نقش عملی والدین در تربیت دینی از هر چیزی کارسازتر است

رئیس مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی مطرح کرد

نقش عملی والدین در تربیت دینی از هر چیزی کارسازتر است

گاهی پرسش‌های کودکان و نوجوانان در عین سادگی چنان معنای عمیقی دارد که شما نمی‌دانید چگونه پاسخ کودک را بدهید تا متوجه شود. به‌ویژه زمانی که سؤالاتشان درباره خدا و جهان و… است. شاید برای شما هم پیش آمده باشد با این جنس از سؤالات خردسالان و کودکانی کنجکاو روبه‌رو شده باشید و گاه از پاسخگویی به آن‌ها درمانده شوید. بیشتر کودکان و حتی نوجوانان پرسش‌های زیادی درباره خدا مطرح می‌کنند که شاید والدین و حتی معلمشان نتوانند به‌درستی جوابشان را بدهند. 
خبرگزاری مهر در گفت‌وگو با حجت‌الاسلام محمدجواد اصغری، رئیس مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی سعی کرده به این پرسش پاسخ دهد که چگونه باید کودکان را برای زیست مذهبی آماده کرد که گزیده‌ای از آن را می‌خوانید. 

فنون و ابزار لازم برای تربیت دینی کودک و نوجوان
حجت‌الاسلام اصغری با اشاره به فنون و ابزار مورد نیاز برای تربیت دینی کودک، عنوان کرد: برای تربیت دینی فرزندان، فنون و ابزاری لازم است. وسایل و ابزار تربیت در این راه زیاد است، اما یکی از روش‌های تربیت دینی فرزندان استفاده از داستان‌های مربوط به پیشوایان مذهب است که ذکر آن سطح فکر و معرفت کودکان را بالا می‌برد و دلبستگی در کودکان ایجاد می‌کند و سبب می‌شود آن‌ها تلاش کنند همانند آن‌ها باشند. همچنین به همراه داستان و شرح حال و زندگی اولیای مذهب می‌توانید معارف و مباحثی را به کودک القا کنید.
وی افزود: قرار دادن کودک در جو مذهبی مثل مساجد و محافل، جلسات مذهبی و اجتماعات سالم دینی در رشد و پرورش دینی آن‌ها بسیار مؤثر است. کودکان از حدود سه سالگی چنین آمادگی‌ای را دارند و در ضمن آن به فراگیری آیات و دعا و برنامه‌ها می‌پردازند. کودک از همراهی با پدر برای رفتن به مسجد خوشحال می‌شود و به مسائل مذهبی با علاقه گوش می‌کند. از حدود هشت سالگی دوست دارد عضو سازمان مذهبی شود و به خاطر آن احساس غرور دارد. کودک به مسائلی مانند برگزاری نماز جماعت، تربیت گروه‌های سرود مذهبی و مشارکت در آن‌ها علاقه‌مند است. دکلمه، نمایش، عبادت‌های جمعی و آوازهای مذهبی به صورت گروهی در تربیت مذهبی کودکان بسیار مؤثر است و سبب رشد مذهبی، صفا و اخلاص آن‌ها می‌شود؛ اگر چه برخی از آن‌ها برای خوشایند دیگران صورت گیرد.
اصغری عنوان کرد: به کار بردن منطقی کودک‌پسند و بیان مسئله به زبانی که کودک را اقناع کند خود در رشد مذهبی او مؤثر است. برنامه‌ها باید به صورتی منسجم و هماهنگ باشند، طوری که به کودک نظمی فکری بدهند، برای طفل قابل درک و فهم باشند و او را در حد توان فکری قانع سازند؛ البته فراموش نخواهیم کرد تفکر منطقی در کودکان از حدود هفت سالگی ظهور و به‌تدریج رشد می‌کند. در جریان زندگی و در مسیر آن گاهی فرصت‌هایی پیش می‌آید که دقایق آن برای مربی غنیمت و کل آن به صورت ابزار و وسیله‌ای در اختیار است. در جامعه اسلامی ما جشن‌ها، وفات‌ها، اعیاد و مراسم بسیارند. در این فرصت‌ها می‌توان بحث‌هایی را ترتیب داد و ضمن آن از مسائل اسلامی، راه و رسم حیات اسلامی، اخلاق و عادات مذهبی سخن گفت و بذر رفتار اسلامی را در نهاد کودک کاشت.
رئیس مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی خاطرنشان کرد: تبعیت از الگو در همه سال‌های زندگی امری مهم است و در 6 تا 12 سالگی نقشی قوی‌تر از دیگر سنین دارد. تصور کودک چهار ساله از پدرش این است که او قدرت مطلق است، همه چیز را می‌داند و هرچه را انجام می‌دهد درست است. پس بهتر است والدین مراقب رفتارهای خود باشند تا بتوانند الگوی خوبی برای فرزندان خود باشند و آن‌ها به‌خوبی تربیت شوند. 
وی معتقد است نصیحت زبانی در پرورش دینی فرزندان خیلی مؤثر نیست به همین خاطر نقش عملی والدین کارسازتر است. رفتار مذهبی کودک به میزان علاقه و شایستگی و میزان درک و فهم والدین و نوع رفتار و موضع‌گیری آن‌ها در برابر حوادث بستگی دارد. این هم نکته‌ای مهم و سازنده در تربیت دینی فرزندان است که هر واقعه و جریانی را به صورت درسی درآوریم تا کودک از آن استفاده کند. 

