح می‌شود، پاسخ دقیق و متقن علمی دهد. نخستین جلسه از این ویژه‌برنامه با حضور ابوالفضل اقبالی پژوهشگر و نویسنده کتاب «آیا او کارگر بود؟» تشکیل شد.
اقبالی در مقدمه سخنان خود گفت: شارع مقدس از تشریع حکم حجاب و وجوب آن به دنبال حکمت‌ها و اهدافی است. از آنجا که پروردگار متعال ویژگی‌های انسان را می‌شناخته و می‌داند زن و مرد تمایل ذاتی به یکدیگر دارند، با حکم حجاب و قرار دادن حریم‌های دیگر بین زن و مرد می‌خواهد فضای تعاملات اجتماعی و عرصه عمومی جامعه را از امر جنسی پاک‌سازی و آن را به حریم خصوصی خانواده منتقل کند. به عبارت دیگر، اسلام برای افزایش کارآمدی افراد در فعالیت‌های اجتماعیشان، حریم‌هایی را میان زن و مرد قرار می‌دهد که یکی از آن‌ها حجاب است.

قرار دادن حریم برای جلوگیری از مزاحمت‌هاست
وی ادامه داد: دومین هدف، جلوگیری از ضایع شدن شأن انسانی زنان و تبدیل شدن آنان به یک کالا و ابزار در خدمت مرد است. در غرب می‌بینیم به بهانه‌های واهی مانند فعالیت‌های اجتماعی زنان، آنان به مثابه یک ابزار در خدمت پیشرفت اهداف سرمایه‌داری مردانه قرار گرفته‌اند. اسلام با این موضوع مخالف است و آن را دون شأن مقام انسانی زن می‌داند. سومین هدف نیز حفظ امنیت اخلاقی جامعه است. در طول تاریخ بارها دیده‌ایم آزارهای جنسی از سوی مردان و علیه زنان صورت می‌گرفته است. قرار دادن حریم برای زنان، تلاش برای جلوگیری از این‌گونه مزاحمت‌هاست. به نظرم اگر درباره این حکمت‌ها شناخت بهتری پیدا کنیم، پذیرش مقوله حجاب راحت‌تر خواهد بود.
او در پاسخ به این شبهه که حجاب با فعالیت‌های زن در اجتماع منافات دارد، گفت: برداشت اشتباه این است که مقوله حجاب و حریم‌ها را به معنای محصور بودن در چارچوب‌های اندرونی خانه می‌دانیم. این موضوع در حالی است که حجاب در رابطه زن با مردانِ نامحرم تشریع شده است. درحقیقت، حجاب به مثابه ارجاع زن به اندرونی خانه نیست و کاربردهای اجتماعی بیرون از خانه دارد.
وی تأکید کرد: دقت داشته باشید آنچه از آزادی تفسیر شده، آزادی در ناحیه انتخاب‌های انسانی و تحقق فردیت است، اما همین مقوله در لیبرال‌ترین مکاتب بشری نیز قیودی را به خود می‌بیند. برای مثال، می‌گویند دایره آزادی هر کس تا جایی است که آزادی دیگری را سلب نکند. در مورد موضوع حجاب نیز همین است. اگر امنیت جامعه با پوشش افراد، چه زن و چه مرد، نسبتی داشته باشد، باید محدودیت‌های آن پذیرفته شود.

فضای مجازی و مقوله حجاب
اقبالی با اشاره به اثرات فضای مجازی بر موضوع حجاب گفت: دوگانگی هویتی که فضای مجازی به آن دامن می‌زند، از اقتضائات فناوری و پیشرفت‌های عصر جدید است. هر فرد در فضای حقیقی، ‌با هویت حقیقی خود او شناخته و هر رفتار او به پایش نوشته می‌شود. برهمین اساس، در فضای حقیقی هر کس مراقب رفتار خودش است، اما در فضای مجازی به دلیل آنکه هویت افراد از بین می‌رود، محدودیت‌های عرفی اجتماعی کمرنگ‌تر شده و افراد دوگانه رفتار می‌کنند. به همین دلیل است که در این فضا انحرافات اجتماعی بیشتر می‌شود. از این رو به نظر می‌رسد نیازمند اعمال نظارت‌های جدی‌تری در فضای مجازی هستیم.
وی در پاسخ به پرسشی درباره اینکه آیا بی‌حجابی جرم است، گفت: براساس ماده 638 قانون مجازات اسلامی، بی‌حجابی و رعایت نکردن حجاب شرعی، تخلف و جرم محسوب می‌شود. بنابراین بی‌حجابی صرفاً آسیب اجتماعی نیست و تخلف از قانون رسمی کشور نیز به حساب می‌آید. برهمین اساس، در مواجهه با این تخلف و جرم باید نظارت اجتماعی قوی‌تری انجام گیرد. این کارشناس حوزه عفاف و حجاب بیان کرد: علل بدحجابی در جامعه ما گسترده و پیچیده است و نمی‌توان آن را به یکی دو عامل خاص محدود کرد. ویژگی‌های شخصی افراد یکی از عوامل و تربیت خانوادگی عامل دیگر است، کارکردهای نظام آموزش و پرورش در این موضوع تأثیرگذار است و... همچنین می‌توان عوامل درونی را هم مثال زد؛ مثلاً اینکه آیا حیا در فرد درونی شده یا خیر؟ راحت‌طلب است یا خیر؟ و... .

