​​​​​​​دور نخست رقابت حساس و تعیین‌کننده، یکشنبه 24 اردیبهشت برگزار شد که اردوغان 49.5 و اوغلو نیز 44.89 درصد آرای مردم را دشت کردند. سینان اوغان، نامزد سوم هم حدود ۲میلیون و ۸۲۹ هزار رأی معادل 5.17درصد آرا را از آن خود کرد.
سیزدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری ترکیه اما از متفاوت‌ترین رقابت‌ها در تاریخ سیاسی این کشور قلمداد می‌شود. مجموع 36 گروه‌ و ائتلاف‌ در دو جبهه مقابل یکدیگر صف‌آرایی کرده و همین مسئله وضعیت جذابی را رقم زده است. دوئل وقتی حساس‌تر به نظر می‌رسد که درک کنیم با توجه به جهت‌گیری هر کدام از دو نامزد اصلی، پیروزی آن‌ها می‌تواند بر آینده سیاسی و حتی اجتماعی و اقتصادی همسایه غربی تأثیر چشمگیری داشته باشد. ائتلاف اردوغان با توجه به شرایط منطقه‌ای و جهانی، از اولویت‌های جدید در سیاست خارجی با نگاه به شرق سخن می‌گوید و اوغلو نیز از بهبود روابط با غرب و پیگیری موضوع پیوستن به اتحادیه اروپا. رئیس‌ جمهور کنونی به پشتوانه تجربه ۲۰ساله در صحنه قدرت در سودای پیروزی دیگری است. اگر اردوغان را طرف پیروز انتخابات تصور کنیم، انتظار می‌رود بخش عمده سیاست‌های آنکارا در حوزه قفقاز، غرب آسیا، ناتو، روسیه و آمریکا همچنان ادامه یابد، زیرا او گفته با قدرت همین مسیر را ادامه خواهد داد. در سوی مقابل، قلیچدار اوغلو با اطمینان بیشتری نسبت به هر زمان دیگری تغییر فصل را نوید می‌دهد. 
در گفت‌وگو با دکتر سیامک کاکایی، تحلیلگر مسائل ترکیه مسائل مرتبط با انتخابات ترکیه را به بحث گذاشته‌ایم که در ادامه می‌خوانید.

نظرسنجی‌ها نوید پیروزی اردوغان بر اوغلو در انتخابات را می‌دهند؛ نظر و تحلیل شما در این باره چیست؟
 انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی اخیر ترکیه مصادف است با یکصدمین سال تأسیس نظام جمهوریت در ترکیه و از این رو از آن به عنوان انتخابات قرن نام‌ برده‌اند و نقطه مهمی در روند تحولات سیاسی این کشور محسوب می‌شود. با توجه به اینکه در دور نخست انتخابات هیچ‌كدام از نامزدها نتوانستند به حد نصاب 50درصد برسند، رقابت به دور دوم کشیده شد. اما در دور نخست، رأی رجب طیب اردوغان نسبت به كمال قلیچدار اوغلو حدود 5درصد رأی بیشتری داشت و در این بین، نسبت آرای سنان اوغان، دیگر نامزد هم در به هم زدن تركیب بازی سیاسی برای دو نامزد اصلی بسیار مؤثر بود. با این حال به‌طور كلی می‌توان گفت انتخابات تركیه دوقطبی بود و همین مسئله سبب شد آرای مردم در دو سبد قرار گیرد. با این توصیف، دور دوم انتخابات ریاست جمهوری با ملاحظات جدی همراه خواهد بود. مگر اینکه یک روند تحولی توسط اوغلو در زمان باقی مانده به انتخابات روی دهد. در این مسیر، او در روزهای گذشته موضوعات ملی‌گرایانه مانند اخراج مهاجران را با هدف جذب آرای این طیف مطرح کرد. البته این نکته را هم باید یادآور شد که معمولاً در دور دوم هر انتخاباتی رأی‌های مردم با ریزش همراه است و این مسئله هم می‌تواند سبد رأی طرفین را تحت تأثیر قرار دهد. 

چرخش سنان اوغان به نفع اردوغان چه اندازه در نتیجه انتخابات تأثیرگذار خواهد بود؟
مطمئناً بی‌تأثیر نیست اما پیش از هر چیز نباید فراموش كرد حزب عدالت و توسعه و شخص اردوغان به عنوان حزب حاكم است. دولت کنونی ترکیه به دنبال ایجاد یک بستر امنیتی برای پیروزی اردوغان در انتخابات است. اما اگر رهبر ائتلاف ملت بتواند بخشی از جامعه معترض ترکیه به سیاست‌های اردوغان را با خود همراه کند فضای انتخابات دچار تغییر و تحولات خواهد شد و سبد رأی مردم به سمت اوغلو خواهد رفت.

در انتخابات اخیر هر دو جناح بارها موضوع اخراج مهاجران را مطرح کرده‌اند. چرا این بحث این‌قدر در انتخابات داغ شده است؟
یکی از موارد مطرح به‌عنوان شعار محوری در دور اول، نگاه به مسائل داخلی ترکیه و حل این چالش‌ها از جمله مهاجران سوری بود. اوغلو در سخنرانی‌های خود اعلام كرده اگر پیروز شود، سیاست خود را در مورد سوریه تغییر خواهد داد و در دو سال، پناهجویان سوری را به كشورشان بازخواهد گرداند. البته بخشی از این سخنان ممكن است ناشی از تبلیغات انتخاباتی او باشد، هرچند این کار شاید در دستور کار اردوغان هم باشد. البته در آینده شاهد تغییرات مهمی در سیاست خارجی ترکیه به‌خصوص در مسئله سوریه و مهاجران خواهیم بود. بحث اخراج مهاجران در قالب یک نگاه حزبی مطرح است، اما تحولات درونی این کشور برای هر دو حزب بسیار مهم و حساس است، در ترکیه لایه‌های مختلف اجتماعی می‌توانند در انتخابات تأثیرگذار باشند.

در دور نخست انتخابات ترکیه از تعیین‌کنندگی آرای نسل زد (Generation Z) سخن گفته می‌شد. آیا این موضوع در مرحله دوم انتخابات هم وجود دارد؟
رأی این افراد بی‌شک در انتخابات تأثیرگذار خواهد بود چرا که بیش از ۶میلیون جوان برای نخستین بار رأی می‌دهند. این رأی برابر با 12درصد آرا خواهد بود. این نسل جدید می‌خواهد شخصیت متفاوت‌تری از اردوغان را به عنوان رئیس جمهوری این کشور ببیند، هرچند قلیچدار اوغلو عنصر جذابی برای جوانان به حساب نمی‌آید اما راه موفقیت وی، مشارکت بیشتر مردم به‌خصوص رأی اولی‌ها در انتخابات است. هرچند در ترکیه احزاب از نگاه مردم مهم هستند اما این نسل جوان می‌تواند به‌عنوان کلید تصمیم‌گیری در مورد آینده ترکیه تأثیرگذار باشد.

خبرنگار: حسینی