از دانشگاه فلورانس تا حرم شاهچراغ(ع)

«ایرج اعتصام» درگذشت

از دانشگاه فلورانس تا حرم شاهچراغ(ع)

بررسی تاریخچه حرم شاهچراغ شیراز نشان می‌دهد معماری این مکان مقدس چند بار دستخوش بازسازی شده، اما نخستین طراح آن، فردی به نام ایرج اعتصام، معمار معاصر و شهرساز بود که چند روز پیش در سن 92سالگی درگذشت.


​​​​​​​او دارای مدرک دکترای معماری از دانشگاه فلورانس در سال۱۳۳۹ بود و از سال۱۳۵۰ به عنوان کارشناس ارشد طرح‌ریزی منطقه‌ای سازمان ملل متحد و از سال۱۳۵۲ به عنوان عضو کانون کارشناسان رسمی دادگستری فعالیت کرد.
این هنرمند، مدیریت و طراحی پروژه‌‌هایی مانند مجموعه حرم شاهچراغ شیراز، پردیس دانشگاه سیستان و بلوچستان، شهر جدید لتیان، مجموعه‌های جهانگردی محلات، سرعین اردبیل، لاهیجان و... را برعهده داشته است.

استفاده از کاشی‌کاری‌ و آینه‌کاری‌های زیبا در حرم شاهچراغ(ع)
شاهچراغ آرامگاه «میر سید احمد» ملقب به شاهچراغ، پسر موسی کاظم(ع) امام هفتم شیعیان است. این بنا در دوره اتابکان فارس در سده ششم هجری قمری ساخته شده‌ و گنبد و بارگاه آن دارای کاشی‌کاری‌‌های زیبایی است.
وقتی وارد محوطه حرم شاهچراغ می‌شوید، بنای حرم را می‌بینید که مشتمل بر ایوانی در جلو و حرمی گسترده در پشت ایوان است که در چهار سوی آن، چهار شاه‌نشین قرار گرفته و مسجدی نیز در پشت حرم (سمت غرب) ساخته شده‌، ضریح آن در شاه‌نشین زیر گنبد قرار دارد و از نقره ساخته شده ‌است. هنرهای به کار رفته در این مکان مقدس از اوج عظمت هنر اسلامی حکایت دارد و در پس این بنای معنوی، معرفتی نهفته است. 
با وارد شدن به حرم، آینه‌‌کاری‌‌ها تکثری صادقانه از آدمی را نشان می‌‌دهند که با نزدیکی به ضریح به وحدتی آرامش‌گونه می‌‌رسد و رمز استفاده از آینه‌‌کاری در فضای داخلی حرم نیز همین تأثیر فضای معنوی بر زائران است.
ضریح حضرت از جنس نقره با طرح قلمزنی است که متعلق به 50سال پیش بوده، اما داخل ضریح هنر خاتم به کار رفته و متعلق به 15سال پیش است.

وقف مغازه‌‌های بازار نزدیک حرم
اسنادی وجود دارد که نشان می‌دهد در سال۷۴۵ (ه.ق) مادر شاه شیخ ابواسحاق اینجو پادشاه فارس، ملکه تاشی خاتون اقدامات نیکویی بر بارگاه او انجام داد. این بانوی نیکوکار، اقدام به بهسازی بارگاه کرد و در عرض پنج سال از سال ۷۴۵ تا ۷۵۰ (ه. ق) آرامگاهی وسیع و گنبدی بلند بر آن ساخت، همچنین در جنب آرامگاه، مدرسه‌ای وسیع بنا کرد. او همچنین تعداد زیادی از مغازه‌های بازار نزدیک حرم و ملک میمند فارس را وقف این آستان مقدس کرد.
ایجاد ۱۶۲حجره در دور تا دور حیاط و کاشی‌کاری در دو طبقه، نصب سنگ مرمر در کف حرم و دیوارهای اطراف، سنگفرش کردن حیاط وسیع آرامگاه، ساخت گلدسته جنوبی که قرینه گلدسته شمالی است، ساخت حوض بزرگ در میان حیاط با الهام از سبک مذهبی و... تنها برخی از اقداماتی است که در بخش بهسازی حرم شاهچراغ انجام شده است. 

خبرنگار: مهدیه قمری

برچسب ها :
ارسال دیدگاه