بداخلاقی درمان می‌شود؟

بداخلاقی درمان می‌شود؟

حجت‌الاسلام هاشمی‌نژاد

 در رابطه با اخلاق بد، علمای علم اخلاق معتقدند خلق و خوی بد انسان‌ها قابل تغییر است. اما عده‌ای هم هستند که معتقدند اخلاق بد، خوب شدنی نیست. این افراد می‌گویند ذات انسان اگر بد باشد امکان ندارد که محیط و روابط بتوانند او را تغییر دهند. اما نکته و پرسش مهمی اینجا وجود دارد؛ اینکه اگر اخلاق انسانی قابل تغییر نبود، پس آمدن انبیا و اولیای الهی برای تغییر شیوه‌ زندگی انسان‌ها امری بیهوده بود. 
رسول خدا(ص) صاحب خلق عظیم بودند و این قابلیت را داشتند تا انسان‌های بسیاری را تربیت کرده و به راه صحیح راهنمایی کنند.
در کتاب «اخلاق شبر» مرحوم آیت‌الله سیدعبدالله شبر آمده فردی خدمت پیامبر اکرم(ص) آمد و گفت: «دین چیست؟» قال: حسن الخلق یعنی اخلاق خوب... خوش اخلاقی... آن فرد این پرسش را چند بار تکرار کرد: حضرت فرمودند: آیا نمی‌فهمی همه اسلام این است که تو غضبناک نشوی و مالک نفست باشی؟ انبیا و رسولان آمدند برای اینکه ما را به اخلاق الهی متخلق کنند. اگر این اخلاق خوب را خدا به پیغمبر نمی‌داد پیغمبر موفق به تربیت نمی‌شد. چند آیه راجع به اخلاق و برخورد‌های اخلاقی در قرآن آمده است. لقمان حکیم به پسرش می‌گوید: «ولاتصعر خدک بالناس»، با بی‌اعتنایی از مردم روی خود را برمگردان. عجیب است واژه «ناس» استفاده می‌کند. به مردم بی‌اعتنایی نکن. نمی‌گوید فقط به مسلمان بی‌اعتنایی نکن. نمی‌گوید فقط به محب اهل بیت(ع) بی‌اعتنایی نکن. چون اسلام دین جهانی است. پیغمبر(ص) بشیراً و نذیراً است اما برای ایشان صفت «رحمه للعالمین» است. آمده است همه بشر را تربیت کند. «ولاتمش فی الارض مرحا»: متکبرانه و مغرورانه روی زمین راه مرو. به درستی که خدا هر متکبر مغرور را دوست نمی‌دارد. «واقصد فی مشیک»... در راه رفتن اعتدال را رعایت کن. بعضی مفسران می‌فرمایند منظور این است که مشی شما در زندگی اعتدال و میانه‌روی باشد. اهل افراط و تفریط نباش. در انفاقت... در احسانت... و در گفتارت معتدل باش. «واغضض من صوتک» از اوج صدای خودت بکاه. فریاد نزن. پرخاشگر نباش. مرد و زن مسلمان به همسرش پرخاش نمی‌کند.
گفتار لقمان مشهور به نصایح لقمان بهترین نمونه برای آموزش اخلاق است. او در بسیاری از این نصایح خوب و بد اعمال انسان را بیان کرده و خلق بد را مذموم دانسته است. بدخلقی نشان از بیماری‌های مختلف دارد... در دین ما به خوش‌خلقی بسیار سفارش شده است.

برچسب ها :
ارسال دیدگاه