این موضوع در حالی است که قیمت گندم به عنوان محصولی متناوب با کلزا و تعیینکننده و مؤثر در قیمتگذاری آن، ابتدای امسال با افزایش قیمت مواجه بود. تعیین و تصویب قیمت تضمینی کلزا و اجرای آن نه تنها اقدامی حمایتی از کشاورزان اسـت، بلکه میتواند کشور را از شدت پیامدهای منفی و خسارتهای ناشی از وابستگی به واردات محصوالت پایهای و دانههای روغنی رهایی بخشد. با وجود سپری شدن 6 سال از اجرای طرح خودکفایی دانههای روغنی، کماکان وعدهها و چشماندازهای هدفگذاری شده برای خودکفایی در عرصه دانههای روغنی همانند کلزا تحققنیافته است. این در حالی است که سیدجواد ساداتینژاد، وزیر جهاد کشاورزی در ابـتـدای آغــاز مسئولیت خــود، افـزایـش میزان خوداتکایی در تولید دانههای روغنی را 50درصـد عنوان کرده است. در چنین شرایطی به نظر میرسد تحقق هدف وزارت جهاد کشاورزی و کسب امنیت غذایی و بینیازی از واردات، از مسیر اجرای طرحهای حمایتی همچون تعیین نـرخ جدید کلزا و خرید تضمینی این محصول میگذرد.

◾ پیشنهاد مبلغ 23460 تومانی برای نرخ خرید تضمینی کلزا

در همین باره سیدمحمدجواد مؤیدیان، کارشناس مسائل کشاورزی در گفتوگو با قدس اظهار کرد: کلزا یکی از مهمترین دانـههـای روغنی موجود در کشور محسوب میشود. این دانه روغنی بدین دلیل اهمیت دارد که از آن روغن خوراکی استحصال و از ً پروتئین کنجاله حاصل از فرایند روغنکشی که اتفاقا قابل توجهی هم دارد، در جیره خـوراک دام و طیور استفاده میشود. بنابراین کلزا از محصوالت اساسی است که در تأمین روغن خوراکی و نیز خـوراک دام نقش مهمی دارد. از سوی دیگر، کلزا در بین دانههای روغنی سازگاری مناسبی برای کشت در اقلیم ایران دارد و به تنوع سبد تولیدی دانههای روغنی در کشور کمک میکند. عالوه بر این، کلزا در کنار سایر دانههای روغنی مانند پنبه، کنجد، سویا و آفتابگردان جایگزین خوبی برای روغن و دانههای روغنی وارداتی است. مؤیدیان ادامه داد: برنامهریزی و حمایت از تولید این محصول، یکی از گامهایی است که باید برای تحقق خودکفایی در محصوالت اساسی کشاورزی در کشور برداشته شود. یکی از سیاستهایی که در سالهای گذشته برای حمایت از تولید محصول کلزا به کار گرفته شده، خرید تضمینی است. آخرین مصوبهای که برای خرید تضمینی کلزا و تعیین نرخ خرید آن تصویب شده، مربوط به مصوبه شورای قیمتگذاری و اتخاذ سیاستهای حمایتی وزارت جهاد کشاورزی در تاریخ 15شهریور 1400 است که قیمت خرید تضمینی کلزا برای سالهای زراعی 1400 و 1401 را برابر 15 هزار تومان تصویب کرد. باید توجه داشت کلزا محصولی است که ً کاشت و قیمت در تناوب با گندم کاشته میشود و قطعا آن از نرخ خرید تضمینی گندم تأثیر میگیرد. وقتی خرید تضمینی گندم در ابتدای امسال با نرخ 11500 تومان برای فصل زراعی جاری تعیین شده، بایستی قیمت کلزا تعدیل شود تا کشاورزان کلزاکار نسبت به گندمکاران متضرر نشوند. ایــن کـارشـنـاس کــشــاورزی گـفـت: از ســوی دیگر، این تعدیل قیمت از آن جهت ضـرورت دارد که در فصلهای زراعی آینده مبنای قیمتی صحیحی برای کلزا در نظر گرفته شود تا تناسب سطح زیر کشت این محصول با گندم رعایت گردد و از تناسب خارج نشود. معاونت زراعت وزارت جهاد کشاورزی پس از اینکه قیمت گندم به 11500 تومان رسید، در 6فروردین ماه امسال مبلغ 23460 تومان را برای نرخ تضمینی خرید کلزا در فصل زراعی جاری پیشنهاد داد که این عدد مبتنی بر ضریب دو برابری قیمت کلزا نسبت به ً با هدف رعایت تناسب قیمت گندم است و معموال ً یک کشت محصول کلزا به کار میرود. این عدد صرفا پیشنهاد بوده و شورای قیمتگذاری متولی تعیین قیمت خرید تضمینی محسوب میشود، بنابراین باید این نرخ در دبیرخانه شورای قیمتگذاری بررسی شود و در نهایت در شورا به تصویب برسد.

