«کارخانه مبارکه زوّاری» میزبان زائران روزهدار
قدیمیترین سند مراسم افطاری مربوط به چه سالی است؟
آن طور که اسناد موجود از مراسم ماه رمضان نشان میدهند، رسم افطاری و سحری در حرم مطهر رضوی قدمت طولانی دارد. قدیمیترین سند مربوط به سال 1111 هجری قمری و سندی هم وجود دارد که مربوط به سال 1174 هجری قمری است. دقت در جزئیات این اسناد ما را به محتوای سفرههای رمضانی آن ایام میرساند. بنا بر این اسناد غذاهایی چون قورمه، بورانی بادمجان، آش، کوکو، پلو، آبگوشت و سایر غذاهای گوشتی در کنار انواع پنیر، ماست، دوغ و انواع میوه مانند خربزه، انگور، سیب، انواع نوشیدنیها و شیرینیها نظیر شربتهای مختلف، سکنجبین، حلوا، پشمک و... در سفرههای افطار و سحری وجود داشتهاند. در سال 1167 نیز کارکنان آن زمان حرم مطهر رضوی اقلام خریداری شده برای مراسم افطاری و سحری در این مکان مقدس را در یک سند ثبت کردهاند که در مرکز اسناد و کتابخانههای آستان قدس رضوی تاکنون به یادگار مانده، این در حالی است که تمام هزینههای تهیه این مواد غذایی از سوی آستان قدس رضوی تأمین و در مهمانسرای حضرت توسط طباخان و آشپزان طبخ میشده است.
مهمانسرا یا کارخانه مبارکه خادمی
گفتیم غذاها در مهمانسرای حضرت طبخ میشده اما عنوان مهمانسرا در گذشته به کار نمیرفته است. براساس اسناد تاریخی موجود در مرکز اسناد و کتابخانههای آستان قدس رضوی در دورههای افشاریه و قاجاریه این مهمانسراها عنوانهایی همچون «کارخانجات»، « کارخانه مبارکه خادمی» یا حتی «کارخانه مبارکه زوّاری» داشته است. در آن زمان مهمانسراهای زائران و خادمان از هم جدا بوده و هر کدام دارای عناوین ذکر شده بودند.
با جستوجو در سایر اسناد مشخص میشود همزمان با ماه میهمانی خدا، هر شب تمامی کارکنان کشیک حرم، افطاری را در محل کارخانه خادمی صرف میکردند، علاوه بر این، به برخی کارکنان حرم مطهر رضوی که با توجه به ضرورتهای شغلی در این ایام موظف بودند در حرم مطهر حضور داشته باشند و به مجاوران و زائران دور و نزدیک خدماترسانی کنند، سحری هم تعلق میگرفته است.
برچسب ها :
ارسال دیدگاه