برخی برداشت‌های عامیانه به حادثه کربلا ضمیمه شده است

حجت‌‌الله جودکی در نشست شب‌های عاشوراپژوهی:

برخی برداشت‌های عامیانه به حادثه کربلا ضمیمه شده است

حجت‌‌الله جودکی، نویسنده «مقتل‌الحسین» (بازخوانی مقتل ابی‌مخنف) با بیان اینکه سخنان جعلی زیادی به حادثه کربلا ضمیمه شده، گفت: بنده به این نتیجه رسیدم که می‌توانیم این مقتل را به عنوان مقتل معیار مدنظر قرار دهیم و آن را با مقاتل بعدی مقایسه کنیم.


به گزارش ایکنا، حجت‌‌الله جودکی، نویسنده کتاب مقتل‌الحسین (بازخوانی مقتل ابی‌مخنف) شامگاه ۱۷ مردادماه در نشست شب‌های عاشوراپژوهی که به بررسی مقتل الحسین(ع)؛ ترجمه مقتل ابی‌مخنف براساس چاپ قاهره اختصاص داشت با بیان اینکه متن مقتل ابی‌مخنف نسبت به آنچه در منابع مکتوب آمده معتبرتر و دقیق‌تر است، گفت: مقتل ابی‌مخنف در طول سال‌ها از بین رفته و نسخه کاملی از آن در دسترس نیست و نمی‌دانیم حجم دقیق این مقتل چقدر بوده؛ در سال‌های بعد هم همواره نسخه‌های مجعول و بازاری با عنوان ابی‌مخنف عرضه شده و از این اسم سوءاستفاده کرده‌اند و خیلی از آن‌ها مقاتل دقیقی نیست.
وی با بیان اینکه رواج این نوع مقاتل می‌تواند ما را به گزارش‌های اصیل‌تر و دقیق‌تر از حادثه عاشورا نزدیک کند، افزود: رسول جعفریان در چند سال اخیر گفته مقتلی به نام حسین عبدالرحمان سلمی، حتی پیش از مقتل ابی‌مخنف وجود داشت که امروز در دسترس ما نیست.

احتمال وجود مقاتلی پیش از مقتل ابی‌مخنف
جودکی تصریح کرد: مقتل ابی‌مخنف نخستین مقتلی نیست که نوشته شده و پیش از آن مقاتلی بوده است، ولی نخستین مقتلی که آثار آن به ما رسیده همین ابی‌مخنف است. بنده این مقتل را از کتاب طبری استخراج کردم، ولی مقاتل بعدی را هم مدنظر قرار دادم؛ از جمله مقاتل الطالبیین یا ارشاد شیخ مفید و حتی لهوف ابن طاووس.
وی افزود: بنده کل روایات را که ۱۱۳ روایت بود به لحاظ زمانی شماره‌گذاری کردم. اول نامه‌ای است که یزید به حاکم مدینه نوشت و آغاز حرکت امام(ع) و بعد هم مقتل هانی بن عروه و مسلم در کوفه است و سپس منازل بین راهی از مکه تا کربلا مورد توجه قرار گرفته است. روایات از یک خط تا چند صفحه، ذکر و تمامی راویان این گزارش‌ها تا حد امکان قید شده و حتی شخصیت راویان و بحث رجالی آن‌ها در حد امکان جست‌وجو شده است. برخی از راویان به حضرت زینب(س) و امام سجاد(ع) و... وابسته بودند. برخی جزو یاران امام بودند، ولی به هر دلیلی کشته نشدند؛ مثلاً اسیر و بعد آزاد شدند. عده‌ای سیاهی‌لشکر سپاه یزید بودند و در قتل شهدای کربلا دخیل نبودند و برخی هم جزو قتله کربلا به‌شمار می‌آمدند و عده‌ای هم سمت راوی مانند حمیدبن مسلم داشتند که وی فردی منطقی و منصف بود و گزارش‌هایش را به نفع امام(ع) نوشته است.
جودکی گفت: برخی به نحوی در کربلا حضور داشتند، ولی پیش از آنکه جنگ شروع شود صحنه را ترک کردند؛ به دلیل عذرهایی که آوردند و یا مجالی که امام در شب عاشورا دادند؛ این افراد خبرهای دست اول را نقل کردند و نسل بعد از این‌ها خبرها را گرفته و منتقل نموده‌اند؛ در اینجا شناخت راویان دست اول مهم است؛ اینکه آیا درست نقل کردند یا احساسات خود را دخیل نمودند؛ دقت لازم را در نقل خبرها داشتند یا تغییر موضع دادند. همه این موارد در کتاب بررسی و در مقدمه ذکر شده است. کتاب چند مقاله دارد که می‌تواند به برخی نکات مبهم مقتل کمک کند، زیرا ابی‌مخنف برخی موارد را به اختصار نقل کرده است.

