پایان یکه‌تازی آمریکا در دنیا

نظم نوین جهانی و چند قطبی شدن بیانگر افول جدی نقش واشنگتن در تحولات بین‌المللی است

پایان یکه‌تازی آمریکا در دنیا

موضوع افول قدرت آمریکا و حرکت جهان به سوی چند قطبی شدن، تقریباً یک دهه‌ای می‌شود به‌صورت جدی در محافل رسانه‌ای و تحلیلی بر سر زبان‌ها افتاده است.


با این حال، این روزها روندهایی در حال وقوع است که به روشنی پایان جهان تک‌قطبی آمریکایی را فریاد می‌زند. نخستین گواه این مدعا تنش دیپلماتیک جدی اخیر میان دو سوی آتلانتیک در نوع رابطه با چین و روسیه است. تقابل هنگامی آغاز شد که امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه پس از بازگشت از پکن به‌صراحت اعلام کرد قاره سبز باید استقلال سیاسی و اقتصادی بیشتری داشته باشد و نباید دنباله‌رو سیاست واشنگتن در قبال چین باشد. این مسئله البته به‌سرعت با واکنش تند مقامات آمریکایی روبه‌رو شد. به‌طور نمونه مارکو روبیو، سناتور جمهوری‌خواه در سخنان هشدارگونه اعلام کرد: «اگـر اروپـا نمی‌خواهد درباره تایوان بین آمریکا و چین طرف یکی را بگیرد ما هم نباید در موضوع اوکراین طرف کسی را بگیریم!» اما این اظهارات هم در موضع اروپا تغییر ایجاد نکرد، چرا که ساعاتی بعد، شارل میشل، رئیس شورای اتحادیه نیز حمایت خـود را از رویکرد مکرون اعـلام کرد. در ادامه این دعوای دیپلماتیک، روز گذشته نیز «آنالنا بائربوک» وزیر امور خارجه آلمان که به پکن سفر کرده، در نشست خبری مشترک با «کین گانگ» همتای چینی خود یک بار دیگر بر تفاوت دیدگاه با آمریکا تأکید کرده و گفت: وضعیت تایوان نباید تغییر کند.
نمونه دیگر بی‌اعتباری سیاسی جهانی ایالات متحده، تغییر در سیاست خارجی عربستان سعودی و گرایش این متحد دیرین آمریکا به سوی چین و روسیه است. فاصله گرفتن علنی و عملی ریاض از واشنگتن پس از بحران اوکراین آغاز شد. محکوم نکردن اقدام نظامی مسکو علیه اوکراین، همراهی با روسیه در اوپک‌پلاس برای کاهش دو مرحله‌ای 3میلیون و 600هزار بشکه‌ای روزانه نفت آن هم در حالی که غرب به‌شدت تشنه انرژی است و فرش قرمز پهن کردن پیش پای شی جین پینگ، رئیس‌جمهور چین همه گواه این مدعاست.
از سوی دیگر، تغییر سیاست عربستان در قبال جمهوری اسلامی ایران هم مسلماً آن چیزی نیست که مورد پسند آمریکایی‌ها باشد. رئیس سیا پس از این اتفاق با گلایه به محمد بن‌سلمان، ولیعهد سعودی گفته ایالات متحده احساس می‌کند ریاض در جریان از سرگیری ارتباط با ایران، واشنگتن را «نادیده» گرفته است! پیرو نزدیکی این دو کشور مهم اسلامی حل پرونده‌های سوریه و یمن نیز مسئله مهم دیگر است که بر خلاف خواسته واشنگتن در جریان است. همچنین افزایش بازیگری چین در حل چالش‌های جهانی، تلاش برخی دولت‌ها مانند برزیل، هند، آفریقای جنوبی و... برای کنار گذاشتن دلار به عنوان یک ابزار جنگ اقتصادی واشنگتن علیه دیگر کشورها از مبادلات جهانی، افزایش بازیگری محور مقاومت و زیر فشار قرار گرفتن رژیم صهیونیستی همه از مواردی است که نشان می‌دهد جهان آمریکایی در حال احتضار بوده و نظم نوین جهانی در حال شکل‌گیری است.

خبرنگار: هدایت جاوید

برچسب ها :
ارسال دیدگاه