​​​​​​​حرکت رونالدینیویی! جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی در انعقاد توافق در حالی تعجب ناظران سیاسی و رسانه‌ها را در پی داشته که آن‌ها تلاش دارند در بعد روابط دوجانبه و تأثیر آن بر تحولات منطقه‌ای آن را زیر ذره بین قرار داده و مورد کنکاش قرار دهند. به‌طور نمونه روز گذشته نشریه نیوزویک در گزارشی درباره این تحول، چشم انداز دستیابی به صلح در یمن را بسیار محتمل دانست. جنگ یمن پس از هفت سال درگیری، از 13 فروردین سال گذشته وارد آتش‌بس شکننده‌ای شد و تحت تأثیر اقدامات و بدقولی‌های ریاض، در معرض فروپاشی قرار داشت. با این حال توافق ایران و عربستان امیدها را برای حل دائمی این چالش زنده کرد. تهران بارها تأکید داشته هیچ‌گاه در امور داخلی یمن دخالت نخواهد کرد، با وجود این تحلیلگران معتقدند توافق با ریاض بر معادلات منطقه‌ای و از جمله یمن تأثیر مثبتی خواهد داشت. چنانچه نیوزویک اذعان کرده، چنین همکاری‎های منطقه‌ای نه تنها می‌تواند در کاهش تنش‌ها مؤثر باشد، بلکه می‌تواند در تحقق پیشرفت تلاش‌ها برای پایان جنگ داخلی هشت ساله یمن نقش کلیدی ایفا کند. با دکتر سید احمد سادات، مدیر پیشین شبکه العالم در همین راستا گفت‌وگو کردیم که در ادامه می‌خوانید.

روز شنبه مذاکراتی میان صنعا و دولت مورد حمایت ائتلاف سعودی در سوئیس درباره تبادل اسرا آغاز شد. با توجه به توافق ایران و عربستان آیا می‌توان ارزیابی کرد این مسئله بر روابط ریاض- صنعا اثر خواهد گذاشت؟
یمن از ابتدا موضوعی بوده که نقش قدرت‎های منطقه‌ای در آن پررنگ بوده است. به نحوی که بخشی از دولت خودخوانده یمن توسط سعودی مورد حمایت قرار گرفته و بخشی دیگر همواره مورد توجه امارات قرار گرفته است. همواره جمهوری اسلامی قائل به این بود که توافقات انجام شده باید یمنی – یمنی باشد و هیچ گونه دخالتی توسط کشورهای منطقه‌ای و همسایه‌ها در حق تعیین سرنوشت مردم صورت نگیرد. در دوره‌های قبلی با توجه به حضور عربستان و امارات در ائتلاف و حمایت غربی‌ها و اسرائیلی‌ها هرگونه راه حلی که در بین یمنی‌ها مطرح می‌شد توسط آن‌ها زیر سؤال می رفت و به نحوی مانع از ایجاد توافق میان طیف‌های یمنی می‌شد. 
با توجه به اینکه در حال حاضر توافق اولیه میان جمهوری اسلامی و عربستان شکل گرفته است، قطعاً در توافق کنونی ریاض – صنعا هم مؤثر خواهد بود. چنانچه پیش‌تر از این گفته شد با توجه به توافق ایران و عربستان احتمالاً یک سری از پرونده‌های موجود در منطقه می‌تواند به راه‌حل یا توافقاتی جدید منجر شود.

 این اتفاق می‌تواند به شروع جدی مذاکرات یمن منجر شود؟ آیا بقیه مفاد قرارداد میان عربستان و یمن مانند رفع تحریم‌های انسانی محقق خواهد شد؟
انصارالله در دوره پیش و با توجه به تجربه بدعهدی سعودی سعی داشت در صورت توافق به امتیازات کاملی برسد. عربستان هم پس از مدت طولانی با سرافکندگی و هزینه بالایی که متحمل شد، توقع داشت بتواند خوشه چینی و بهره‌برداری کند و فقط محکوم ماجرا نباشد. 
بنابراین با توجه به اینکه انصارالله در میدان دست برتر را داشت و علاوه بر زیدیه، غیرشیعیان، اهل سنت و علما و سیاسیون یمنی و طیف‌های گسترده مردمی از دولت مستقر در صنعا حمایت می‌کردند، در توافق قبلی شروط خود را مطرح و آن‌ها را جزو خطوط قرمز اعلام کرد. 
قطعاً با توجه به اینکه در میدان حرف اول را انصارالله می‌زند و از قدرت کافی نیز برخوردار است، قاعدتاً شروط قبلی اعم از شکسته شدن محاصره اقتصادی، پزشکی و آموزشی همچنان در دستور کار قرار دارد تا زمانی که این محاصره ظالمانه که از زمین و دریا یمن را تحت فشار قرار می‌دهد، رفع شود. 

 امارات هم در مذاکرات همراهی خواهد کرد؟
با توجه به ارسال پیام‌های پرشمار از سوی حوثی‌ها و اینکه امارات در جزیره سقطری در حال ایجاد پایگاه بود - و حتی با عربستان هم در برخی جاها با یکدیگر در اصطکاک بودند- ابوظبی هم از این توافق متأثر خواهد شد. از آن‌جا که به‌تازگی دیدیم دیدار نتانیاهو از ابوظبی - که از مدت‌ها قبل برنامه ریزی شده بود - لغو شد و از نوع اعلام مواضع امارات مشخص بود از سر انفعال کارهایی را انجام می‌دهد. در خصوص پرونده یمن هم این‌گونه است. با توجه به اختلافی که هم‌اکنون در بین نیروهای موجود در ائتلاف حکمفرما شده است، امارات هم متأثر از این توافق خواهد بود و احتمالاً از استحکامات اولیه‌ای که در برخی مکان‌ها انجام داده بودند عقب‌نشینی خواهند کرد. چرا که انصارالله این هشدار را داده بود در صورت دست از پا خطا کردن امارات، نسبت به خاک‌های سرزمینی خود حساس است و به اشغالگری پاسخ خواهد داد. قاعدتاً یکی از شروط مربوط همین است. چرا که تمامیت سرزمین خاک یمن باید تأمین شود.

خبرنگار: زینب اصغریان