​​​​​​​بسیاری از جوانان ایده‌های خلاقانه و هیجان‌انگیزی برای کسب‌وکار آینده شغلی خود در ذهن دارند یا نیاز جدید و خاصی را در جامعه و بازار احساس کرده‌اند که تصور می‌کنند می‌توانند با تولید یک محصول جدید یا ارائه خدمتی نو درآمد خوبی کسب کنند و یا با بهینه کردن محصول موجود در بازار، هم به مشتریان برای بهتر زیستن کمک کنند و هم شرکت موفقی را تأسیس کنند. جدای از ضرورت تدوین یک طرح تجاری یا برنامه کسب‌وکار برای آغاز یک کار جدید، یکی از مسائل مهمی که معمولاً در راه‌اندازی و پیشبرد کسب‌وکارها نادیده گرفته می‌شود، مسائل حقوقی مربوط به آن‌هاست. این امر علاوه بر اینکه می‌تواند روند کار را کند‌تر کند، موجب بروز مشکلات و موانعی برای ادامه فعالیت اقتصادی نیز می‌شود. بنابراین اگر در فکر راه‌اندازی یک کسب‌وکار جدید هستید، پیشنهاد می‌شود حتماً با گام‌های حقوقی شروع کسب‌وکار آشنا شوید. بیشتر کسب‌وکارهای کوچک و یا استارت‌آپ‌ها در ابتدا براساس دوستی و رفاقت شکل می‌گیرند. 

همچنین در ابتدای کار معمولاً نه نیازی به بازاریابی گسترده دارند و نه رقیبی در کنار خود می‌بینند. ولی به مرور زمان و موفق‌تر شدن کسب‌وکار تمام این اتفاق‌ها رنگ و بوی دیگری گرفته و به شدت کسب‌وکار را تهدید می‌کنند؛ از افزایش رقابت گرفته تا به هم خوردن دوستی‌ها و ورود به بازارهای جدید و... . اتفاقاتی که برای هرکدام از آن‌ها باید از لحاظ حقوقی و قانونی آماده بود تا بعداً دچار دردسر نشد. بنابراین حقوق کسب‌وکار درصدد است با قواعد و اصول قانونی، افراد را راهنمایی کرده تا با انجام اقدام‌های پیش‌دستانه از طرح دعاوی قضایی پیشگیری کرده و پیش از بروز اختلاف‌ها و چالش‌ها بتوانند چاره‌اندیشی کنند. 

کسب مجوزهای مربوطه
پیش از شروع هر کسب‌وکاری لازم است نوع فعالیت خود را بررسی کنید، زیرا برخی فعالیت‌ها نیاز به کسب مجوز از نهادهای مرتبط دارند. اگر تصمیم گرفته‌اید شرکت ثبت کنید، باید در مورد موضوعات نیازمند اخذ مجوز تحقیق کنید و ثبت شرکت به منزله دریافت مجوز برای شروع فعالیت نیست. 

دریافت جواز تأسیس 
یکی از مجوز‌هایی که برای راه‌اندازی مشاغل تولیدی-صنعتی باید دریافت شود، جواز تأسیس است که توسط وزارت  صمت صادر می‌شود. در حقیقت شروع فعالیت‌های صنعتی بدون دریافت این مجوز، غیرقانونی است. برای دریافت این جواز حتماً باید از شرایط آن مانند حداقل سن ۱۸ سال و … مطلع باشید. 

 ثبت شرکت 
اگر قصد شروع یک کسب‌وکار و فعالیت تجاری را دارید، بهتر است فعالیت خود را در قالب یکی از انواع شرکت‌های تجاری راه‌اندازی کنید. با ثبت شرکت‌ و ایجاد یک شخصیت حقوقی مستقل، می‌توانید امور تجاری خود را با سرمایه بیشتر و تقسیم کار میان شرکا پیش ببرید و از اعتبار بیشتری در جامعه برخوردار شوید. براساس قانون تجارت، شرکت‌های تجاری به هفت نوع تقسیم شده‌اند که می‌توانید متناسب با فعالیت خود، یکی از آن‌ها را انتخاب کنید. اگر تصمیم گرفته‌اید کسب و کار خود را در قالب شرکت ثبت کنید، باید پیش‌نیازهایی را متناسب با نوع شرکت فراهم کرده و درنهایت در سامانه ثبت شرکت‌های تجاری و مؤسسات غیرتجاری آن را ثبت کنید. 

دریافت کد اقتصادی 
یکی از مهم‌ترین مواردی که باید در کسب و کار خود به آن توجه کنید، امور مالی و مالیاتی است. کد اقتصادی، پیش‌نیاز تشکیل پرونده مالیاتی است؛ به همین منظور همه کسب‌وکارها، شرکت‌ها، اشخاص حقیقی دارای پروانه کسب مانند پزشکان و کسبه باید کد اقتصادی دریافت کنند و مالیات بپردازند، در غیر این صورت جریمه می‌شوند. 

