تحولات عراق و پاسخ به چند پرسش

تحولات عراق و پاسخ به چند پرسش

امیر مسروری، رئیس اندیشکده مطالعات جهان اسلام

تنها سه روز پس از پیشنهاد «محمد شیاع السودانی» برای تصدی منصب نخست‌وزیری، عراق بار دیگر شاهد ناآرامی‌های خیابانی بود. در این راستا شامگاه چهارشنبه صدها معترض با عبور از موانع امنیتی، وارد ساختمان پارلمان شده و شعارهایی در حمایت از مقتدی صدر سر دادند.


​​​​​​​کمیته هماهنگی شیعیان عراق در پی این اتفاق درباره فتنه انگیزی برای کشاندن عراق به آشوب هشدار داده است. در ادامه تلاش می‌شود به چند پرسش مهم درباره چشم‌انداز آتی تحولات عراق پاسخ داده شود.
1. حمله به پارلمان زیر سر چه جریانی است؟ به‌طور کلی دو جریان سیاسی بزرگ در عراق وجود دارد؛ جریان وابسته به غرب و ناتو و جریان مقاومت. غرب‌گرایان دنبال تحقق دو امر هستند؛ نخست قدرت دست مقاومت نیفتد، دوم اینکه شیعه در عراق قدرت نگیرد. بر اساس قانون اساسی عراق «کتله اکبر» یا فراکسیون بزرگ‌تر نخست وزیر را معرفی کرده و در تعیین رئیس جمهور و رئیس پارلمان نیز اثرگذار است. به همین دلیل آمریکا به دنبال این است قدرت به دست شیعیان نیفتد و همانند زمان صدام در دست جریان خاص از گروهی خاص باشد. برای اینکه این اتفاق بیفتد باید قانون اساسی عوض شود، برای اینکه قانون اساسی تشکیل شود باید دولت تشکیل نشود. درنتیجه تمام تلاش جریان غرب این است که عراق را به آشوب بکشد تا دولت مستقری تشکیل نشود. در مقابل این سناریو مقاومت به دنبال تشکیل هر چه سریع‌تر دولت است.
۲. صدر و طرفدارانش به دنبال چه هستند؟ چه بخواهیم چه نخواهیم جریان صدر یک بازیگر داخلی مهم تحولات عراق است. نمی‌شود گفت آن‌ها به سرویس‌های اطلاعاتی آمریکا یا سعودی وصل هستند گرچه شاید عناصر نفوذی در میانشان باشد. عراق در 40 سال اخیر چهار جنگ خانمان سوز را از سر گذرانده (ایران، کویت، آمریکا و داعش). این بحران‌های پیاپی زیرساخت‌های این کشور را نابود کرده و در میان موج آرمان‌گرای نسل جوان، فضا را برای آشوب‌ها فراهم آورده. صدر توانسته با استفاده از این فضا بر این تحولات موج سواری کند.
۳. الکاظمی مقصر است؟ منطقه سبز بغداد یک منطقه ویژه و بسیار حائز اهمیت است. از سفارت آمریکا تا ایران و از نهادهای پارلمانی تا امنیتی در این محل واقع شده‌اند، یک منطقه کاملاً بسته و مهار شده در قلب پایتخت. پس منطقه ای نیست که معترضان بتوانند به راحتی وارد آن شوند. اینکه دستگاه امنیتی عراق اجازه داده مردم به این منطقه نزدیک شوند، جای ابهام و شک برانگیز است. پرسشی که مطرح است، اینکه مصطفی الکاظمی به عنوان فرمانده کل قوا و با پیشینه اطلاعاتی چگونه از فراخوان معترضان برای گردهمایی مطلع نبوده است؟ با توجه به فراخوان‌های مشکوک، عمل نکردن نیروهای امنیتی به وظایف 
و ... نخست وزیر مقصر است و این تقصیر نه تنها راهبردی بلکه عملیاتی و تاکتیکی هم هست. 
4. احتمال صف آرایی خیابانی وجود دارد؟ با توجه به فرا رسیدن ماه محرم و صفر حداقل در دو ماه آینده احتمالاً عراق اوضاع آرام تری را سپری خواهد کرد. با وجود این، به دلیل نبود دولت، وضع عراق خوب نیست و نقشه واشنگتن برای عدم تشکیل دولت تا حدی محقق شده است. حالا چارچوب هماهنگی شیعه برای معرفی السودانی شکل گرفته و باید صبر کرد و دید این موضوع تا کجا پیش خواهد رفت.  

برچسب ها :
ارسال دیدگاه