​​​​​​​اقدام معارضان در ناامن سازی مناطق جنوب‌شرق کشور و تلاش برای تفرقه افکنی بین اقوام شیعه و سنی، در حمله از قبل برنامه‌ریزی شده به حاضران در نمازجمعه زاهدان و رودررو کردن نمازگزاران با مدافعان امنیت پدیدار شد. هرچند صدور بیانیه شورای تأمین استان سیستان و بلوچستان به دقت ابعاد آن حادثه را به طور شفاف بیان کرد، اما دیرهنگام بود و نتوانست به آن میزانی که باید اثرگذار باشد. هفته گذشته نیز شاهد طرح برخی مطالبات اجتماعی مسالمت‌آمیز از زبان امام جمعه اهل سنت زاهدان بودیم. امام جماعت مسجد مکی در خطبه‌های نماز‌جمعه بر ضرورت اهتمام به حقوق زنان تأکید داشت. عناصر ضدوحدت اما در روزهای گذشته با شلیک به امام جماعت مسجد مولای متقیان زاهدان، حجت‌الاسلام شهرکی را به شهادت رساندند که البته این اقدام با درایت کامل از سوی امام جماعت مسجد مکی محکوم و پیام تسلیتی به این مناسبت صادر شد. با توجه به اینکه این روزها شاهد تلاش همه‌جانبه عناصر فتنه‌گر داخلی و تفرقه‌افکنان خارجی برای تبدیل نارضایتی‌های جنوب شرق کشور به جنگ قومیتی به عنوان یکی از پازل‌های جنگ ترکیبی در راستای 
سوریه سازی از ایران هستیم، برای بررسی و چاره جویی نسبت به جلوگیری از استمرار چالش‌های بحران‌ساز در جنوب‌شرق کشور به سراغ یک کارشناس تحولات سیاسی امنیتی رفته‌ایم. 

مسجد مکی و ظرفیت هم‌گرایی و اعتدال  
این منبع مطلع با بیان اینکه مسجد مکی از ابتدای انقلاب کانون اعتدال بوده است که از سوی مرحوم ملازاده بزرگ برای زیست بهتر قومیت‌ها در کنار یکدیگر در سیستان و بلوچستان بنیان نهاده شد، می‌گوید: در حال حاضر داماد ایشان آقای مولوی عبدالحمید به عنوان امام جماعت این مسجد ایفای نقش می‌کند و باید به این مهم اشاره کرد که گفتمان منتهی به ایده ساخت این مسجد به اعتدال، وحدت و همزیستی مسالمت آمیز برمی گردد.
وی ادامه می‌دهد: با توجه به حوادث اخیر می‌توان فضای امروز منطقه سیستان و بلوچستان را متأثر از فعالیت دو گروه دانست. دسته اول کسانی هستند که به عنوان چهره‌ خودی در بین مردم سیستان و بلوچستان حضور دارند، اما به دنبال تحریک فضای منطقه برای کنش‌گری‎های غیر عقلانی هستند. به عنوان مثال این افراد دست به بزرگ‌نمایی و سخنان غیرمنطقی می‌زنند. اقدامات این جماعت همواره از سوی بزرگان اهل سنت محکوم اعلام شده است. وی می‌افزاید: دسته دوم گروهی هستند که با تولید واژگان غیرمتعارف و گاهاً اشتباه موجب تشویش اذهان عمومی و واکنش هیجانی در بین توده‌های جامعه می‌شوند. اقدامات این افراد نیز همواره از سوی بزرگان منطقه سیستان و بلوچستان مردود اعلام شده است. این دو جریان که در قالب دوست و دشمن در اتفاقات اخیر ظاهر شده‌اند، نقش بسیار مخربی دارند و امر پسندیده آن است که با سران عشایر و قبایل منطقه بر این فضا غلبه کنند و مانع از شکل‌گیری تفرقه و بحران شوند. 

