پیشنهاد مدل برنامه پزشکی خانواده برای ایران

پیشنهاد مدل برنامه پزشکی خانواده برای ایران

دکتر ابراهیم نوری گوشکی، متخصص پزشکی خانواده دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی

سلامتی فقط پیشگیری یا نبود بیماری نیست بلکه حالتی است که خطر ابتلا به بیماری شدید یا مرگ زودرس کاهش می‌یابد. مهم‌ است بدانیم یک فرد در معرض چه خطراتی است تا تشخیص دهیم این فرد دارای چه نوع بیماری است. 


به گفته سازمان جهانی بهداشت، هدف پزشکی خانواده «ترویج مراقبت شخصی، همه‌جانبه و مستمر از فرد در چارچوب خانواده و جامعه» است. اما تعریف جهانی که موجب تفاوت نقش پزشک خانواده از دیگر پزشکان می‌شود، ارائه خدمات مستمر و مداوم شامل مراقبت و درمان، مسئولیت‌پذیری و پاسخ‌گویی به این موارد است. 
تغییر عنوان پزشک خانواده به پزشک مراقبت‌های اولیه در بسیاری از کشورها به‌تازگی اتفاق افتاده، چرا که نقش پزشک خانواده از مراقبت متمایز است؛ پزشک مراقب کسی است که به‌صورت فعال پیگیر مراقبت آن‌ها باشد.
مدل پیشنهادی ما با عنوان «اجرای یکپارچه پزشکی خانواده به صورت یکسان در مناطق شهری، حاشیه شهرها، مناطق روستایی و عشایر» مبتنی بر منطقه سلامت، مرکز ارجاع، مراکز بیماری‌ها با درمان و مراقبت حضوری، از راه دور و در منزل، توسط اینجانب به همراه تیمی سه نفره شامل نخبگان علمی تخصصی حوزه سلامت تهیه و ارائه 
می‌شود.
محور این مدل با در نظر گرفتن نظریه‌های نو و به‌روز در زمینه اصلاح نظام سلامت با راهکار اصلاح پزشکی خانواده و نظام ارجاع بر اساس مدل پنج دکمه پیشنهادی کنترل طراحی شده که نشان‌دهنده سازوکار‌ها و فرایندهایی هستند که سیاست‌گذاران باید برای طراحی اصلاحات مؤثر در مراقبت‌های بهداشتی استفاده کنند. 
پنج کلید کنترل اصلاحات مراقبت‌های بهداشتی به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که به صورت جداگانه کار نمی‌کنند و به جای پیشنهاد تجویزی توصیه‌ها، چارچوبی برای ارزیابی سیستم‌های بهداشتی ارائه می‌دهند که درک تصمیم‌گیرندگان از روند اصلاحات را هدایت می‌کنند. اين پنج دکمه کنترل در حیطه طرح اصلاح پزشکی خانواده شامل تأمین مالی، پرداخت، سازماندهی، مقررات و رفتار بازیگران است. 
در این طرح، پزشکان فراهم‌کننده مراقبت‌های اولیه شامل بخش خصوصی و دولتی در سطح یک، سه نقش را ایفا می‌کنند؛ نخست، پزشک معتمد بیمه است که نظارت بر حُسن رفتار بازیگران درگیر اعم از بیمه شده تا پزشک خانواده و اعضای تیم سلامت را به عهده دارد. در صورت کوتاهی بیمه شده در مراجعه به‌منظور انجام مراقبت‌های لازم و اعلام نظر پزشک خانواده به پزشک معتمد، توسط ایشان از قسمتی از استحقاق درمان خارج خواهد شد. 
پس از آن مراجعه مردم به پزشکان متخصص فقط از طریق پزشک خانواده 
خواهد بود. 
ویزیت از راه دور و درج نسخه الکترونیک، نوبت‌دهی به بیمار یا فرد و ارجاع مرکز اورژانس و پزشک مراقب محله توسط این نقش انجام می‌گیرد. به منظور دسترسی بیشتر مردم به خدمات درمان و آزادی انتخاب، آن‌ها می‌توانند با توجه به انتخاب خود و نظر پزشک معتمد، پزشک خانواده خود را در شهرستان انتخاب کنند، مردم روستا و حاشیه شهر نیز هیچ گونه محدودیتی برای انتخاب پزشک خانواده حتی از سطح شهرستان ندارند.
سپس پزشک مراقب محله است، مردم حق انتخاب پزشک مراقب را ندارند و در این سطح افراد یک خانوار با توجه به محل سکونتشان در یکی از مناطق سلامت قرار می‌گیرند. پزشکان مراقب خانواده می‌توانند یک تا چند منطقه سلامت را زیر پوشش قرار دهند. ویزیت تمام موارد ارجاع شده از تیم سلامت، ویزیت موارد ارجاعی از پزشک خانواده، هرگونه اقدامی که نیاز به تأیید پزشک خانواده دارد و انجام ارجاعات به پزشک خانواده از وظایف پزشک مراقب محله است.

برچسب ها :
ارسال دیدگاه