اگر ایمان شما کامل باشد، عملت کامل است. اگر عملت کامل است نشانه این است که ایمانت کامل است. اگر ایمانت ناقص است، عملت ناقص است. اگر عملت ناقص است، نشانه این است که ایمانت ناقص است، یعنی با همدیگر تعامل دارند. این علت آن است. این نشانه آن است. اینجا آدمی یک چیزی دارد، یک ساختمان برگزیده‌ای (احسن تقویم) که می‌تواند آن تعامل ناقص را تبدیل به تعامل کامل کند. انسان اراده دارد. این اراده عامل وسط است. اگر آدم آن را به کار بیندازد، سختی‌اش را تحمل کند، [می‌تواند]. مثلاً من می‌خواهم یک سوره قرآن بخوانم. خب قانونش این است که شما از اول سوره تا آخر سوره حواست به آیاتی که می‌خوانی باشد. اگر یک ذره حواست بیرون می‌رود مال آن ناتوانی ایمانی است. من اراده کرده‌ام که بتوانم یک سوره کامل را با توجه کامل بخوانم. این اراده را پی می‌گیرم، یعنی هزار بار هم که شکست بخورم، باز هم پی می‌گیرم. سرانجام به آن خواسته می‌رسم. اگر آدم اراده کرده باشد و پای اراده‌اش ایستاده باشد. آن آیاتی که می‌فرمایند: «إِنَّ الَّذينَ قالوا رَبُّنَا اللهُ ثُمَّ استَقاموا» این را می‌گویند. پای اعتقادش ایستاده. خب آدمی که پای اعتقادش می‌ایستد، صد بار زمین می‌خورد، عیب ندارد. بلند شو. باز هم اراده و به خدا توکل کن. آخرش پیروز می‌شوی. تو پیروز می‌شوی. ساختمان آدمی این جوری است که اگر اراده کند و استقامت بورزد، بر همه آن نقایص غالب خواهد شد. می‌تواند. این ساختمان آدم است. می‌تواند. نقص خودش را می‌تواند برطرف کند. خود آن نقص نمی‌گذارد که شما نقص خودت را برطرف کنی. ساختمان نقص این است که شما یک ناتوانی داری. این ناتوانی نمی‌گذارد که ناتوانی خودت را برطرف کنی اما آن اراده و قبول زحمت برطرف کردن این نقص، آدم باید زیر بار سختی‌اش برود. اگر نخواهی سختی بکشی، خب بله. همین جور که هست، هست. همین جور می‌ماند بلکه بدتر هم ممکن است بشود. اما اگر به سختی تن می‌دهد می‌تواند آن نقصش را برطرف کند. من حسودم. اگر با این حسادت بجنگم می‌شود. درست می‌شود. اگر رهایش کنی، بدتر می‌شود. من در مقابل نگاه به نامحرم بی‌اراده‌ام. اگر سختی‌اش را تحمل کنی، صد بار شکستش را تحمل کنی، واقعاً بخواهی که بشود، می‌شود. پس اگر گفتند يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللهَ حَقَّ تُقاتِهِ، این توانایی انسان هست. آدم می‌تواند به اینجا برسد که به حق تقوا برسد.