​​​​​​​به گفته مرکز پژوهش‌های مجلس میزان مصرف بنزین در ایران دو برابر میانگین جهانی است که همین نکته و مسائلی مانند آلودگی هوا به دلیل مصرف بالای بنزین توسط خودروهای داخلی و خسارت‌های بالای ناشی از تصادفات به دلیل کیفیت پایین موجب شده برخی از مسئولان و کارشناسان ایده تعطیلی صنعت خودرو را مطرح کنند.

فساد ریشه تمام مشکلات صنعت خودرو
در همین رابطه مرتضی مصطفوی، کارشناس صنعت خودرو تعطیلی صنعت خودروسازی به بهانه افزایش مصرف بنزین و کیفیت پایین خودروها را پاک کردن صورت ‌مسئله دانست و به قدس آنلاین اظهار کرد: ایران کشوری است که می‌تواند در حوزه صنعتی شدن قدم بردارد؛ چراکه هم نیاز آن را در کشور داریم و هم از ظرفیت‌های صادراتی برخورداریم اما اینکه با همین روند فعلی بتوانیم رشد کنیم، پاسخ منفی است. وی خودرو را صنعتی با ظرفیت اشتغال‌زایی و ارزش ‌افزوده بالا خواند و ادامه داد: متأسفانه به دلیل ساختار نادرست که فساد را به دنبال داشته، نتوانستیم این صنعت را به دست اهلش که کمترین وابستگی را به ساختارهای سیاسی داشته و تلاش کند به ‌جای زدوبند، کارآمدی در عملکرد را مدنظر قرار دهد، بسپاریم. این کارشناس صنعت خودرو با بیان اینکه حضور دولت در بنگاه‌داری عامل ایجاد زدوبند و فشار گروه‌های خاص است که سبب شده بسیاری از منابع در شرکت‌های خودروسازی هدر برود و نتیجه نبینیم، تصریح کرد: چنانچه مسئله فساد را در شرکت‌های خودروسازی به کمترین حالت ممکن برسانیم، قطعاً این صنعت چنان رشد خواهد کرد که هم برای کشور و هم برای صنعت، مزایا داشته باشد. مصطفوی نخستین قدم در حذف این فساد را کوتاه کردن دست دولت از این بنگاه‌داری می‌داند و می‌گوید: تا زمانی که دولت حضور داشته باشد، همچنان شاهد لابی‌های پشت پرده بین خودروساز و قطعه‌ساز، زیانده ماندن شرکت‌ها به دلیل حضور برخی آقازاده‌ها و کیفیت پایین قطعات به دلیل انتصابات ناکارآمد خواهیم بود.
وی تأکید کرد: چنانچه این صنعت در دست مدیری کارآمد قرار گیرد نه شاهد این وضعیت مصرف بنزین خواهیم بود و نه شاهد کیفیت پایین خودرو؛ چراکه تمامی این مشکلات معلول علتی است که این علت در ساختار خودروسازی پنهان ‌شده که باید اصلاح شود.

ناکارآمدی دلیل بر تعطیلی یک صنعت نمی‌شود
امیرحسن کاکایی هم در این رابطه ابراز کرد: گاهی تمرکزمان در کشور صرف مسئله نادرست می‌شود. هر ساله شاهد مستهلک‌تر شدن حمل‌ونقل عمومی و بار در کشور هستیم و این در حالی است که در دنیای سیاست‌گذاری، سیاست‌گذاران ما نه سیستم حمل‌ونقل عمومی را به‌روز می‌کنند و نه حمل‌ونقل باری را. استاد دانشکده مهندسی خودرو با بیان اینکه با این وضعیت چنانچه بهترین خودرو را هم تولید کنیم به دلیل ترافیک، باز هم مصرف بنزین بالا خواهد بود، خاطرنشان کرد: برخی از صنایع زیرساختی را دولت‌ها باید حمایت کنند تا زمانی که انرژی در کشور ارزان است، صنعتگر ما روی فناوری بهره‌وری انرژی تمرکز نمی‌کند؛ چراکه پرداختن به فناوری قیمت کالا را افزایش می‌دهد و به ازای صرفه‌جویی انرژی‌ای که تولیدکننده در کالا لحاظ می‌کند در مقابل مصرف‌کننده حاضر به پرداخت پول اضافه نیست مانند اتفاقی که در برخی از محصولات لوازم‌ خانگی در حال رخ دادن است. وی ضمن تأکید بر اینکه به دلیل ناکارآمدی نمی‌توان یک صنعت را تعطیل کرد، یادآور شد: نمی‌خواهم از صنعت خودرو حمایت کنم اما باید به این نکته هم توجه کرد که طی ۲۰سال گذشته خودروساز برای کاهش سوخت و افزایش کیفیت، اقدام‌های بسیاری انجام داده و شاید بتوان گفت از دیگر صنایع بهتر عمل کرده‌ است اما به دلیل اینکه خودرو مورد توجه‌تر و قابل دیدتر است، در سیبل توجهات قرار می‌گیرد. این کارشناس صنعت خودرو در بخش دیگری از سخنان خود به مسئله آلودگی کلانشهرها و ربط آن با صنعت خودرو اشاره و ابراز کرد: در آذر سال گذشته که با افزایش شدید آلودگی هوای تهران مواجه بودیم؛ علت اصلی استفاده از مازوت در نیروگاه‌ها عنوان شد، همچنین حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد آلودگی‌ها در بخش حمل‌ونقل هم مربوط به خودروهای سنگین است که تولید آن کاهش ‌یافته است، از دیگر سو در کشور حدود ۲۶ میلیون خودرو شماره‌گذاری شده که حدود ۶ میلیون از این تعداد فرسوده است و در میان مابقی خودروها هم شاهد حدود ۴ تا ۵ میلیون خودرو به نسبت جدید هستیم، بنابراین اقتصاد ما با چالش جدی مواجه شده و به‌روزرسانی خودروها به‌ کندی در حال انجام است که تمام این موارد با هم در بحث آلودگی مؤثر هستند.

در بحث آلودگی مقصر اصلی، خودروسازان نیستند
کاکایی با اشاره به اینکه در بحث آلودگی مقصر اصلی خودروسازان نیستند، ابراز کرد: مشکل بزرگ ما در حوزه بنزین و آلایندگی، عدم توجه سیاست‌گذاران به توسعه همسان ارکان مختلف کشور است. وی ابراز کرد: در صورت عدم تولید برخی خودروها و یا تعطیلی کل صنعت، آیا گزینه بهتر و قیمت مناسب برای جایگزینی داریم، بسیاری عنوان می‌کنند اقدام به واردات می‌کنیم که در پاسخ باید گفت تقریباً ارزان‌ترین خودرو وارداتی برای ما حدود ۱۰ هزار دلار تمام می‌شود که تعدادشان هم بسیار کم است و از طرفی به نظر نمی‌آید از نظر کیفیت بهتر از خودروهای داخلی باشند و از دیگر سو به دلیل درآمد پایین، مردم توان خرید همین خودرو نوع خارجی را هم ندارند، بنابراین تعطیلی خودروسازی راهگشا نیست، بلکه باید اقتصاد، ترانزیت و زیرساخت‌ها را تقویت کرد نه اینکه یک صنعت را تعطیل کنیم؛ چراکه در بسیاری از صنایع با چنین چالشی مواجه هستیم.

خبرنگار: فرزانه زراعتی