مرزهای رسمی «باشماق» مریوان و «سیرانبند» بانه در صورت رفع مشکلات و چالش‌های پیش‌رو از جمله مهم‌ترین ظرفیت‌ها در راستای توسعه همه‌‎جانبه کردستان به شمار می‌روند.
باشماق مریوان در ماه‌های نخست دولت نهم به عنوان مرز رسمی اعلام شد و دو سال بعد از آن در لیست مرزهای ترانزیتی کشور نیز قرار گرفت و هر چند بر اساس آمارهای اعلامی، باشماق در طول سال‌های اخیر بیشترین میزان نقش تجاری در ارتباط بین ایران و عراق را داشته، ولی همچنان زیرساخت‌های اولیه در این نقطه مرزی با کمبود مواجه است.
سیرانبند بانه نیز بعد از سال‌ها وعده در سال ۱۳۹۹ به صورت رسمی به عنوان یک مرز از سوی دو طرف ایرانی و عراق مصوب شد ولی این مرز رسمی نیز پس از گذشت سه سال در خوان اول ایجاد زیرساخت های مورد نیاز برای فعالیت‌های تجاری متوقف مانده و میزان مبادلات صورت گرفته در آن حداقلی است.
ایجاد زیرساخت‌های لازم در دو مرز باشماق مریوان و سیرانبند و تصویب منطقه آزاد تجاری بانه و مریوان از دیگر ظرفیت‌های مکمل در حوزه مرزی است که در صورت بهره برداری درست و صحیح از توانمندی‌های دو مرز باشماق مریوان و سیرانبند بانه به دلیل قرار گرفتن آن در دل منطقه آزاد می‌تواند بهترین اقدام در مسیر توسعه کردستان و در نهایت کمک به توسعه و پیشرفت کشور باشد.
عدم تقویت و تکمیل زیرساخت‌های مرزهای باشماق مریوان و سیرانبند بانه در حالی همچنان ادامه دارد که موضوع مدیریت واحد و یکپارچه در این مرزها نیز از دیگر گلایه‌های جدی فعالان اقتصادی و تجاری است که در سال‌های گذشته همواره مطرح شده و مسئولان نیز هنوز برای اجرایی کردن این مطالبه بحق ایده و طرح جامعی نداشته‌اند.

ضرورت ایجاد مدیریت یکپارچه
یکی از اعضای هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی در این رابطه معتقد است: متأسفانه دو مرز سیرانبند بانه و باشماق مریوان در زمینه اجرایی کردن قوانین دست و پا گیر رتبه اول در کشور را دارند و در زمینه تسهیل در امور تجاری در رتبه آخر کشور هستند.بختیار مرادی اذعان می‌کند: نبود وجود وحدت رویه در مدیریت مرزی و اجرای تمام و کمال بخشنامه‌ها بدون کوچک‌ترین همکاری برای سهولت اجرای کارها، مرزهای باشماق مریوان و سیرانبند بانه را در اجرای موبه ‌موی نصّ قانون در زمره‌ سخت‌ترین مرزها برای تجارت قرار داده است.
وی می‌گوید: مرزهای رسمی استان کردستان همچون باشماق و سیرانبند با مشکلات پرشماری به ویژه در حوزه زیرساختی مواجه هستند و بخش زیادی از مشکلات مرزهای استان به نبود مدیریت یکپارچه در آن‌ها برمی‌گردد که سبب شده گاهی ارگانی سد راه فعالیت ارگان دیگری شود؛ چراکه هر یک از مدیران این ارگان‌ها براساس شیوه نامه‌ها و رسالت محوله خود فعالیت می‌کنند که در مواردی ممکن است تضادهایی باهم داشته باشند.
وی ادعا می‌کند: یکی از موارد موفقیت و ساماندهی مرز باشماق در اقلیم کردستان عراق وجود مدیریت یکپارچه در آن است که در سفر اخیر استاندار کردستان به سلیمانیه به این مهم هم اشاره شده بود، ولی متأسفانه نبود مدیریت یکپارچه موجب شده صادرات و واردات به طور صحیح انجام نشود و این در حالی است که در طرف مقابل ما مدیریت واحد انجام می‌شود.

مشکلات مرز باشماق مریوان میراث دولت‌های گذشته است
همزمان با مطالبات بخش خصوصی در راستای ساماندهی مرزهای باشماق مریوان و سیرانبند بانه، مسئولان دولتی همچنان از برنامه‌ریزی برای رفع مشکلات در این دو مرز خبر می‌دهند و متأسفانه گذشت زمان نیز ثابت کرده است بخش زیادی از این وعده‌ها عملیاتی نشده و بایگانی می‌شوند.