مقتل ابی‌مخنف و هماهنگی با قرآن و عقل
این نویسنده بیان کرد: در مقتل ابی‌مخنف نکته خلاف شرع و طبیعت و خلاف عقل وجود ندارد؛ یعنی اخبار غیبی که بعدها به حادثه کربلا منسوب کردند مانند رفتن امام از کربلا به هندوستان و طی‌الارض و کمک جنیان به امام(ع) در آن وجود ندارد و مطالب آن با روح حاکم بر قرآن همسو است. علاوه بر جامعیت، مانعیت هم جزو ویژگی‌های این مقتل است و به نظر می‌رسد او کوتاهی نکرده است. به نظرم طبری مطالب ابی‌مخنف را کامل آورده و در نقل آن کوتاهی نکرده است. من سعی کرده‌ام در ترجمه متن عربی، از زبان روز استفاده نکنم، بلکه به ترجمه صرف بسنده شده است. از این رو ممکن است به لحاظ ادبی زیبا نباشد یا دشواری‌هایی داشته باشد. حجم مقتل کم نیست و همه را ترجمه‌ کرده‌ام.
وی افزود: چون ذهن ما با مقاتل جدید آشناست و در ۵۰۰ سال گذشته مرتب تکرار شده‌اند، با مطالبی که در مقتل ابی‌مخنف آمده همخوانی ندارد. همچنین وقتی خبری مشکوک بوده مستقیم آن را نقل نکرده و گفته مردم پنداشتند این‌طور بود؛ از جمله این خبر که حضرت عباس(ع) به برادران تنی خود گفت چون شما ازدواج نکرده‌اید زودتر به میدان بروید تا ارث شما به من و بعد از من به فرزندانم برسد؛ این جفای بزرگی در حق حضرت عباس(ع) است.

ضمیمه شدن سخنان جعلی به حادثه کربلا
نویسنده کتاب مقتل‌الحسین (بازخوانی مقتل ابی‌مخنف) افزود: من اسامی شهدا را براساس مقتل ابی‌مخنف و براساس سرهایی که از شهدا به قبایل آن‌ها دادند بررسی کردم؛ او ۷۰ تا ۷۲ نفر را ذکر کرده و گفته در غروب عاشورا عمر سعد بر ۸۸ کشته سپاه خود نماز خواند و آن‌ها را دفن کرد. حدود هزار نفر با حر و حدود ۴هزار نفر هم با عمرسعد به کربلا آمدند یعنی تقابل ۵هزار نفر با ۸۰ تا ۹۰ نفر لشکر امام حسین(ع). تعداد کشته‌ها با تعداد لشکریان مطابقت ندارد. همچنین برخی سخنان مبنی بر اینکه امام(ع) ۳۰۰ هزار نفر از لشکر دشمن را کشتند دروغ است و عقلانی نیست.
جودکی اظهار کرد: دربندی همین تعداد را ذکر کرده، در صورتی که کشتن ۳۰۰هزار تن زمان زیادی می‌برد و برای توجیه آن می‌گوید عاشورا ۷۲ ساعت طول کشید؛ یعنی یک حرف نادرست دیگر را برای توجیه حرف قبلی خود
به کار می‌برد.

برچسب ها :
ارسال دیدگاه