دریافت کارت بازرگانی
شرکت‌ها یا افرادی که در زمینه واردات و صادرات فعالیت می‌کنند، لازم است کارت بازرگانی دریافت کنند. این کارت مجوزی است که از سوی اتاق بازرگانی برای اشخاص حقیقی و حقوقی صادر می‌شود و دارای مزایای یکسانی است. در برخی کالاهای خاص که توسط اتاق بازرگانی اعلام می‌شوند، دریافت کارت بازرگانی حقوقی الزامی است. 

ثبت علامت تجاری
بخش مهمی از کسب‌وکار به شهرت آن وابسته است که در دنیای حقوق از طریق ثبت علامت یا نام تجاری امکان‌پذیر است. ثبت برند علاوه بر معرفی کسب‌وکار شما به مخاطبان، از هر‌گونه کپی‌برداری محصولات و خدمات نیز جلوگیری می‌کند.  اهمیت این موضوع در چگونگی ثبت نرم‌افزارهای اختراعی یا کاربردی به‌خاطر خطر کپی‌برداری و ثبت توسط دیگران دوچندان است. 

دریافت دفاتر پلمب 
یکی دیگر از اقدام‌هایی که همه شرکت‌ها، کسب‌وکارها و صاحبان اصناف باید هنگام شروع کسب‌و‌کار خود انجام دهند، دریافت دفاتر پلمب است. اداره مالیات براساس این دفاتر، میزان مالیات را مشخص می‌کند و در صورتی که دفاتر به درستی تکمیل نشده باشند، جریمه تعلق می‌گیرد.  متقاضیان باید پس از پایان سال مالی، اظهارنامه مالیاتی را براساس دفاتر تجاری تنظیم و برای اداره مالیات ارسال کنند.

دریافت کد کارگاهی
 همه کارفرمایان باید کارمندان خود را بیمه کنند، در غیر اینصورت جریمه می‌شوند. به همین منظور لازم است پیش از شروع کسب‌وکار، از سازمان تأمین اجتماعی کد کارگاهی دریافت کنند. 

نام‌نویسی ارزش افزوده
همه اشخاص حقیقی و حقوقی که کسب‌وکار دارند باید در پایان هر فصل (هر سه ماه یک‌بار) یا درنهایت ۱۵روز پس از پایان فصل، مبلغی را به عنوان مالیات بر ارزش افزوده پرداخت کنند. به همین منظور باید در سامانه مالیات بر ارزش افزوده نام‌نویسی و پس از تشکیل پرونده می‌توانند مالیات بر ارزش افزوده خود را پرداخت کنند. 

تنظیم قرارداد
برای شروع کسب‌وکار خود، باید اقدام‌هایی مانند اجاره دفتر کار و استخدام کارمند/کارگر را انجام دهید که برای روشن شدن خواسته‌ها و تکالیف طرفین، بهترین راه تنظیم قرارداد است. تنظیم قرارداد نیازمند رعایت نکات فنی و حقوقی است و برای پیشگیری از اختلافات و ضرر و زیان، بهتر است این کار را به متخصصان  حقوقی و قراردادی بسپارید. 

نتیجه گیری
آگاهی از مسئولیت مدنی و کیفری مدیران و اعضای هیئت مدیره شرکت می‌تواند در ارتقا و افزایش میزان فعالیت و موفقیت شرکت به‌خصوص در زمینه‌های تولید، ایجاد اشتغال و بازار سرمایه مفید و مؤثر واقع شود. شرکت‌ها توسط مدیرانی اداره می‌شوند که مسئول حفظ حقوق سهامداران، صاحبان سرمایه و اشخاص ثالث هستند. این مسئولیت‌ها گاه ناشی از قرارداد و گاه قهری و قانونی هستند. در واقع باید بگوییم ناآگاهی حقوقی می‌تواند زمینه‌ساز بسیاری از مشکلات در امور تجاری یا حتی افزایش جرایم متعددی همچون کلا‌ه‌برداری شود. از همین رو می‌توان ادعا کرد افزایش سطح آگاهی حقوقی افراد یک جامعه می‌تواند کاهش پرونده‌های قضایی را به همراه داشته باشد. از طرفی گاهی برای نابودی یک کسب‌وکار کافی است با یک فرد غیرقابل اعتماد که تعهد و صداقت را رعایت نمی‌کند شریک شد. اگر هنوز در آغاز راه هستید برای اینکه دچار ورشکستگی و نابودی کسب‌وکارتان نشوید لازم است شرکا و کارکنانتان را از افراد صادق و قابل اعتماد انتخاب کنید و روابط کاریتان را در چارچوب تنظیم قرارداد، سالم و قابل کنترل نگه دارید.

خبرنگار: حامد پورکبیر