در سال‌های اخیر، روسیه همواره پای ثابت چنین نشست‌هایی بوده ولی جنگ اوکراین بهانه را به دست غرب داد تا با هدف انزوای ولادیمیر پوتین، از دعوت مقامات روس به اجلاس پنجاه و نهم خودداری کنند. از سوی دیگر به گفته کریستوف هویزگن، مدیر کنفرانس امنیتی مونیخ، جمهوری اسلامی ایران به دلیل آنچه نفی حق موجودیت اسرائیل، اقدامات تهران برای دستیابی به تسلیحات هسته‌ای و حمله سپاه پاسداران و پلیس علیه مردم خوانده شده به این نشست دعوت نشده است. جالب‌تر آنکه قرار است کرسی روسیه و ایران در این دور گفت‌وگوها به اپوزیسیون دو دولت داده شود.

هدف قرار گرفتن کنشگران ضد نظم مطلوب غرب
کنفرانس مونیخ در سال ۱۹۶۲ توسط ادواردهاینریش، نظامی سرشناس آلمانی بنیان گذاشته شد. در این همایش که هرسال در ماه فوریه برگزار می‌شود درباره موضوعات مهم امنیت بین‌المللی بحث می‌شود. در مجموع سران بیش از ۴۰کشور و هیئت‌های نمایندگی ارشد ۹۰دولت دیگر به اجلاس اخیر دعوت شده‌اند. اما حضور نداشتن روسیه و جمهوری اسلامی ایران مطمئناً نشست پیش‌رو را از هم‌اکنون با چالش‌هایی روبه‌رو خواهد کرد. دکتر علیرضا ثمودی، عضو هیئت علمی دانشگاه مفید در گفت‌وگو با قدس در این باره معتقد است: تنش در روابط تهران و غرب به‌ویژه کشورهای اروپایی در یک سال اخیر به دو دلیل مهم افزایش پیدا کرده است: 1. تحولات داخلی ایران و حوادث چندماه اخیر 2. مباحث حقوق بشری. این تحلیلگر مسائل اروپا ادامه داد: البته به‌تازگی یک فاکتور دیگر یعنی موضوع اوکراین هم به عامل مهم تنش تبدیل شده است. اروپایی‌ها معتقدند روسیه با حمله به کشور همسایه، قواعد نظام بین‌المللی را نقض کرده و طبیعتاً هر کشوری با مسکو همراهی کند مورد مخالفت غرب واقع می‌شود. وی تصریح کرد: در این مسیر ضدایرانی و پروژه ایران‌هراسی، رسانه‌های غربی تلاش کردند موضوع پهپادهای ایرانی را به شکلی برجسته کنند. اروپایی‌ها مدعی‌اند جمهوری اسلامی با صادرات پرنده‌های بدون سرنشین به روسیه، برای نخستین بار در داخل خاک اروپا اقدام نظامی انجام می‌دهد. اینکه این مسئله چقدر واقعیت داشته یا بزرگ‌نمایی می‌شود موضوع دیگری است. فعلاً مسئله اوکراین مهم‌ترین عامل چالش‌برانگیز است وگرنه به رسمیت نشناختن رژیم صهیونسیتی و مباحث حقوق بشری در سال‌های گذشته هم مطرح بود ولی نمایندگان جمهوری اسلامی از جمله حسین امیرعبداللهیان و محمدجواد ظریف در نشست‌های گذشته مونیخ حضور داشتند. 
