انقلاب اسلامی و اعتلای کلمه «زن»

عملکرد جمهوری اسلامی ایران در حوزه زنان با نگاهی به آمارهای جهانی چگونه است؟

انقلاب اسلامی و اعتلای کلمه «زن»

موضوع زنان یکی از پرچالش‌ترین موضوعات در سطح جهانی است. نوع نگرش به زنان در عرصه جهانی افت و خیز فراوانی داشته است. گاه به دلیل جریان‌های فمینیستی در کانون توجهات قرار گرفته و گاه به دلیل ابزار‌انگاری به حاشیه رانده شده است؛ اما نگاه انقلاب اسلامی به زنان یک نگاه مترقی و انسانی بوده است. زنان در عرصه‌های مختلف پس از پیروزی انقلاب اسلامی، توفیقات فراوانی بدست آورده‌اند اما این موفقیت‌ها به‌دلیل خصومت جهانی علیه ایران و بمباران رسانه‌ای هیچ‌گاه به‌درستی دیده نشده‌اند.


البته برخی نیز خواسته‌اند با ارائه آمارهای غیرواقعی، به موفقیت‌های زنان ضریب‌های غیرواقعی بدهند. به همان اندازه که امامین انقلاب، زن را در کانون توجهات خود قرار داده و از آن حمایت کرده‌اند و در عین حال مشکلات موجود را پذیرفته‌اند، نگاه واقع‌گرایانه به پدیده زنان هم در انقلاب اسلامی پدیدار و زمینه برای «اعتلای کلمه زن» فراهم شده است. اینکه زن به کانون اثرگذاری در تربیت کشیده شود خود دلیل مهمی بر این مدعاست. این تلاش جمهوری اسلامی تا آنجا بوده که رشد چشمگیر شاخص‌های حوزه زنان بارها و بارها در گزارش‌های نهادهای جهانی خودنمایی کرده است. با نگاهی به این آمارها که بخشی از آن را در ادامه مطالعه خواهید کرد می‌توان اعتراف ضمنی غربی‌ها به موفقیت جمهوری اسلامی را دریافت.

حوزه آموزش
شاید بتوان گفت موفقیت زنان ایرانی در مباحث مربوط به آموزش از همه عرصه‌ها چشمگیرتر بوده است. پیشرفت‌های فوق‌العاده در عرصه‌های مختلف آموزشی شامل آمار قبولی در دانشگاه‌ها تا کرسی‌های تدریس به‌ویژه در مدرسه‌ها از نقاط درخشنده عملکرد جمهوری اسلامی در عرصه زنان است. این مسئله که زنان زیادی پس از دانشگاه به عرصه‌های علمی و آموزشی اعم از آموزش و پرورش و دانشگاه‌ها وارد می‌شوند نیز تأییدی بر این مسئله است. حتی زمانی از برخی دانشگاه‌های کشور به‌خاطر شدت علاقه بانوان برای تحصیل در برخی رشته‌ها، با عنوان دانشگاه دخترانه یاد می‌شد. در هر صورت با نگاهی به آمارهای بانک جهانی در بحث «جنسیت» به نکات جالبی می‌رسیم:نرخ باسوادی زنان جوان (زنان 15 تا 24 ساله) در سطح جهانی در سال1979، 72درصد و در سال2020، 91درصد بوده است. این آمار در ایران در 1976 (سه سال پیش از پایان دوران پهلوی) 42درصد بوده و در سال 2021 به 99درصد رسیده است. جالب آنجاست باوجود ادعاهای مربوط به حمایت زنان در دوران پهلوی، نرخ باسوادی در این دوران از آمارهای جهانی بسیار پایین‌تر بوده است.آمار جالب توجه دیگر نیز ماندگاری تا آخرین کلاس ابتدایی است، در آمارهای جهانی در سال 1979،  این عدد 70درصد بوده که در 2020 به 84درصد رسیده است. اما این عدد سال1986 در ایران 79درصد و در سال 2016، 94درصد بوده که نشان‌دهنده سطح بالای آموزش در سطح مختلف در سطح جهانی است.پیش از انقلاب اسلامی سهم زنان از کرسی استادی دانشگاه حدود یک درصد بود که این رقم اکنون به 21درصد رسیده است.

