تعطیلی مشکوک آزمایشگاه آمریکایی پیش از شیوع کرونا
ماه مارس گذشته نام یکی از آزمایشگاه‌های زیستی ایالات متحده فاش شد که از قضا به دلیل مشکلات ایمنی بسته شده بود. در همین راستا بود که بیش از ۵میلیون شهروند چینی در نامه‌ای سرگشاده از سازمان بهداشت جهانی خواستند با انجام تحقیقات، نقش آزمایشگاه زیست‌شناسی فورت دیتریک را در شکل‌گیری و انتشار ویروس‌های مخرب جهانی نظیر 
کووید 19 مشخص کند. این آزمایشگاه در واقع انستیتو پژوهش پزشکی بیماری‌های عفونی وابسته به ارتش ایالات متحده آمریکاست. آزمایشگاه‌های بیولوژیکی آمریکا، به‌خصوص آزمایشگاه فورت دیتریک، محل مطالعه کشنده‌ترین ویروس‌ها مانند ابولا، آبله، سارس، مرس و ویروس کرونا بوده است. نشت هر کدام از این ویروس‌ها می‌تواند خطرات بزرگی را برای مردم سراسر جهان در پی داشته باشد. جالب آنکه این آزمایشگاه که در ایالت مریلند آمریکا قرار دارد، چند ماه پیش از شیوع ویروس کرونا در شهر ووهان چین تعطیل شد که روزنامه نیویورک تایمز در پنجم اوت 2019 طی گزارشی علت آن را نگرانی‌های بهداشتی و نشت مواد خطرناک اعلام کرده بود.

یک سؤال و جواب نگران‌کننده
مدتی پیش، ویکتوریا نالند، نفر سوم وزارت خارجه دولت جو بایدن در جلسه استماع سنای آمریکا حاضر شد و در مقابل سؤالات سناتورها قرار گرفت. «مارک روبیو»، سناتور جمهوری‌خواه فلوریدا از نالند پرسید: «آیا اوکراین سلاح‌های شیمیایی و بیولوژیکی دارد؟» «نالند» پاسخ داد: «اوکراین آزمایشگاه‌های پژوهش بیولوژیکی دارد که بودجه آن را «آژانس دفاعی کاهش تهدید متعلق به پنتاگون پرداخت کرده است». وی افزود: آمریکا با مقامات دولت اوکراین در حال همکاری برای خارج کردن موادی است که در آن پژوهش به‌کار برده می‎شوند تا به دست نیرو‌های روسیه نیفتند.

400 آزمایشگاه در 25 کشور
بر اساس اسناد موجود، ایالات متحده تعداد زیادی آزمایشگاه زیست‌شناسی در سرتاسر جهان ساخته است. اوکراین، گرجستان، ارمنستان، آذربایجان، قزاقستان و ازبکستان از جمله کشور‌هایی هستند که آزمایشگاه‌های زیست‌شناسی آمریکایی در آن‌ها قرار گرفته است. گفته می‌شود این کشور در بیش از ۲۵ کشور جهان آزمایشگاه زیست‌شناسی دارد که تعداد آن‌ها به بیش از ۴۰۰ عدد می‌رسد. در این میان، بیش از ۳۰ آزمایشگاه با اعلام رسمی زیر نظر آمریکا کار می‌کنند و بقیه در مکان‌هایی نامشخص پنهان‌اند. در ادامه به مهم‌ترین آزمایشگاه‌ها خواهیم پرداخت:

مرکز تحقیقاتی لوگار، گرجستان
مرکز تحقیقاتی لوگار در خارج از شهر تفلیس با بودجه ۳۵۰میلیون دلار توسط آمریکا ساخته شده است. وب‌سایت «کودا استوری» پیش‌تر در سال ۲۰۱۸ درباره این مرکز تحقیقاتی نکاتی را متذکر شده بود. وزارت دفاع روسیه می‌گوید این آزمایشگاه در واقع پروژه بیولوژیکی مخفی آمریکاست. رسانه‌های روسیه نیز نوشته‌اند: این آزمایشگاه لانه ویروس‌هاست و این مرکز به طور مخفیانه و غیرقانونی مشغول انجام آزمایش روی شهروندان گرجستان است. گمان می‌رود شیوع ویروس‌هایی مثل ابولا به خاطر فعالیت‌های این آزمایشگاه باشد.

آزمایشگاه ICRL، اوکراین
در اوکراین تعدادی آزمایشگاه زیست‌شناسی وجود دارد که تحت کنترل دولت آمریکا در حال انجام آزمایش‌های مخفی هستند. گفته می‌شود آمریکا به بهانه کاهش خطرات زیستی، از سال ۲۰۰۵ دست‌کم هشت آزمایشگاه زیست‌شناسی در این کشور راه‌اندازی کرده است. برخی منابع دیگر تعداد این آزمایشگاه‌ها را 26عدد ذکر کرده‌اند. در سال‌های اخیر بیماری‌های کمیاب جدیدی در اوکراین پیدا شده که احتمالاً به خاطر نشت ویروس از این 
آزمایشگاه‌هاست. 
شرکت آمریکایی «بلک‌اند ویچ» در وبگاه خود عنوان کرده طی قراردادی با وزارت دفاع آمریکا، در شهر کی‌یف دست‌کم دو آزمایشگاه زیست‌شناسی با درجه ایمنی ۳ ساخته است. به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، شرکت‌های آمریکایی در شهر‌های وینیتسا، دنیپروپتروفسک، ترنس کارپاتیان، لووف، خارکیف، خرسون و ترنوپیل نیز تحت برنامه «همکاری برای کاهش خطرات» آزمایشگاه‌های مشابهی ساخته‌اند. این فعالیت‌ها در سال ۲۰۱۴ متوقف شدند، اما در سال ۲۰۱۶ شرکت بلک‌اند ویچ دوباره براساس قراردادی با وزارت دفاع آمریکا، «سیستم یکپارچه نظارت بر بیماری» و «سیستم کنترل پاتوژن» را در آزمایشگاه‌های زیست‌شناسی این کشور تأسیس کرده است. در این میان، مشهور‌ترین آزمایشگاه، ICRL نام دارد که در شهر اودسا واقع شده است.

روسیه، چین و ایران؛ اهداف اصلی
جدای از این دو کشور، شبکه آزمایشگاه‌های گسترده‌ای در قزاقستان، نیجریه، کنیا، جمهوری دموکراتیک کنگو، تانزانیا، اوگاندا، لیبریا، سیرالئون، مالاوی، مالی، نیکاراگوئه و مصرمشغول به فعالیت هستند که تهدیدی علیه سلامت عمومی و حفظ جان بشریت محسوب می‌شوند. به خصوص آنکه دولت‌های ایالات متحده در هیچ دوره‌ای پاسخگوی اقدامات به شدت محرمانه خود در حوزه جنگ زیستی 
نبوده‌اند.
 فعالیت آزمایشگاه‌های بیولوژیک آمریکا در 25 کشور جهان در حالی است که عمده این پژوهش‌ها با اهداف نظامی و از لحاظ ساختاری زیر نظر آژانس پروژه‌های پژوهشی پیشرفته دفاعی موسوم به دارپا قرار دارد. دارپا به عنوان بازوی پژوهشی وزارت دفاع ایالات متحده (پنتاگون) شناخته می‌شود. با این حال به نظر می‌رسد فعالیت‌های بیولوژیک آمریکا در کشورهای اطراف رقبای خود نظیر روسیه و چین ادامه خواهد یافت و در این راستا، درخواست کشورها برای ایجاد شفافیت در این باره ضروری به نظر می‌رسد.