موعظه مرحوم آیتالله فاضل لنکرانی
روش موعظه چگونه باید باشد؟
در فرهنگ اسلامی مانند قرآن و روایات بر موضوع پند و نصیحت و موعظه سفارش و برای آن قیود و شرایطی نیز قرار داده شده است. امام حسن عسکری(ع) میفرمایند: «من وعظ اخاه سرا فقد زانه و من وعظه علانیه فقد شانه» هر کس برادر مؤمن خود را در خلوت و به دور از دید دیگران موعظه کند او را وزین ساخته و از سبک شدن او جلوگیری کرده است؛ اما اگر او را در حضور دیگران و به صورت آشکار موعظه و نصیحت کند به او اهانت کرده و مقام او را پایین آورده و چهره بدی به او پوشانده است.
بنابراین، تبلیغ، هدایت، موعظه و نصیحت نیز باید در شرایطی انجام گیرد که نه تنها شخصیتها حفظ شود و هیچ اهانتی از آن برداشت نشود؛ بلکه به عکس، ضمن اینکه هدایت و موعظه و نصیحت تحقق پیدا میکند به طرف مقابل شخصیت ببخشد؛ یعنی هم موعظه شود و هم به او ارزش داده شود. اما اگر در کنار موعظه، شخصیت طرف خرد شود، چنین موعظهای علاوه بر اینکه مذموم است، معلوم نیست نقش و اثری هم داشته باشد و اگر اثری هم بر آن مترتب شود به یقین اثری اندک خواهد بود.
نه تنها موعظه بلکه بسیاری از امور خیر دیگر نیز اثر آشکار و پنهانش متفاوت است. توجه کنید که اسلام به چه میزان به این امور و نکات ریز دقت دارد. مثلاً گاهی انسان در حضور دیگران به نیازمندی کمک میکند، اگرچه آن نیاز او را برطرف کرده ولی در کنار آن موجب تحقیر او شده و آبروی او از بین رفته است. به همین منظور نوع کمکها و مساعدتهای ائمه معصومین(ع) ما در تاریکی شب بوده؛ به گونهای که نه تنها دیگران متوجه نمیشدند بلکه خود آن نیازمند هم متوجه نمیشد این مساعدت از کجا و از سوی چه کسی انجام گرفته است. از این رو، پس از شهادت امیرالمؤمنین(ع) بود که عده زیادی از فقرا فهمیدند این مساعدتها از ناحیه آن حضرت بوده است.از اینجا معلوم میشود حفظ حیثیت مؤمن در اسلام چقدر مورد اهتمام بوده و با نظر اهمیت به آن نگاه شده است؛ ولی متأسفانه گاهی مشاهده میشود به حیثیت افراد توجه نمیشود، حتی شنیدههایی که روی آن بررسی و تحقیق نشده را اشاعه داده و برای دیگران نقل میکند؛ این شرعاً مسئولیت دارد، حتی به همین مقدار که انسان به رفیقش بگوید: شنیدم فلانی سوءاستفاده مالی کرده هرچند به طور قطع و به صورت خبر مطرح نشده است؛ همین مقدار در لکهدار شدن حیثیت و آبروی یک مسلمان میتواند نقش داشته باشد.
بنابراین، تبلیغ، هدایت، موعظه و نصیحت نیز باید در شرایطی انجام گیرد که نه تنها شخصیتها حفظ شود و هیچ اهانتی از آن برداشت نشود؛ بلکه به عکس، ضمن اینکه هدایت و موعظه و نصیحت تحقق پیدا میکند به طرف مقابل شخصیت ببخشد؛ یعنی هم موعظه شود و هم به او ارزش داده شود. اما اگر در کنار موعظه، شخصیت طرف خرد شود، چنین موعظهای علاوه بر اینکه مذموم است، معلوم نیست نقش و اثری هم داشته باشد و اگر اثری هم بر آن مترتب شود به یقین اثری اندک خواهد بود.
نه تنها موعظه بلکه بسیاری از امور خیر دیگر نیز اثر آشکار و پنهانش متفاوت است. توجه کنید که اسلام به چه میزان به این امور و نکات ریز دقت دارد. مثلاً گاهی انسان در حضور دیگران به نیازمندی کمک میکند، اگرچه آن نیاز او را برطرف کرده ولی در کنار آن موجب تحقیر او شده و آبروی او از بین رفته است. به همین منظور نوع کمکها و مساعدتهای ائمه معصومین(ع) ما در تاریکی شب بوده؛ به گونهای که نه تنها دیگران متوجه نمیشدند بلکه خود آن نیازمند هم متوجه نمیشد این مساعدت از کجا و از سوی چه کسی انجام گرفته است. از این رو، پس از شهادت امیرالمؤمنین(ع) بود که عده زیادی از فقرا فهمیدند این مساعدتها از ناحیه آن حضرت بوده است.از اینجا معلوم میشود حفظ حیثیت مؤمن در اسلام چقدر مورد اهتمام بوده و با نظر اهمیت به آن نگاه شده است؛ ولی متأسفانه گاهی مشاهده میشود به حیثیت افراد توجه نمیشود، حتی شنیدههایی که روی آن بررسی و تحقیق نشده را اشاعه داده و برای دیگران نقل میکند؛ این شرعاً مسئولیت دارد، حتی به همین مقدار که انسان به رفیقش بگوید: شنیدم فلانی سوءاستفاده مالی کرده هرچند به طور قطع و به صورت خبر مطرح نشده است؛ همین مقدار در لکهدار شدن حیثیت و آبروی یک مسلمان میتواند نقش داشته باشد.
برچسب ها :
ارسال دیدگاه
تیتر خبرها
-
عربستان محدودیتهای زیارت بقیع را کاهش داد
-
هدیهای از نسلهای پیشین
-
بینیازی و آبرو
-
مسابقه قرآن دانشآموزی و دانشجویی در اوگاندا
-
راز توسعه حرم مطهر در دوره خوارزمشاهیان
-
البته مرگ و زندگی دست خداست
-
شأن والایی که عبدالباسط برای قاری قرآن قائل بود
-
«حلقه عشاق» در نگارخانه رضوان
-
ظرفیت ها و چالش های تجارب نزدیک به مرگ
-
تمدید مهلت ارسال آثار به جشنواره کتاب سال رضوی
-
روش موعظه چگونه باید باشد؟