نیاز به شکل‌گیری تبیین و تحلیل 
این کارشناس مسائل قومیتی با بیان اینکه دولت و نهادهای مسئول باید از طریق یک گفت‌وگوی سازنده و گوشزد کردن دو نکته مهم سعی کنند روابط حسنه‌شان را با مردم این مناطق تقویت کنند، ادامه می‌دهد: نکته اول؛ باید حرکت ضددینی اغتشاشگران و عناصر ضدایران و انقلاب در سراسر مملکت که بر خلاف مسجد و منبر شیعیان و اهل سنت است، تبیین شوند تا ابعاد خرابکارانه این جنگ ترکیبی برهمگان روشن شود. باید این مسئله شفاف شود که این جماعت به مسلمانان رحم نخواهند کرد. به عنوان مثال باید اقدامات عناصر تروریستی کومله و پژاک و تروریست‌های جیش‌العدل که اثبات کرده‌اند بر خلاف همه شئون جامعه اقدام خرابکارانه انجام می‌دهند، بازخوانی و بررسی شود تا خدای ناکرده شاهد ریختن بنزین بر آتش فتنه نباشیم و همه متوجه بشوند دفاع از کیان جمهوری اسلامی دفاع از کیان اسلام و ملت شریف ایران است. 
وی در تشریح نکته دوم می‌گوید: باید شفاف بشود که گسترش فتنه آمریکایی موجب برهم خوردن امنیت کلان جامعه و به هم ریختن ساز و کار تبلیغ امور دینی و تحصیل طلاب و حیات مردان و زنان جامعه است. اگر امنیت خدشه دار شود، نخستین کسانی که متضرر می‌شوند جمعیت عظیم طلاب علوم دینی و جامعه جهان اسلام است. ما خوشبین هستیم که بزرگان این منطقه با درایت عقلا و بینش علمای اهل سنت ضمن اتکا به نقش اعتدالی و همگرایانه مسجد مکی مانع از برهم خوردن نظم اجتماعی در سیستان و بلوچستان بشوند. همچنین بزرگان عشایر و قبایل نیز با بصیرت نسبت به هم‌افزایی برای استمرار زندگی عاری از هرگونه تفرقه تلاش کنند. مردم سیستانی و بلوچستانی، انسان‌هایی متدین و با صفا هستند که رهبر معظم انقلاب نیز پیش از انقلاب در آن مناطق تبعید بوده اند و روابط خوب و علقه‌های معنوی‌ای با شهروندان این نواحی دارند. با لحاظ شدن مطالب فوق می‌توان نسبت به آینده این مناطق اظهار امیدواری کرد. 

ضرورت افزایش ظرفیت گفت‌وگوها 
این کارشناس مسائل امنیت با اشاره به مسئله مهم افزایش ظرفیت گفت‌وگوها بین مسئولان و مردم این منطقه، آن را بسیار حائز اهمیت عنوان کرد و با تأکید براینکه مردم سیستان و بلوچستان همواره در انتخابات‎ها و فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی حضور پرشوری داشته‌اند اظهار کرد: اقوام و طوایف محترم بلوچستان در دفاع از مرزها و مبارزه با تکفیری‌های ضدامنیت ملی نقش آفرینی کرده‌اند و امروز لازم است پل‌های ارتباطی بین نظام و اقوام این مناطق دوباره فعال بشوند و در شرایط کنونی ایفای نقش بکنند. این پل‌های ارتباطی باید با دلجویی و شنیدن مطالبات، اقدام به ترمیم ارتباطات و ممانعت از بروز شکاف‌ها کنند. وی گوشزد کرد: دشمن همواره از خلأ گفت‌وگوی ملی سوءاستفاده می‌کند و نباید این فرصت به تفرقه‌افکنان داده شود. نباید این مجال وجود داشته باشد که دشمنان قسم خورده وحدت ملی حرف‌های خود را از زبان برخی فریب خوردگان و تفرقه‌افکنان مطرح کنند یا در شیپور تضادهای فرقه‌ای بدمند. باید برای بزرگان مناطق سیستان و بلوچستان این حقیقت روشن شود که دشمن به دنبال برهم زدن وحدت ملی و ایجاد خدشه به یکپارچگی کشور و دوستی ادیان و مذاهب است و راهکار، جامه عمل پوشاندن به مطالبات گفت‌وگو است.

خراسان؛ محور وحدت و دوستی 
این کارشناس سیاسی در پایان با بزرگداشت اقوام خراسان بزرگ گفت: مردم شریف سیستان، اقوام محترم بلوچ و بیرجندی‌ها سه طیف اصلی حاضر در صحنه جمعیتی منطقه زاهدان هستند. وی ادامه داد: بیرجندی‌ها با حفظ اصالت خویش در آنجا حضور دارند و با توجه به خلق و خوی بشردوستانه خراسانی و قدرت کلام ویژه خود می‌توانند به عنوان عنصر تقویت کننده دوستی اقوام و مذاهب ایفای نقش کنند. خراسانی‌ها همواره در سراسر ایران با روحیه وحدت بخشی و دشمن شناسی شناخته می‌شوند. نقش امام جمعه زاهدان به عنوان نماینده ولی فقیه که ایشان نیز اصالتاً خراسانی هستند، در حل مشکلات و افزایش گفت‌وگوها اثرگذار خواهد بود. 

خبرنگار: حسین محمدی اصل