دولت سیزدهم و ضرورت تمرکز بر گفتمان عدالت

دولت سیزدهم و ضرورت تمرکز بر گفتمان عدالت

سیدیاسرجبرائیلی


​​​​​​​معمولاً دولت‌ها به گفتمانشان شناخته می‌شوند. اما رواج عبارت «دولت سیزدهم» در ارجاعات به دولت در رسانه‌ها، نشان می‌دهد آقای رئیسی نتوانسته خود را پرچمدار یک گفتمان به جامعه معرفی کند. یکی از دلایلی که این دولت از همان آغاز کار زیر ضرب رفت، همین خلأ گفتمانی است. گفتمان، قدرت نرم ایجاد می‌کند. دولت فاقد گفتمان، از قدرت نرم محروم است و لذا در عرصه جنگ نرم، نخست اینکه توان حمله ندارد و دوم، در برابر حملات نرم بی‌سلاح و سپر است. گفتمان است که در قول و فعل کارگزاران و در رویکرد و عملکرد آنان، انسجام ایجاد می‌کند. گفتمان، عینک آسیب‌شناسانه‌ای است که دولت به چشم می‌زند، مشکلات را از زاویه این گفتمان می‌بیند و از همین زاویه راهکارش را ارائه می‌دهد و اجرا می‌کند. باید این خلأ گفتمانی برطرف شود. 
اگر تلقی این است که «مردمی بودن» گفتمان دولت است، این پرسش مطرح است که آیا اساساً مردمی بودن می‌تواند گفتمان باشد؟ گفتمان، یک دال مرکزی دارد که در حوزه‌ها و عرصه‌های مختلف تجلی و امتداد پیدا می‌کند. بر مبنای گفتمان می‌شود یک کلان‌پروژه تعریف کرد و پیش‌برد و پیشرفتش را سنجید. بر مبنای این کلان‌پروژه است که در سطوح میانی، پروژه‌های خردتر تعریف می‌شود. آیا «مردمی بودن» این ظرفیت را دارد که برای مثال در حوزه مالیات، در سیاست خارجی، در آموزش و پرورش، در بهداشت و درمان، در کشاورزی و... تجلی و امتداد پیدا کند؟ آیا می‌توان مسائل این حوزه‌ها را از زاویه «مردمی نبودن» آسیب‌شناسی کرد و از زاویه «مردمی شدن» برایشان راهکار ارائه داد؟ پاسخ بی‌تردید خیر است، چون این مفهوم اساساً چنان عمقی ندارد؛ هرچند می‌تواند یکی از اجزا و امتدادهای یک گفتمان باشد. اما راهکار، تمرکز و تکیه روی «عدالت» به عنوان گفتمان دولت سیزدهم است که هم واجد مشخصات فوق است و هم با شخصیت آقای رئیسی تناسب و همخوانی دارد. گفتمان عدالت نباید به لفظ عدالت محدود شده و تقلیل یابد. رئیس جمهور درباره هر موضوعی و در هر زمان و مکانی صحبت و سخنرانی دارد، باید بتواند ابتدا بی‌عدالتی‌های منجر به وضع موجود را بیان کند، دوم، وضع مطلوب را از منظر عدالت توصیف کند و سوم، اقدام‌های عادلانه‌ای که دولت می‌خواهد برای گذار از وضع موجود به وضع مطلوب انجام دهد را شرح دهد. این اقدام‌ها، همان پروژه‌های خُرد هستند که ذیل کلان‌پروژه عدالت، تعریف می‌شوند و باید نظام رصد و پایش و ارزیابی و گزارش‌دهی برایشان ایجاد شود.

برچسب ها :
ارسال دیدگاه