ارثیه مشکلات 
علی نوری معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار کردستان در آخرین جلسه کمیسیون مبارزه با قاچاق کالا و ارز استان کردستان ضمن اشاره به مشکلات مرز باشماق مریوان، گفت: تمام مشکلات امروز مرز باشماق مریوان میراث دولت‌های گذشته است و قرار نیست همه این‌ها در چند ماه با اجرای این طرح برطرف شود.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار کردستان با اشاره به برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته در راستای ساماندهی وضعیت مرز باشماق مریوان، افزود: در استان عزم خود را جزم کرده‌‌ایم که تا آخر سال اقداماتی که در مرز باید در قالب طرح جامع ساماندهی صورت گیرد، در حد قابل قبولی جلو برود.
نوری عنوان کرد: مشکل در مرز زیاد است، اما تا امروز از ظرفیت‌‌های خوبی که در استان داشته‌ایم به‌خصوص از ظرفیت اتاق بازرگانی استفاده نکرده‌‌ایم و این ظرفیت‌ها باید پای کار بیایند.
وی اضافه کرد: البته نباید مرز رسمی کردستان را فقط به باشماق خلاصه کنیم، مرز سیرانبند هم باید با انجام زیرساخت‌های لازم به عنوان مرز رسمی از سوی طرف عراقی مورد قبول قرار گیرد.
در حالی که کردستان منابع و ظرفیت‌های بسیار خوبی در راستای توسعه و تقویت تجارت خارجی در اختیار دارد که متأسفانه به شکل مناسبی از ظرفیت‌ها بهره‌برداری نمی‌شود و تلاش برای رفع مشکلات و تقویت زیرساخت‌های دو مرز باشماق مریوان و سیرانبند بانه می‌تواند دروازه توسعه استان کردستان باشد.

تحقق برنامه‌های صادراتی 
مدیرکل صنعت، معدن و تجارت استان کردستان با بیان اینکه سال گذشته ۱۰۷ درصد برنامه صادرات در این استان تحقق یافته است، اظهار می‌کند: این موضوع  بیانگر ظرفیت‌های موجود منطقه در این حوزه است. بختیار خلیقی گفت در کارگروه توسعه صادرات همه ساله برنامه کمی و عملیاتی برای توسعه صادرات غیر نفتی مدنظر قرار می گیرد که در استان با توجه به برنامه‌ریزی‌های انجام شده ۱۰۷ درصد این برنامه در سال ۱۴۰۲ تحقق پیدا کرده است.
وی با اشاره به اینکه کردستان دروازه تجاری توسعه شرق به غرب و همچنین دروازه تجاری به سمت اقلیم کردستان است، اضافه کرد: سال گذشته راه آهن همدان- سنندج به بهره‌برداری رسید و توسعه این خط ریلی به سمت مدیترانه نویدبخش بهره برداری و رشد واحدهای تولیدی صادرات‌‎محور در استان خواهد شد.مدیرکل صنعت، معدن و تجارت استان کردستان با بیان اینکه سه گمرک رسمی فعال در باشماق مریوان، سیرانبد بانه و سنندج وجود دارد، بیان کرد: سال گذشته ۴۶۶ میلیون دلار کالا از گمرکات استان صادر شد که این میزان نسبت به مدت مشابه سال قبل از آن، ۱۵ درصد رشد داشته است.
خلیقی گفت: در مجموع حجم مبادلات استان 4 میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار بوده است که با توجه به مناسبت‌های قومی و فرهنگی که میان کردستان عراق و ایران وجود دارد انتظار می‌رود در زمینه صادرات شاهد افزایش باشیم.
وی با اشاره به اینکه ۹۲ درصد صادرات استان کردستان به اقلیم کردستان عراق انجام می شود، اظهار کرد: در کل استان بر اساس آیین نامه سامانه بازارچه‌های موقت غیررسمی در شعاع ۲۰ کیلومتری ۸۷ هزار نفر مرزنشین دارد که کارت بازرگانی آن‌ها در سامانه یکپارچه مرزنشینان صادر شده است.
مدیر کل صنعت، معدن و تجارت استان کردستان بیان کرد: همچنین در تعاونی مرزنشینان در شعاع ۳۰ کیلومتری نقطه صفر مرزی نیز ۱۹۶ هزار نفر جمعیت مرزشین در قالب ۱۹ تعاونی ساماندهی شده‌اند.