معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی در این نشست بیان کرد: کشف‌رود، رودخانه‌ای تاریخی، اساطیری و باستان‌شناسی است که نویافته‌های عصر «پلئیستوسن» در امتداد این رودخانه، بخشی از تاریخ این سرزمین کهن را نمایان می‌کند.
احسان زهره‌وندی به چالش‌های زیست محیطی پیرامون کشف‌رود اشاره و تأکید کرد: با رونمایی از مطالعات باستان‌شناسی و نویافته‌های محدوده کشف‌رود، اهمیت این رودخانه دوچندان شده و وظیفه همه دستگاه‌های اجرایی است که این میراث ارزشمند طبیعی و تاریخی را حفظ کنند.
همچنین با رونمایی از نخستین دست‌افزارهای سنگی آشولی در شمال شرق فلات ایران، دستاوردی مهم از تاریخ این استان و ایران در معرض دید عموم قرار گرفته است.
وی تصریح کرد: ارائه دستاوردهای پژوهشی جدید محوطه قادرآباد توس نیز اهمیت منطقه تاریخی توس در کنار کشف‌رود را نشان می‌دهد و امیدواریم با روشن شدن بخشی از تاریخ کهن این سرزمین توجه مسئولان و مردم به این منطقه تاریخی جلب شود.
به گفته معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی در این استان، ۲هزارو۱۰۰ اثر ثبتی، هشت اثر جهانی شامل قنات قصبه و هفت کاروانسرا وجود دارد.
زهره‌وندی با تأکید بر اهمیت تاریخی این رودخانه، افزود: جایگاه کشف‌رود به لحاظ تاریخی و اساطیری جایگاه والایی است و علاوه بر میراث فرهنگی، دستگاه‌های دیگر مانند محیط زیست، شهرداری و دهیاری‌ها مسئولیت خیلی مهمی در حفظ این میراث تاریخی دارند.
در ادامه علی صدرایی، پژوهشگر پژوهشگاه رونین و مدرس مدعو گروه باستان شناسی دانشگاه تربت حیدریه دستاوردهای پژوهشی خود درباره نویافته های عصر «پلئیستوسن» در امتداد رودخانه کشف‌رود را ارائه کرد.
او در بخشی از صحبت‌های خود گفت: انسان اولیه پس از خروج از آفریقا یکی از نخستین مناطقی که به آن مهاجرت کرد، شمال شرق ایران بود. 
صدرایی متذکر شد: کشف‌رود منابع آبی و سنگی خیلی قوی داشته است. در دوره پارینه سنگی منابع آب، شکار و سنگ برای سکونت خیلی مهم بوده است. تاریخ سکونت بشر در ‌کل فلات ایران بالاتر از ۱۲۰ هزار سال نیست، اما در خراسان و کشف‌رود آثاری بدست آمده که ثابت می‌کند قدمت این پدیده حدود یک میلیون سال است.
در ادامه این نشست، محمدصادق داوری، دانشجوی دکترای باستان‌شناسی دانشگاه محقق اردبیلی نیز دستاوردهای پژوهشی جدیدش درباره محوطه قادرآباد توس در مجاورت کشف‌رود را ارائه کرد و گفت: حوضه کشف‌رود در ادبیات باستان‌شناسی جهان شناخته شده و قدیمی‌ترین آثار بشر در این مکان بدست آمده است. اصلی‌ترین و بنیادی‌ترین عامل سکونت در مشهد کشف‌رود بوده است.
این نشست با حضور باستان‌شناسان، دانشجویان و علاقه‌مندان حوزه میراث فرهنگی برگزار و درباره فرضیه‌های تاریخ سکونت در کشف‌رود بحث و تبادل‌نظر شد.

خبرنگار: معصومه مؤمنیان