ثمودی با بیان اینکه غرب با ایجاد ابهام در مورد فعالیت‌های ایران به دنبال ضربه زدن به منافع ماست، عنوان کرد: امروز هم اگر بحث حضور پهپادهای جمهوری اسلامی در صحنه اوکراین را مطرح می‌کند هدف، همین است. البته در این شرایط همان‌گونه که در مورد فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای  صورت گرفت، ما به‌دور از شعارزدگی و بدون اینکه تحت تأثیر قرار بگیریم باید ضمن شفاف‌سازی، تبلیغات خصمانه آن‌ها را خنثی کنیم. در نهایت اینکه فلسفه وجودی کنفرانس امنیتی مونیخ بررسی مسائل و چالش‌های امنیتی جهان است. در حالی که بحران اوکراین مهم‌ترین تحول در عرصه جهانی است دعوت نکردن از روسیه به عنوان یک طرف درگیر در این منازعه و همچنین ایران نشان می‌دهد آن‌ها کنشگرانی را که ضدنظم فعلی و مطلوب غرب فعال هستند هدف قرار داده‌اند.

دعوت نشدن ایران اهمیت دارد؟ 
اما ابوالفضل ظهره‌وند دیپلمات و سفیر پیشین ایران در ایتالیا هم در گفت‌‌وگوی رسانه‌ای به موضوع دعوت نکردن ایران به کنفرانس امنیتی مونیخ پرداخت و می‌گوید: در سال‌های گذشته شرکت وزیران خارجه در کنفرانس امنیتی مونیخ منتقدانی داشت. چون در این کنفرانس مقامات امنیتی و سیاسی غرب با تعریفی که از امنیت دارند گرد هم جمع می‌شوند، بنابراین باید در آن چارچوب و زیستار فکری آن‌ها امنیت را بپذیرید و برای تأمین امنیت موردنظر آن‌ها تمهید کنید. در چنین شرایطی هیئت ایرانی به عنوان مخل امنیت موردسؤال قرار می‌گرفت و آن‌ها به ما تریبون می‌دادند تا بتوانیم از مواضع خود بر پایه اتهاماتی که غربی‌ها وارد می‌کنند دفاع کنیم. اما هیچ‌گاه این حضور برای ما خروجی مثبتی نداشته است. شبیه شرکت در اجلاس داووس که یک جزء از کلان‌سیستمی است که غربی‌ها برای اداره جهان راه انداختند. هیئتی که به آنجا می‌رود بسیار تلاش می‌کند خود را سازگار نشان دهد. این بخشی از رویکرد تنش‌زدایی در تفکر اصلاح‌طلبی بود که در اجلاس‌های بین‌المللی که شرکت می‌کردند تلاش داشتند خود را نرمال نشان دهند و اعتمادسازی کنند ولی نتیجه‌ای نداشت. بنابراین به نظر من دعوت نکردن ایران به این کنفرانس اهمیتی ندارد. 
ظهره‌وند ادامه داد: ایران تاکنون مواضع خود در این کنفرانس را به صورت پارادایمی مطرح نکرده است. واقعیت این است امنیت گرگ‌ها در ناامنی گوزن‌ها و امنیت گوزن‌ها در ناامنی گرگ‌هاست. در اینجا دو زیستار متعارض با یکدیگر وجود دارد. زمانی که آن‌ها امنیت منطقه را به خطر انداخته و با علم کردن داعش، مردم افغانستان، عراق و سوریه را به خاک و خون می‌کشند هیچ مشکلی وجود ندارد. ولی همان‌ها امروز به روس‌ها می‌گویند مخل امنیت اروپاست. در حالی که غرب از حوزه استحفاظی روس‌ها رد شد و حرکت ناتو به شرق تهدید مشترکی علیه ایران و تمام کشورهایی است که در حوزه استحفاظی ما هستند. 
وی با بیان اینکه این‌ رویه به ماهیت تبعیض‌آمیز سیاست‌ها و فریبکاری غرب برمی‌گردد، افزود: امروز که روسیه در اوکراین پیشروی کرده اگر شما سیب‌زمینی هم به روس‌ها فروخته باشید می‌گویند در جنگ استفاده شده و باید جواب پس بدهید. حال فرض کنید یک وقتی پهپادی به روس‌ها فروخته و در مقابل، از آن‌ها سوخو گرفته شده؛ این یک مبادله نظامی است نه هدیه، مانند آنچه غرب در قبال اوکراین انجام می‌دهد.