به گزارش خبرگزاری تاس، تنش‌ها در منطقه قره‌باغ در پی آن افزایش یافت که ۱۴ اسفندماه، بر اثر حمله ناگهانی نیروهای مسلح آذربایجان در قره‌باغ کوهستانی، سه نیروی اداره گذرنامه و روادید پلیس وزارت امور داخلی این منطقه کشته و یک نفر زخمی شد و در پی آن، باکو و ایروان با صدور بیانیه‌هایی یکدیگر را به انجام اقدامات تحریک‌آمیز متهم کردند.
بالا گرفتن سطح تنش میان باکو و ایروان واکنش‌هایی را هم در پی داشته است؛ در روزهای اخیر وزارت خارجه روسیه در بیانیه‌ای با ابراز نگرانی از تشدید تنش‌ها طرفین را به خویشتن‌داری فراخواند و بر پایبندی طرفین به مفاد بیانیه نهم نوامبر ۲۰۲۰ تأکید کرد.
مقام‌های ناتو، اتحادیه اروپا و آمریکا نیز در اظهاراتی ضمن رد استفاده از نیروی نظامی در حل‌وفصل اختلاف‌ها، خواهان تحقیق در مورد حادثه تیراندازی در قره‌باغ و فشار بر جمهوری آذربایجان شدند.

دلایل افزایش تنش میان باکو و ایروان 
«روح‌الله مدبر» کارشناس مسائل اوراسیا در گفت‌وگو با قدس درباره دلایل افزایش دوباره تنش‌ها بین آذربایجان و ارمنستان گفت: آنچه امروز در قفقاز جنوبی شاهد آن هستیم و حائز اهمیت است این است طرفین فعال در این درگیری به‌خصوص آذربایجان، باید مسیری که در پیش گرفته‌اند را اصلاح کنند و به جای اینکه به سمت مسیری پیش بروند که دو همسایه تأثیرگذار و قدرتمند یعنی روسیه و ایران توصیه می‌کنند، متأسفانه به علت افزایش حوزه نفوذ رژیم صهیونیستی و ترکیه وارد مسیر نادرستی شده‌اند که به نفع منطقه نخواهد بود. ارمنستان هم باید همین رویه را در پیش بگیرد و برخی تحرکاتش به سمت فرانسه و گاه آمریکا جز افزودن به سطح درگیری‌ها عایدی دیگری برای ایروان نخواهد داشت.
کارشناس مسائل اوراسیا ادامه داد: تأکید بر تهران و مسکو به این دلیل است که ریشه قفقاز چیزی جدا از تمدن ایرانی و روس نیست، به عبارتی به دلیل حساسیت این منطقه، برخی کشورهای غربی و به‌تازگی رژیم صهیونیستی در تلاش هستند ثبات آن را بر هم بزنند. 
مدبر در ادامه با اشاره به ارتکاب برخی اشتباه‌های راهبردی از سوی دو طرف به‌خصوص آذربایجان در تحلیل توازن قوا در منطقه، اذعان کرد: باکو به دلایلی که بارها عنوان شده تصور می‌کند موازنه قوا در منطقه به‌گونه‌ای تغییر کرده که به این کشور اجازه خواهد داد با ایجاد کریدور زنگه‌زور، مسیر تاریخی تهران و ایروان را دچار تغییر کند؛ موضوعی که به هیچ طریقی و با دخالت هیچ قدرت خارجی برآورده نخواهد شد. 

آمریکا و غرب در مسئله قره‌باغ صادق نیستند
این کارشناس مسائل اوراسیا با اشاره به واکنش‌ها به افزایش تنش‌ها بین باکو و ایروان تأکید کرد: البته نمی‌توان غرب به‌خصوص آمریکا و ناتو را در واکنش به این موضوع صادق دانست چون غربی‌ها پیش از این به تعهداتی که در قبال مسئله قره‌باغ داده بودند عمل نکردند و اتفاقاً همان نبود صداقت و تسلیح دو طرف درگیری منجر به جنگ دوم قره‌باغ شد. در چند ماه اخیر، افسران آذربایجانی توسط نیروهای ناتو آموزش داده می‌شدند و مقامات آمریکایی به بهانه مبارزه با قاچاق کالا، در مرز مشترک ایروان و آذربایجان حاضر می‌شوند. همه این‌ها نشان می‌دهد در قالب یک کلان‌پروژه مواضع اعلامی غرب در قبال قره‌باغ و قفقاز جنوبی با آنچه در عمل می‌بینیم کاملاً در تضاد است. اتفاقاً هرگونه تنش در قفقاز جنوبی که حوزه نفوذ ایران و روسیه است به نفع آمریکا و ناتو است و بی‌شک آن‌ها تلاش خواهند کرد آتش چنین فتنه‌هایی را شعله‌ورتر کنند. 

راه برون‌رفت از تنش قره‌باغ چیست؟
به گفته مدبر تنها راه حل و فصل تنش کنونی این است که ایروان و باکو جاه‌طلبی‌‎های سرزمینی خود را کنار بگذارند و پای قدرت‌های خارجی و رژیم اسرائیل را به منطقه باز نکنند و به توصیه‌های دلسوزانه تهران و مسکو گوش دهند؛ تأکید بر ایران و روسیه به این دلیل است که این دو کشور به هیچ وجه تمایلی بر افزایش تنش‌ها در این منطقه ندارند. ایروان و باکو باید به این نتیجه برسند که هیچ کشوری در منطقه بیش از ایران و روسیه خیرخواه آن‌ها نیست.
این کارشناس مسائل اوراسیا با اشاره به سفر قریب‌الوقوع وزیر خارجه کشورمان به مسکو، اذعان کرد: موضوع قفقاز جنوبی همواره یکی از موضوعات مورد گفت‌وگوی تهران و مسکو بوده و بی‌تردید افزایش دوباره تنش‌ها یکی از موضوعات مطرح شده در این سفر نیز خواهد بود.

توافق بعدی به ضرر آغازکننده درگیری خواهد بود
مدبر تأکید کرد توافقی که در جنگ دوم قره‌باغ به اهتمام کرملین بین دو طرف صورت گرفت باید معیار و ملاک عمل هر دو کشور قرار گیرد اما اگر به هر دلیلی آتش فتنه و جنگ دیگری در این منطقه شعله‌ور شود غیرقابل کنترل خواهد بود و اگر تنش‌ها بار دیگر افزایش پیدا کند و طرفین نخواهند دست از جاه‌طلبی‌های خود بردارند به‌طورقطع در تفاهم‌نامه بعدی، آن طرفی که سطح درگیری را افزایش داده متضرر خواهد شد، هرچند اگر در ظاهر بتواند چند کیلومتر در خاک طرف دیگر پیشروی کند.

خبرنگار: سید احمد موسوی