مأنوس کردن فرزند با همسالان پایبند به مذهب
رئیس مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی عنوان کرد: کودک در هر زمانی آماده انجام دادن همه کارها نیست. در ساعتی نمی‌خواهد با پدر و مادرش نماز بخواند، بهتر است او را تحت فشار قرار ندهید و مجبورش نکنید حتماً برخیزد و نماز بخواند چون زیان آن از نفعش بیشتر است. بگذارید خود کودک با رغبت و علاقه به سوی شما بیاید تا بر اساس حضور قلب به عبادت بپردازد. بهتر است به اسم مذهب چیزی را به کودک تحمیل نکنید، چون مفید نیست.
وی افزود: از مجاورت و همراهی نیکو با کودک استفاده و تلاش کنید کودک با شما یا فرد دیگری که پایبند به مذهب است مأنوس شود. انس‌ها و الفت‌ها، انضباط مذهبی را درونی می‌کنند. طفل در عین آزادیِ فکر، به آزادی عبادت و اطاعت هم دست پیدا می‌کند و این موضوع اگر از همان آغاز کودکی پیگیری شود، در پیش از 10 و حتی در هشت سالگی ثمرات خود را نشان می‌دهد و به اصطلاح قواعد مذهبی در او ریشه‌دار می‌شوند. 

بستر خانواده باید بستر ذکر و یاد خدا باشد
وی خاطرنشان کرد: از دیگر روش‌های تربیت دینی کودکان، ایجاد عادات مذهبی در آن‌هاست. والدین باید زندگی خود و خانواده خود را مذهبی کنند، به‌گونه‌ای که رفتار و گفتار، رفت‌وآمدها، معاشرت‌ها، خورد و خواب‌ها و موضع‌گیری‌ها همه رنگ مذهب داشته باشند. آن‌ها باید نماز خود را در اول وقت بخوانند و برنامه کار و بازی کودک را طوری ترتیب دهند که در آن ساعت فارغ‌البال و با آن‌ها همراه باشد. فرزندانتان را متذکر خدا قرار دهید؛ این به معنی تسبیح دادن به دست فرزند نیست، بلکه باید بستر خانواده بستر ذکر و یاد خدا باشد و یاد خدا به طوری در آن خانه قوی باشد که کسی جرئت گناه نداشته باشد.
اصغری در پایان عنوان کرد: والدین و مربیان باید روح خیرخواهی نسبت به همنوع را در خود زنده سازند تا فرزند از آن درس بیاموزد، در برخورد با دیگران خوشرو باشند تا فرزندان هم خوشرویی را یاد بگیرند. همچنین تربیت دینی فرزند نباید به‌گونه‌ای باشد که او از تعالیم دینی خسته و متنفر شود چرا که کودکی که از همان آغاز حیات از عبادت خسته شود ترجیح می‌دهد بدون مذهب باشد.

برچسب ها :
ارسال دیدگاه