50 درصد جامعه را رها کرده‌ایم
اقبالی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: براساس پژوهش‌ها، در موضوع رعایت حجاب سه گروه داریم؛ دسته نخست کسانی‌اند که حجاب شرعی و استانداردهای پوشش را رعایت می‌کنند. آنان حدود 35 تا 40 درصد جامعه را تشکیل می‌دهند. 10 تا 15درصد جامعه نیز بدحجاب یا بی‌حجاب‌اند و کاملاً در تعارض با استانداردهای پوشش، لباس می‌پوشند. دسته سوم که حدود 50درصد جامعه‌اند، از حجاب عرفی برخوردارند؛ یعنی نه استانداردهای شرعی حجاب را دارند و نه بدحجاب‌اند. این افراد مردد‌ند؛ به اصل حجاب قائل‌اند اما پوشش کامل شرعی را قبول ندارند. 
وی تأکید کرد: بنده معتقدم در سیاست‌گذاری‌های فرهنگی باید این افراد را مخاطب اصلی قرار دهیم و اگر می‌خواهیم موضوع حجاب را ساماندهی کنیم باید برای این گروه کار ترویجی، تبلیغی و فرهنگی کنیم. شاید برای این گروه، «الزام» پاسخگو نباشد، اما برای آن 15-10 درصد دیگر باید قانون رویارویی کند.
او با دروغ خواندن تفاسیر ارائه شده از سوی رسانه‌های غربی درباره مسائل جنسی گفت: رسانه‌های غربی این‌گونه القا می‌کنند که در غرب هیچ محدودیتی وجود ندارد و از نظر روابط زن و مرد نیز هیچ کس نسبت به دیگری حریص نیست و تجاوزی رخ نمی‌دهد؛ چنین تصویری که از جامعه غربی داریم واقعیت ندارد، چرا که در گزارش‌های آماری که خودشان منتشر می‌کنند، آمار تعرض‌ مردان به زنان بسیار بالاست. باید پرسید اگر برداشتن حریم‌ها سبب چشم و دل سیری مردان و زنان می‌شود، این آمارها از کجا می‌آید؟ به نظر می‌رسد درزمینه غریزه انسانی و ماهیت طبیعی آن، اشتباه محاسباتی داشته‌ایم و فراموش کردیم این غریزه سیری‌ناپذیر است.اقبالی در بخش پایانی سخنان خود به اهمیت خانواده اشاره کرد و گفت: نقش تربیتی خانواده یکی از مهم‌ترین عوامل در موضوع حجاب است. به نظر می‌رسد ناخواسته در دل یک شکاف اجتماعی و نسلی قرار داریم و کارکردهای تربیتی خانواده سلب شده است. در حقیقت، کارکردهای تربیتی خانواده را گرفتیم و عوامل دیگری مانند رسانه، آموزش و پرورش و... را به جایش نشاندیم. مشخص است خروجی چنین نظامی متفاوت با نسل‌های گذشته است. بنده معتقدم اگر کارکردهای تربیتی را به خانواده برگردانیم، به این مشکلات برنمی‌خوریم.
وی تأکید کرد: سؤالی مطرح می‌شود که حجاب امر فردی و شخصی است و چرا حاکمیت باید در این زمینه مداخله کرده و قانون بگذارد؟ در پاسخ باید گفت: درست است که حجاب رفتار فردی است، اما پوشش هر کس دلالت‌ها و تبعات اجتماعی دارد. در حقیقت، نوع پوشش هر فرد تأثیراتی را در طرف مقابل او می‌گذارد و از این نظر، موضوع کاملاً فردی و شخصی نیست.