◾ تعیین بهموقع نرخ خرید یکی از قطعات پازل خودکفایی محصوالت کشاورزی

​​​​​​​ وی همچنین افزود: البته به نظر میرسد بررسیهای ً مقدماتی در کمیسیونهای تخصصی شــورای قیمتگذاری جهاد کشاورزی صورت گرفته و عمال حـــدود قیمت نهایی هـم مشخصشــده اسـت. اکنون باید منتظر بـود تا شــورای قیمتگذاری در نخستین جلسه آن را به تصویب برساند و عدد نهایی کارشناسی شده برای نرخ خرید تضمینی کلزا اعالم شود. اهمیت تسریع در تصویب نرخ پیشنهادی و تعیین تکلیف نرخ خرید تضمینی بدان جهت است که از آنجاییکه کشت کلزا در پاییز انجام میشود، اکنون ایـن محصول در بخشهای جنوبی کشور مانند استانهای کرمان و شیراز در حال برداشت است. بنابراین ضرورت دارد شورای قیمتگذاری در نخستین جلسه کاری خود تصویب قیمت خرید تضمینی کلزا را در دستور کار بگذارد و عدد نهایی را اجرایی کند. سرعت عمل وزارت جهاد کشاورزی در تعدیل نرخ خرید تضمینی کلزا به این دلیل اهمیت دارد که در حال حاضر بازارهای بینالمللی غالت و دانههای روغنی با روند قیمتهای روزافـزون روبهرو است. همچنین رهبر معظم انقالب هم در ابتدای امسال تأکید و تکلیف کردند که وزارتخانههای دولتی موظف هستند در شرایط فعلی به سمت خودکفایی محصوالت اسـاسـی کـشـاورزی بـهویــژه در زمینه دانههای روغنی حرکت کنند. ً موفقی وی تصریح کرد: سالهای گذشته تجربه نسبتا را با عنوان طرح خودکفایی دانههای روغنی داشتیم که توانست تولید محصول کلزا در کشور را از 60 هزار تن در سال 94 به 400 هـزار تن در سال 98 برساند. یکی از ابـزارهـای حمایتی در این طرح همین خرید تضمینی دانههای روغنی از جمله کلزا بود. بنابراین تعیین نرخ خرید تضمینی به موقع، سریع و کافی یکی از قطعات پازل خودکفایی محصوالت کشاورزی به شمار میرود. البته طرح خوداتکایی دانههای روغنی طرحی 10ساله بود اما چند سال پس از اجرا به دلیل برخی سیاستهای ناقص دولتی و دور خوردن طرح توسط بازیگران بخش خصوصی، در سالهای 97 و 98 از ادامه مسیر حرکت خود بازماند. بنابراین الزم است هر چه سریعتر این طرح بازیابی، اصالح و اجرای آن با ابزارهای حمایتی بهروز، متنوع و جامع از سر گرفته شود تا شاهد تحقق خودکفایی دانههای روغنی بهعنوان هدف نهایی این طرح باشیم.