به گزارش آستان‌نیوز، در کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی به عنوان یکی از بزرگ‌ترین کتابخانه‌های ایران و جهان اسلام، گنجینه بسیار ارزشمند و کم‌نظیری از کتاب‌های خطی نگهداری می‌شود که از ابعاد مختلف مورد توجه پژوهشگران داخلی و خارجی قرار دارد. در این میان، 40 نسخه خطی ادعیه با عناوین «مزار» یا «زیارات» وجود دارد که بخشی از آن‌ها دربردارنده زیارت‌های امام رضا(ع) است. 

90 هزار نسخه خطی 
ابوالفضل حسن‌آبادی، مدیر مرکز نسخ خطی این کتابخانه در گفت‌وگو با آستان‌نیوز می‌گوید: این مرکز دارای ۹۰ هزار نسخه خطی از جمله ۲۲ هزار جزوه خطی قرآن است که از نظر فراوانی نسخ و منابع خطی در بین کتابخانه‌های ایران، غنی‌ترین و بزرگ‌ترین کتابخانه به شمار می‌آید. حسن‌آبادی با اشاره به اینکه بیشترین نسخه‌های خطی این مرکز با 12 هزار نسخه مربوط به موضوع «فقه» است، می‌افزاید: 4هزار و 500 نسخه خطی این مجموعه به زبان‌های عربی و فارسی نیز با موضوع «ادعیه» است.

40 کتاب با موضوع «مزارات» و «زیارات»
او بیان می‌کند: حدود 40 نسخه خطی این کتابخانه با موضوع ادعیه به کتاب‌های «مزارات» یا «زیارات» اختصاص دارد که بیشتر به خط‌های نسخ و ثلث روی کاغذهای اصفهانی، دولت‌آبادی، سمرقندی و فرنگی کتابت و با جلدهای روغنی و تیماج مجلد شده است. بخش یا بابی از این نسخ، زیارت امام رضا(ع) را شامل می‌شود.

آثاری با قدمت بیش از 500 سال
مدیر مرکز نسخ خطی کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی، نفیس‌ترین آثار خطی این مرکز را با موضوع زیارات معرفی می‌کند و می‌گوید: نسخه خطی «المزار شیخ مفید» که قدمت آن به سال 957 هجری قمری برمی‌گردد، نفیس‌ترین نسخه خطی این کتابخانه با موضوع زیارات است که در بین نسخه‌های کتابخانه‌های کشور نیز در جایگاه نخست قرار دارد. این اثر که به خط نسخ در 77 برگ کتابت شده، دارای یک سرلوح کوچک بوده و توسط رضا نائینی بر این آستان مقدس وقف شده است. کتاب «المزار شهید اول» از دیگر آثار نفیس این مرکز به شمار می‌آید که به خط نسخ در 127 برگ در سال 1145 قمری نوشته شده است. این اثر توسط نادر شاه افشار وقف روضه رضویه شده است. همچنین می‌توان به کتاب «المزار آقاجمال خوانساری» که در سال 1128 قمری توسط سیدمحمد موسوی خادم به خط‌های نسخ و نستعلیق، کتابت و از سوی حسین علی محفوظ بر حرم مطهر حضرت ثامن‌الحجج(ع) وقف شده و کتاب «کامل الزیاره ابن قولویه» که در سال 920 قمری توسط محمدتقی بن مفید موسوی به خط نسخ نگاشته شده است، اشاره کرد.

تمرکز بر زیارت‌نامه‌های رضوی 
از حسن‌آبادی درباره وجه تمایز آثار خطی با موضوع زیارات در کتابخانه بارگاه ملکوتی رضوی با سایر کتابخانه‌های کشور می‌پرسم و او پاسخ می‌دهد: نسخه‌های خطی زیارت این کتابخانه بیشتر در بر دارنده زیارت‌های چهارده معصوم(ع) به خصوص امام رضا(ع) است و طبیعتاً به خاطر انتساب این کتابخانه به این امام همام، گردآوری و نگهداری از زیارت‌های مرتبط با ایشان در اولویت قرار دارد و پیشگام در گردآوری نسخه‌های خطی زیارت 
امام رضا(ع) است.
 
چگونگی ارائه خدمات پژوهشی
مرکز نسخ خطی کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی با توجه به این گنجینه گرانبها از آثار تاریخ، بستر مناسبی برای تحقیق و پژوهش است و در این حوزه نیز خدمات گسترده‌ای به محققان ارائه می‌کند. حسن‌آبادی در این باره می‌گوید: نسخه‌های خطی این مرکز با موضوع ادعیه و زیارات، از نظر قدمت تاریخی، منحصر به فرد بودن، آرایه‌های هنری و دستخط علما، منابع بسیار مناسبی برای پژوهشگران و دانشجویان است. او می‌گوید: تالار محققان کتاب‌های خطی کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی همه روزه از ساعت 8 تا 19، به صورت حضوری و غیرحضوری آماده خدمات‌رسانی به اهل علم و پژوهش است و پژوهشگران حوزه نسخ خطی می‌توانند درخواست خود را برای دریافت نسخه دیجیتال آثار به صورت حضوری یا اینترنتی به کتابخانه دیجیتال این آستان مقدس به نشانی digital.aqr.ir ارائه کنند.