بهداشت و پزشکی
در رصدهای پزشکی هم آمار زنان بسیار شگفت‌انگیز است. علاوه بر اینکه تعداد پزشکان و ماماهای زن پس از انقلاب رشد چشمگیری داشته، آمارهای رسیدگی و مراقبت از زنان هم دارای رشد صعودی بوده؛ به‌ویژه در بحث زنان باردار تحت مراقبت‌های دوران بارداری این آمار به‌صورت خیره‌کننده‌ای رشد کرده است. سایت رسمی یونیسف درباره بررسی‌های بهداشتی می‌نویسد: در سال 1997، میزان 77درصد و در 2020، 97درصد زنان ایرانی از مراقبت‌های پزشکی استفاده کرده‌اند این در حالی است که آمارهای جهانی در سال 2000، عدد 70درصد و در 2019، 88درصد بوده است. آمارهای جهانی در مقوله تولد با حضور کارکنان بهداشتی ماهر در سال 2000 ، 62درصد و در 2018، 83 درصد بوده ، درحالی‌که این آمار در ایران با اختلاف در سال1997، 86 درصد و در 2014، 99درصد بوده است.آمارهای جهانی در بحث امید به زندگی در سال1979، 64سال و در 2007، 75سال است اما در حالی که در زمان سرنگونی رژیم پهلوی در سال1979، این آمار 60سال بود در 2020، به 78سال رسید.البته نرخ باروری در سال1979 برای ایران 6.5نفر بوده که در 2020 به 1.7 نفر رسیده که نیازمند توجه ویژه است. این مشکل به‌دلیل سیاست‌های شتاب‌زده کاهش جمعیت در ایران به وجود آمده است. شایان ذکر است این آمار در سطح جهانی در سال1979 عدد 3.8نفر و در 2020، 2.3 بوده است.آمار پزشکان عمومی زن نسبت به سال پیش از انقلاب و یا زمان پیروزی انقلاب 16برابر شده است. آن زمان 3هزار و 500 پزشک عمومی خانم داشتیم و در حال حاضر 60هزار پزشک عمومی داریم.پزشکان متخصصمان هم 50برابر شده؛ در آن زمان 590 پزشک متخصص زن داشتیم و اکنون 30هزار پزشک متخصص زن.پیش از انقلاب از هر ۱۰۰هزار مادر، ۱۳۰نفر جان خود را از دست می‌دادند که در حال حاضر این آمار به ۱۰نفر رسیده است، یعنی ۱۲۰مادر از مرگ نجات یافته‌اند و تلاش شده این میزان به ۶درصد برسد که مطابق کشورهایی چون سوئد و سوئیس است.

