بی‌نیازی و آبرو

بی‌نیازی و آبرو

حجت‌الاسلام سرلک

خطبه 225 نهج‌البلاغه که یک خطبه کوتاه است، در واقع فرازهایی از دعاهای امیرالمؤمنین(ع) است.

نکته قابل توجه در این دعاهای امیرالمؤمنین(ع) این است که می‌بینیم انسان‌های کامل و اولیای خدا وقتی با خدا حرف می‌زنند، می‌توانند بی‌کرانه‌ترین مفاهیم را (چون محدودیتی ندارند) در قالب واژه‌ها بیاورند. بنابراین اگر دقت کنیم دعاها یک منشور توحیدی و امام‌شناسی است، به واقع دعا یک نوع خداشناسی و امام‌شناسی است، دستگاه تربیتی است. 
در این خطبه حضرت به خدا عرض می‌کنند: «خدایا آبرو به من بده و آبرویم را هم با توانگری و توانایی و مکنت حفظ کن». این جنبه عمومی را در روایت‌های دیگر هم داریم که فقر و نداری گاهی اوقات انسان را به پریشانی می‌کشاند. از جمله خواسته‌های مؤمنین از خداوند متعال این است که دنیای آبادی داشته باشند، امکانات فراوانی داشته باشند، مگر اینکه در یک شرایط استثنایی این امکانات گرایش‌های قلبی آن‌ها را متفاوت کند. به هر حال خواستن دنیای آباد، دنیای موسّع، خانه بزرگ، مرکب مناسب، شرایط زندگی مناسب، این‌ها چیزهایی است که در زبان اولیا از خدای متعال بارها و بارها خواسته شده است.
در ادامه از خواسته‌های امیرالمؤمنین(ع) از خداوند باری تعالی این است که: خدایا آبروی مرا با بی‌نیازی حفظ کن، چهره‌ من را – طبق تعبیر دیگری که در خود نهج‌البلاغه در کلمات قصار است- با فقر زشت مکن. نداری اعتبار عمومی انسان را نزد دیگران کاهش می‌دهد و پایین می‌آورد... همه آدم‌ها که با ملاک موحدانه با ما برخورد نمی‌کنند، امکانات مالی و خواستن شرایط مالی و مادی مشروط به این است که انسان را به غفلت نکشاند و این نه تنها بد نیست بلکه بسیار خوب است. خدایا شخصیتم را با تنگدستی مشکن! 
اینکه حضرت از خداوند باری تعالی می‌خواهند: خدایا آبروی مرا با توانگری و با دارایی و ثروت حفظ کن، به من امکانات بده و... به این شرط است که امکانات مادی انسان را به غفلت، غرور، خود برتربینی، تبرّج، مباهات نابجا و تفاخر ویرانگر نکشاند. حضرت از خدا می‌خواهند که چهره‌ و شخصیت من را با تنگدستی مشکن. خدایا مرا بی‌نیاز از آدم‌هایی کن که تو باید روزیشان را برسانی. 
امیرالمؤمنین(ع) می‌فرماید: خدایا من را به این سمت مَبَر، نکند من با آدم‌های بد از سر تواضع دربیایم که آن تواضع من را کوچک‌تر می‌کند... چون این، دیگر فروتنی نیست، فرومایگی است که انسان در برابر کسانی که امکانات مالی دارند خودش را کوچک کند. خودت من را بساز، خودت من را بنواز.

برچسب ها :
ارسال دیدگاه