در تبیین آیه صد و چهل و سوم سوره بقره به عنوان پنجمین آیه مهدوی قرآن گذشت که حسب روایات ذیل این آیه، امام زمان به عنوان یکی از ائمه اهل بیت(ع)، جزو مصادیق «امت وسط» و «شهید بر خلایق» به شمار می‌روند. در این مجال معنای امت وسط بودن امام را بیان می‌کنیم. 
اندیشمندان جامعه‌شناسی و علوم سیاسی درباره نام‌گذاری واحدهای اجتماعی مثل قبیله، طایفه و ملت وجوه تسمیه‌ای را ذکر کرده‌اند که مبیّن ویژگی خاصی از این واحدهای اجتماعی است و هر یک از محور تجمع و تشکل مرتبط با آن واحد اجتماعی حکایت می‌کند. به عنوان مثال طایفه از ماده طوف به معنی طواف کردن است. از آنجا که تنها فعالیت اقتصادی انسان‌ها در گذشته کشاورزی و دامداری بوده و برای این مقصود در اطراف چاه‌ها، چشمه‌ها و رودخانه‌ها ساکن می‌شدند، به‌طوری که مرتب در اطراف این چشمه، چاه آب یا رودخانه در حال گردش بودند، به چنین اجتماعاتی طایفه گفته می‌شد. 
در قرآن کریم از واحدهای اجتماعی که پیامبران در آن‌ها مبعوث شدند به عنوان امت یاد شده است. امت از ماده اَمّ به معنای قصد کردن چیزی است. از این رو می‌توان گفت امت آن جامعه‌ای را شامل می‌شود که از ویژگی قاصد و هدفمند بودن برخوردار است. البته باید گفت در امت غیر از عنصر قصد، عنصر حرکت نیز وجود دارد، چه لازمه هدفمند و قاصد بودن، حرکت به سمت آن هدف است. نتیجه اینکه امت مجموعه‌ای از افراد است که هدفی را در نظر گرفته و با حرکت همگانی قصد رسیدن به آن را دارند.
یکی از معانی وسط، نمایان و پدیدار بودن است. بنابراین به فردی که در میان جمع یک  سر و گردن بالاتر است وسط اطلاق می‌شود. 
بنا بر آنچه گذشت وجه اطلاق امت وسط بر امام معصوم آن است که تمام ارزش و اعتبار امت به خاطر وجود امام و پیشوایی است که ایشان را به سمت هدف هدایت و راهبری می‌کند تا جایی که اگر امام در جامعه نباشد امت هیچ حرکت رو به جلویی در جریان تحقق عبودیت و بندگی پروردگار نخواهد داشت.