نخستین کنگره حزب جمهوری اسلامی در بیست‌ویکم اردیبهشت ۱۳۶۲ با شرکت بیش از یک‌هزار عضو این حزب با سخنرانی رهبر معظم انقلاب که در آن زمان رئیس‌جمهور و دبیرکل حزب بودند، در تهران آغاز به‌کار کرد. سخنرانی معظم‌له در افتتاحیه این کنگره به گزارش مشروح عملکرد چهارساله حزب اختصاص داشت. علاوه بر رهبر معظم انقلاب، شهید بهشتی، شهید باهنر، آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی و آیت‌الله موسوی‌اردبیلی مؤسسان حزب بودند.