«یک جاده، یک كمربند» بزرگ‌ترین طرح اقتصادی دنیا

«یک جاده، یک كمربند» بزرگ‌ترین طرح اقتصادی دنیا

توحید محمد زاده کارشناس مسائل اوراسیا


​​​​​​​«یک جاده، یک كمربند» یا همان «راه ابریشم جدید» ایده رئیس جمهوری چین و بزرگ‌ترین طرح اقتصادی دنیا در قرن بیست و یكم محسوب می‌شود كه پكن در تلاش است از ظرفیت‌های خود و كشورهای مختلف در سراسر دنیا از جمله ایران برای پیشبرد این طرح استفاده كند. با اجرای این طرح، کشور چین از طریق آسیای مرکزی و غربی با خلیج فارس و دریای مدیترانه و از طرف دیگر با آسیای جنوب شرقی و جنوب آسیا و اقیانوس هند مرتبط می‌شود. این طرح شامل ارتقای سطح هماهنگی سیاست‌ها در قاره آسیا، ادغام مالی، آزادسازی تجاری و اتصال مردم به مردم است. گستره کشورهای این طرح، سه قاره آسیا، اروپا و آفریقا را دربرمی‌گیرد.  بهبود زیرساخت‌های منطقه، ایجاد شبکه ایمن و کارآمد معابر زمینی، دریایی و هوایی، تقویت تجارت، تسهیل سرمایه‌گذاری و تقویت و کارآمدسازی تجارت برای کشورهای فعال در این طرح از جمله اهدافی است که اجرای این طرح به ارمغان خواهد آورد.  در سال 2020 ، چین بیشترین سرمایه‌گذاری را در کشورهای آفریقایی واقع در مسیر کمربند و راه انجام داده است که حدود 12/6 میلیارد دلار بوده و تقریباً 27 درصد از کل سرمایه گذاری 47میلیارد دلاری را شامل می‌شود. حدود 37 درصد از کالاهای صادراتی ایران اعم از نفتی و غیرنفتی (به ارزش 11/5 میلیارد دلار) در سال2020 به طور مستقیم به کشورهای واقع در کریدور ابتکار کمربند و راه صادر شده است. همچنین حدود 38 درصد از نیازهای وارداتی ایران به ارزش تقریبی 13 میلیارد دلار نیز به طور مستقیم از طریق 6 کشور واقع در کریدور «ابتکار کمربند و راه» شامل قزاقستان، قرقیزستان، ازبکستان، تاجیکستان، ترکمنستان و ترکیه تأمین شده است.  اهداف طرح کمربند و راه محدود به ملاحظات اقتصادی نیست و این طرح دارای ماهیت فرا اقتصادی است. ابتکار کمربند و راه، برنامه اصلی پکن برای تبدیل به هژمون نوظهور جهان است و با تلاش آن برای دستیابی به موقعیت ابرقدرتی در نظام بین‌الملل ارتباط دارد.  ورود ایران به این ابتکار، نه تنها گامی به‎سوی کاهش آثار اقتصادی تحریم هاست، بلکه راهبردی مؤثر برای خنثی سازی اهداف فرا اقتصادی تحریم‌ها ازجمله بی‌اثر ساختن تلاش‌ها برای تنزل مزیت‌های ژئوپلتیکی جمهوری اسلامی ایران است. به‌ویژه آنکه حضور در ابتکار کمربند و راه می تواند به تقویت موقعیت ترانزیتی کشور که آمریکا در دهه های اخیر از طریق حمایت از پروژه‌هایی چون خط لوله باکو- تفلیس – جیهان و در قالب فرمول «همه کریدورها به جز ایران» در پی تضعیف آن بود، بینجامد. جمهوری اسلامی ایران هم خود را مرتبط با راه ابریشم می‌داند و از دیرباز در این برنامه مشاركت فعال داشته است. ایران یك كشور بسیار مهم و پل ارتباطی در راه ابریشم با تاریخی دیرینه در این مسیر تجاری است که شرق و غرب را به یكدیگر متصل می‌كند و راه ارتباطی با اروپاست و از لحاظ فرهنگی، اقتصادی و راهبردی نیز یك كشور بسیار مهم، قوی و بزرگ محسوب می شود و در زمینه‌های علمی، فنی، ترابری، انرژی و سرمایه گذاری می‌تواند با این برنامه چین همراه شود. ایران همچنین یك منبع مهم انرژی است و می‌تواند باعث شود طرح راه ابریشم چین به بهترین شكل در این زمینه اجرایی شود. چین یكی از بزرگ‌ترین واردكنندگان نفت، مواد معدنی و مواد شیمیایی از ایران است و ایران این را یك مزیت برای همكاری دوطرف می‌داند. به باور ایران، راه ابریشم از لحاظ اقتصادی، فنی و سرمایه گذاری كمك بزرگی برای منطقه و جهان است و سبب كاهش مخاطرات امنیتی و تنش‌ها در خاورمیانه می‌شود و در زمینه مبارزه با تروریسم برای منطقه و كل جهان یك طرح مطلوب محسوب می‌شود. ایران همواره تأكید كرده تروریسم یك شبكه بین‌المللی است كه پیش روی جهان قرار دارد و لازم است همه كشورها با آن جداً مبارزه كنند و طرح راه ابریشم را یك طرح جامع اقتصادی، سیاسی و فرهنگی می‌داند كه به جهانی شدن و توسعه هزاره كمك می‌كند و طرح‌های اقتصادی آن برای همه دنیا و از جمله كشورهای فقیر منتفع كننده است. ایران مهم‌ترین و كلیدی‌ترین بخش از راه ابریشم و مسیر ترانزیت كالا در این جاده محسوب می‌شود. برنامه ایران این است كه از طریق راه آهن و از سرزمین تركمنستان و قزاقستان به چین وصل شود. 

برچسب ها :
ارسال دیدگاه