​​​​​​​ولودیمیر زلنسکی نیز گفته حمایت چین از روسیه موجب جنگ جهانی سوم می‌شود. با اینکه پکن در یک سال اخیر در جنگ اوکراین، مداخله آشکار نداشته اما به‌تازگی موضوع کمک آن‌ها به روسیه یک بار دیگر به بحثی داغ در رسانه‌های غربی تبدیل شده است. 
برخی از کارشناسان نظامی معتقدند روسیه و اوکراین در حال تجدید قوا هستند تا پس از پایان زمستان موازنه قوا را تغییر دهند. بنابراین چرخش مواضع چین بسیار مؤثر و تعیین‌کننده خواهد بود. آمریکایی‌ها نیز معتقدند احتمال تغییر وضعیت وجود دارد و آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، هفته گذشته ضمن علنی کردن نگرانی‌های خود اعلام کرد بر مبنای اطلاعاتی که در اختیار داریم... چین ارسال حمایت‌های مرگبار (به روسیه) را در نظر دارد.

ارزیابی مواضع پکن
بنیاد کارنگی مطلبی را درباره همین موضوع منتشر کرده که روابط چین و روسیه یک سال پس از جنگ در اوکراین را ارزیابی می‌کند. 
پل هانله، مدیر چین کاخ سفید گفت‌وگویی با الکساندر گابوف و لی مینگ‌جیانگ در بنیاد کارنگی داشته است. این اندیشکده آمریکایی می‌نویسد: «در طول سال گذشته، شاهد بودیم چین چندین هدف را در جریان جنگ اوکراین دنبال کرده است: حفظ شراکت راهبردی خود با روسیه، مقصر دانستن ناتو برای آغاز جنگ، انتقاد نکردن از اقدامات روسیه در اوکراین و در عین حال تلاش برای به حداقل رساندن آسیب به روابط خود با آمریکا و اروپا».
کارنگی ادامه می‌دهد: «برخی شرکت‌های چینی به دلیل ارائه فناوری دوگانه به روسیه از سوی مقامات ایالات متحده تحریم شده‌اند. گزارش‌های جدید وال استریت ژورنال حاکی از آن است که شرکت‌های دفاعی دولتی چین تجهیزات ناوبری، فناوری پارازیت و قطعات جت جنگنده را به شرکت‌های دفاعی تحت تحریم روسیه ارسال می‌کنند. در اینجا نگرانی‌هایی در مورد لغزش احتمالی در واشنگتن می‌شنوید. این را با سفر اخیر ما ژائوسو، معاون وزیر امور خارجه چین به روسیه، دیدار هفته آینده بین دو وزیر خارجه و سفر شی‌جین‌پینگ به مسکو ترکیب کنید».

گزینه‌های محدود آمریکایی
همزمان، رئیس‌جمهور اوکراین در مصاحبه جداگانه پس از نشست خود با رئیس‌جمهور آمریکا، به روزنامه آلمانی دی ولت تأکیدکرد: برای ما مهم است چین در این جنگ از فدراسیون روسیه حمایت نکند. کارنگی در ادامه تحلیل خود با اشاره به این نکته می‌نویسد: «کاری که چین انجام می‌دهد این است همه چیز خارج از محدوده تحریم‌ها به عنوان یک رویه عادی ادامه می‌یابد. خرید نفت روسیه غیرقانونی نیست؛ هند این کار را می‌کند، مالزی این کار را انجام می‌دهد، بسیاری از کشورها این کار را انجام می‌دهند. وقتی صحبت از محموله‌هایی  می‌شود که به‌تازگی وال استریت ژورنال در گزارشی به آن‌ها اشاره کرده، موارد مذکور مربوط به اجرای قراردادهایی مرتبط با پیش از جنگ است. موارد یاد شده مدتی پیش از جنگ در اوکراین در فهرست اتباع ویژه و افراد تحریم شده قرار داشتند».
جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید روز یکشنبه به شبکه خبری سی‌ان‌ان گفت: چین هنوز از روسیه حمایت مرگبار نکرده، اما چنین اقدامی پیامدهایی جدی و هزینه‌های واقعی برای پکن خواهد داشت. او در گفت‌وگویی جداگانه با ای‌بی‌سی نیز گفت: اگرچه چین هنوز چنین کمکی به روسیه نکرده اما این گزینه را از روی میز برنداشته است. در تحلیل بنیاد صلح کارنگی می‌خوانیم: «تصور اینکه ایالات متحده برای جلوگیری از این رویه چه کاری می‌تواند انجام دهد دشوار است، زیرا این یک غول نظامی-صنعتی تحت تحریم چین است که با یک نهاد تحت تحریم روسیه از طریق محموله‌های ریلی فرامرزی تجارت می‌کند. ایالات متحده می‌تواند واسطه‌ها را تحریم کند، اما این مانند بریدن سر هیدر (موجود گزنده دریایی) است چرا که آن‌ها در جای دیگری رشد خواهند کرد.

روش زیرکانه چینی‌ها
تحلیلگر بنیاد صلح کارنگی در پایان می‌نویسد: دولت و شرکت‌های چینی در تجارت با روسیه در ظاهر بسیار محتاطانه عمل کرده‌اند. برای نمونه، بانک‌های چینی به صراحت اعلام کرده‌اند  در معاملات ارزی با نهادهای روسی دخالت نخواهند کرد. بازرگانان چینی از من پرسیده‌اند: «اگر من ماشین‌آلاتی را به روسیه بفروشم و همتایان روسی از آن ماشین‌ها برای تولید تسلیحات نظامی استفاده کنند، آیا این نقض تحریم‌های بین‌المللی روسیه است؟» چینی‌ها درس بسیار مهمی از هواوی و زد تی‌ای گرفته‌اند. مطمئناً همیشه خلأهایی وجود خواهد داشت. شرکت‌های کوچکی وجود خواهند داشت که قبلاً توسط ایالات متحده تحریم شده‌اند و ممکن است ریسک کسب درآمد از طریق فروش به روسیه را بپذیرند اما در مجموع بسیاری از شواهد نشان می‌دهد چین در سطح رسمی نمی‌خواهد درگیر شود و نمی‌خواهد با ارائه تجهیزات نظامی، به حمایت از روسیه متهم شود».

خبرنگار: زینب اصغریان