اشتغال
صريح‌ترين موضع‌گيری انقلاب اسلامی در زمینه مشاركت زنان در قانون اساسی منعکس شده است. نگاه غیرجنسیتی در قانون نشان می‌دهد جمهوری اسلامی ایران مدافع هيچ تبعيضی علیه زنان نیست و راه قانونی را برای حضور اجتماعی زنان باز گذاشته است. اگرچه در برخی موارد مشکلاتی در مسیر ظهور و بروز فعالیت اجتماعی زنان به وجود آمده اما این مسئله به معنای آن نیست که زنان از عرصه اجتماع حذف شده‌اند، با وجود این حتماً به این معناست که باید حمایت‌های بیشتری از اشتغال زنان صورت گیرد.اشتغال هم یکی از شاخصه‌های پیشرفت زنان محسوب می‌شود. با اینکه آمارهای دقیقی از سوی بانک جهانی برای ایران در پیش از انقلاب به چشم نمی‌خورد اما درصد نیروهای آماده به کار زنان در کشورهای مختلف به صورت میانگین در سال1990 به میزان 39.4درصد و در 2021، عدد 39.3 درصد بوده؛ در مقایسه با ایران که در 1990، میزان 10.4 و در 2021 به 17.3 درصد رسیده که نیازمند توجه بیشتری است و بهتر است به این قسمت به عنوان یک فرصت ویژه نگریسته شود.آمار زنانی که در کنار همسران یا پدران خود به اقتصاد خانواده کمک می‌کنند در سطح جهانی در سال1991، عدد 29.4درصد بوده که در 2019 کاهش یافته و به 15.6درصد رسیده است. در ایران نیز سال1991، این آمار 24درصد بوده که با روند کاهشی در 2019 به 16.1درصد رسیده؛ این آمار نشان‌دهنده آن است این روند نیاز به تلاش بیشتری برای اصلاح دارد.همچنین اوضاع زنان در سطح جهانی برای تصاحب کرسی‌ها در پارلمان‌های ملی، سال1997، 12درصد و در 2021 میزان 26درصد بوده است؛ اما متأسفانه با اختلاف سال 1997 در ایران تنها 5درصد کرسی‌های مجلس به زنان اختصاص یافته و این رقم برای کشورمان در 2021 صرفاً 6درصد بوده است. 
اگرچه نرخ رشد تعداد داوطلبان زن نمايندگی مجلس در دوره‌های اول تا هفتم ۵/۱۶درصد بود، ضمن اينكه سهم زنان از داوطلبان نمايندگی مجلس هم در اين دوره‌ها با نرخی معادل ۴۸/۲۲۷ درصد رشد همراه بوده اما تنها 6درصد زنان توانسته‌اند به مجلس شورای اسلامی راه پیدا کنند.البته رشد درصد زنان عضو شوراها در سال‌های ۷۶ تا ۸۲ برابر با ۷۶/۷۹درصد بوده که قابل قبول است. 
به اذعان آمارهای سازمان ملل، در عرصه نشر و نویسندگی، تعداد نویسندگان زن پیش از انقلاب کمتر از ۱۰نفر بود که اکنون به بیش از 4هزار نفر رسیده است. در زمان رژیم پهلوی، ناشر زن در کشور وجود نداشت، اما اکنون نزدیک به 800 ناشر زن در کشور فعالیت می‌کنند.تعداد مدیران زن نیز از 12.7درصد در سال 96 به 22.6درصد در سال99 رسیده که نشان‌دهنده رشد کند مدیریت زنان است که نیازمند توجه ویژه است. پايين بودن ميزان مشاركت اقتصادی زنان و در نتيجه پايين بودن سطح درآمد آنان علاوه بر آنکه با ركود اقتصادی رابطه مستقیم دارد به این دلیل است که تكفل خانواده بر دو�� مرد تداوم پیدا کرده و در بسیاری از موارد، خود زنان نیز تمایلی به اشتغال در بسیاری از رشته‌ها ندارند.

پیشرفت‌های ورزشی 
در حالی که پیش از انقلاب زنان تنها در 7-6 رشته ورزشی امکان حضور داشتند این آمار در سال‌های اخیر به  سه رشته رسیده و حتی میزان مدال‌آوری زنان نیز به مراتب افزایش یافته است. پیش از انقلاب تنها پنج مدال آن هم فقط در عرصه رقابت‌های آسیایی سهم زنان ایرانی بود؛ زنان ورزشکاری که از سوی رژیم ستمشاهی مجبور به کشف حجاب برای شرکت در مسابقات نیز بودند. در حالی که اکنون نزدیک به 872مدال در رشته‌های مختلف از آن بانوان ایرانی است و تعداد باشگاه‌ها و ورزشگاه‌های اختصاصی بانوان به 30برابر اوایل انقلاب رسیده است.

خبرنگار: زینب اصغریان

برچسب ها :
ارسال دیدگاه