چشم‌انداز امیدوارکننده ایران در توسعه فناوری نانو

چشم‌انداز امیدوارکننده ایران در توسعه فناوری نانو

محمد باقری مطلق، رئیس گروه ترویج و فرهنگ‌سازی ستاد ویژه توسعه فناوری نانو


​​​​​​​بر اساس گزارش‌های پایگاه‌های معتبر علمی دنیا از جمله وب آو ساینس، ایران ازنظر تولید مقالات علمی در حوزه فناوری نانو در جایگاه چهارم دنیا قرار دارد. برای نمونه سال گذشته بیش از12هزار عنوان مقاله در این حوزه در کشور چاپ شده و امروز می‌توان ادعا کرد ایران در حوزه فعالیت نانو دارای مرجعیت علمی دنیاست. 
بر همین اساس، سیاست‌های ستاد نانو بیشتر روی موضوعاتی چون توسعه فناوری، توسعه تولید محصولات مبتنی بر نانو، صنعتی‌سازی محصولات و صادرات آن‌ها متمرکز شده است؛ این سیاست‌ها به‌گونه‌ای هستند که منجر به توسعه بازار فناوری نانو کشور می‌شوند. به همین دلیل امیدواریم در چند سال آینده از صادرات حدود 50میلیارد دلار در حوزه فناوری نانو به رقم حداقل یک میلیارد دلار برسیم. 
در این میان، سهم اختراعات نانویی از کل اختراعات کشور نیز حدود 31درصد است و البته تلاش ستاد نانو بر این است این روند افزایشی ادامه پیدا کند. 
در خصوص زیرساخت‌های فناوری نانویی کشور نیز باید زیرساخت‌ها را از چند بُعد بررسی کرد؛ نخست اینکه از نظر پژوهشی - علمی ضعف بسیار اندکی در این خصوص داریم و حتی می‌توان گفت به‌عنوان یک کشور پیشگام در این حوزه محسوب می‌شویم. به عبارت بهتر، ایران از بُعد یاد شده جزو پنج کشور برتر دنیا در حوزه فناوری لبه دانشی جای می‌گیرد اما زیرساخت‌های صنعتی و سرمایه‌گذاری در کشور هنوز به بلوغ نرسیده‌اند که دلیل مهم این موضوع هم به اقتصاد دولتی، نبود رقابت‌پذیری، توجه نداشتن به ارتقای محصول و... برمی‌گردد. به همین دلیل در حوزه صنعتی‌سازی خیلی جا برای کار و پیشرفت داریم و لازم است بخش خصوصی به جای بنگاه‌داری در حوزه زمین و ملک، در حوزه زیرساخت‌های نانو نیز سرمایه‌گذاری کند، چون اگر بتوانیم زیرساخت‌های صنعتی و صندوق‌های سرمایه‌گذاری خطر‌پذیر شرکتی (سی‌وی‌سی) را توسعه دهیم شاهد رشد بسیار بیشتر در حوزه فناوری نانو خواهیم بود و رشد دو برابری بازار این حوزه در سال‌های آینده ‌اتفاق می‌افتد.
در حال حاضر حدود 330 شرکت در حوزه فناوری نانو در کشور فعالیت می‌کنند. این شرکت‌ها توانسته‌اند تأییدیه هزارو200 محصول را از ستاد نانو دریافت و آن‌ها را وارد بازار مصرف کنند. البته بیشتر این محصولات مربوط به تجهیزات آنالیزی هستند که کشور به آن‌ها نیاز دارد و پس از آن، حوزه صنعت ساختمان بیشترین حجم محصولات را به خودش اختصاص می‌دهد. 
میزان سرمایه‌گذاری بخش دولتی در حوزه فناوری نانو سالانه حدود 100میلیارد تومان بوده، ضمن اینکه در یکی دو سال اخیر ستاد اجرایی خط اعتباری برای سرمایه‌گذاری در حوزه نانو اختصاص داده ‌است. 
میزان بودجه ستاد نانو در لایحه بودجه سال 1402 کشور 213میلیارد تومان است. گرچه این رقم نسبت به بودجه اختصاصی سال 1401حدود 30درصد افزایش داشته اما واقعیت این است این مقدار پاسخگوی نیازها نیست. 
در خصوص توسعه منابع انسانی در حوزه نانو نیز باید به این نکته اشاره کرد که تاکنون بیش از 45هزار ایرانی در حوزه نانو از دانشگاه‌های کشور دانش‌آموخته شده‌اند و در حال حاضر بیش از 2هزار عضو هیئت علمی دانشگاه‌های کشور در این حوزه فعالیت می‌کنند.

برچسب ها :
ارسال دیدگاه