​​​​​​​شهید صدر نابغه‌ای است که شاید بتوان گفت تنها مرجع تقلید و مجتهدی است که به صورت تخصصی وارد مقوله اقتصاد شده و آثار وی به خصوص در حیطه اقتصاد می‌تواند راهکارهای عملیاتی برای برون‌رفت از وضعیت فعلی و تغییر به سمت وضعیت مطلوب ارائه کند. یکی از حیطه‌هایی که شهید صدر به آن پرداخته مقوله تولید است و به مناسبت شعار سال گریزی کوتاه می‌زنیم به برخی اندیشه‌های این شهید بزرگوار. 
از منظر شهید صدر بهره‌مندی از مواهب طبیعی و غیرطبیعی و افزایش ثروت عمومی ناشی از آن در راستای تأمین نیازهای معیشتی و رفاهی افراد جامعه در گرو تقویت تولید و رشد آن است. رشد تولید در نگاه اسلامی یک ضرورت است، اما تنها افزایش کمی تولید کالاها و خدمات مطلوب نیست بلکه رشد تولیدی مطلوب و ضرورت جامعه اسلامی است که به رفاه عمومی و گشایش در معیشت مردم منجر شود. اسلام در حالی اصل رشد ثروت و بهره‌برداری از طبیعت را هدف جامعه اسلامی برشمرده که همه امکانات مکتبی خود را در خدمت دستیابی به این هدف و ایجاد ارکان و ابزارهای تحقق آن قرار داده است.
ابزارهای مکتبی خود به دو دسته ابزارهای فکری و تشریعی تقسیم می‌شود تا در کنار ابزارهای اجرایی، تمامی ابعاد لازم برای تحقق اهداف تولید را فراهم آورد.
از جنبه فکری، اسلام کار و تولید را تشویق کرده و آن را دارای ارزش فراوان دانسته و کرامت و جایگاه انسان نزد خدا و حتی خرد او را به کار ارتباط داده است. 
بدین‌ سان، بستر مناسب بشری را برای انگیزش تولید و رشد ثروت فراهم کرده و معیارهای اخلاقی و ارزیابی‌های معین از کار و بیکاری را که تا آن روز شناخته شده نبود، ارائه کرده است. در پرتو همین معیارها و ارزش‌گذاری‌ها، کار تبدیل به عبادت می‌شود که انسان با آن پاداش می‌گیرد و کسی که در راه تأمین نیازهای زندگی‌اش کار کند، برتر از کسی شناخته می‌شود که خدا را عبادت کند، اما کار نکند. از سوی دیگر، تنبلی یا شأن خود را بالاتر از کار دیدن مایه نقص در انسانیت و عامل فرومایگی فرد شمرده می‌شود.
از جنبه تشریعی، قوانین اسلامی در بسیاری از عرصه‌ها با اصل رشد تولید به عنوان اصلی پذیرفته شده در اقتصاد اسلامی سازگار بوده و شرایط را برای تحقق آن مهیا می‌کند. طبیعتاً ضمانت اجرای ابزارهای تشریعی در سطح اجتماعی با دولت بوده و دولت با هدایت، نظارت و برنامه‌ریزی، تحقق آن‌ها را تضمین می‌نماید. بر اساس احکام اسلامی به دولت حق داده شده است که بر تولید نظارت عالی نماید و به صورت متمرکز برای آن برنامه‌ریزی کند تا از هرج و مرج منجر به از کار افتادن چرخ تولید و بی‌ثباتی پایه‌های حیات اقتصادی پیشگیری کند.
اسلام بهره را حرام شمرده و سرمایه ربوی را باطل دانسته و به این صورت تضمین کرده سرمایه در جامعه اسلامی به عاملی تولیدآفرین در طرح‌های صنعتی و تجاری تبدیل شود. در اسلام، تمرکز ثروت نهی شده است. هر چند تمرکز به صورت مستقیم به توزیع مرتبط است، اما به صورت غیرمستقیم به تولید نیز ارتباط دارد؛ چراکه هر گاه ثروت در دست گروهی اندک متمرکز شود، فقر و پریشانی فراگیر شده و بسیاری از مردم جامعه دچار نیاز می‌‌شوند و در نتیجه به علت کاهش قدرت خریدشان از مصرف کالاهای مورد نیاز عاجز شده که در این صورت به دلیل عدم رونق تولید و رکود صنعت و تجارت، تولید متوقف می‌شود .
اسلام دامنه کارهای واسطه‌گری در تجارت را کاهش داده و در عین حال آن را از لحاظ اصل و ریشه، گونه‌ای از تولید می‌داند.

خبرنگار: سعید سیدحسین زاده، دکترای اقتصاد