به گزارش خبرگزاری شبستان، خبرگزاری آناتولی در گزارشی به قلم «محمد عثمان کل ییشیل»، اهانت به دین اسلام و قرآن را بازگشت غرب به دوره قرون وسطا دانست و نوشت: بار دیگر هجمه به قرآن کریم در کشورهای اروپایی به صحنه برگشته و مطالبات گسترده برای پیشگیری و جرم‌انگاری توهین به مقدسات افزایش یافته است.
روز دوشنبه گذشته «ادوین واگنسفلد» رهبرگروه افراطی ضداسلامی پگیدا در هلند یک نسخه از قرآن کریم را در لاهه پاره کرد، این درحالی بود که دو روز پیش از این اقدام، راسموس پالودان، افراط ‌گرای دانمارکی- سوئدی در میان حفاظت شدید پلیس اقدام به قرآن‌سوزی کرد.
این حملات مکرر سه پرسش را در اذهان مطرح می‌کند تا به پیشینه تاریخی و تدابیر تنبیهی علیه این حملات و اقداماتی که می‌توان برای جلوگیری از تکرار آن‌ها در پیش گرفت، برسیم.

پیشینه تاریخی آتش زدن قرآن کریم چیست؟
این‌گونه اقدامات در حیطه حقوق کیفری بین‌المللی قرار نمی‌گیرد، اما با بررسی و اطلاع از قوانین داخلی کشورهایی که به این نوع رویدادها می‌پردازند و با نگاه به جهان غرب می‌بینیم قوانینی از ارزش‌های دینی حمایت می‌کنند که به نام «قانون اهانت به ادیان» معروف است و از قرن‌ها پیش در بسیاری از کشورها وجود دارد.
به گزارش منابع آگاه، اقدامات اهانت‌آمیز به دین اسلام در اروپا مانند قرآن‌سوزی یا کاریکاتورهای موهن به قرون وسطا بازمی‌گردد.
پس از دوره «جنگ‌های جنبش استرداد در اندلس» (1500-1498) شهرهای والنسیا و تولدو شاهد آتش زدن نسخه‌های قرآن کریم پیش از کنترل رسمی بر انتشار قرآن در اندلس از اواسط قرن شانزدهم بودند.
در دوره پاپ کلمنس هفتم (1534-1523) نیز مواضع مشابهی وجود داشت. در سال‌های اخیر فعالیت‌های به اصطلاح «روز جهانی قرآن‌سوزی» که تری جونز، کشیش فلوریدایی آمریکا در 11 سپتامبر 2010 میلادی برپا کرد، پس از اعتراض‌های گسترده در سراسر جهان به این مسئله، لغو شد.
اما پس از این تاریخ، تعدادی از سیاستمداران و فعالان اروپایی که اظهارات و فعالیت‌های سیاسی‌شان در گرو توهین هدفمند و مکرر به قرآن بود، با الهام از جونز به خودنمایی پرداختند.
پس از «گیرت وایلدرز» سیاستمدار هلندی که زندگی سیاسی خود را با اظهارات ضداسلامی و فراخوان سال 2016 مبنی بر ممنوعیت قرآن کریم در هلند ساخته است، «راسموس پالودان» سوئدی از سال2020 به اجرای سوزاندن نسخه‌های قرآن در اماکن عمومی پرداخت.
پالودان که از فرانسه، هلند و آلمان اخراج شده بود، توانست آخرهفته گذشته با تدابیر شدید پلیس در مقابل سفارت ترکیه در استکهلم به هدف شنیع و تحریک‌آمیز خود برسد.

آیا تدابیر تنبیهی و جزایی برای سوزاندن قرآن اندیشیده شده است؟
باتوجه به اینکه این‌گونه اقدامات در حیطه حقوق کیفری بین‌المللی قرار نمی‌گیرند، ضروری است از جایگاه قوانین محلی کشورهایشان مورد بررسی و مطالعه قرار گیرند.
در طول قرن‌های متمادی، قوانینی که از ارزش‌های دینی حمایت می‌کردند، در بسیاری از کشورها وجود داشت.
در سال 2017 میلادی، دانمارک تصمیم گرفت بند «تحقیر ارزش‌های دینی» را که از 334سال پیش در قانون مجازات وجود داشت، حذف کند.
اما در آلمان، لغو قانون مشابهی از قانون فدرال مورد بحث قرار گرفت. ماده 166 قانون جزای آلمان مربوط به «اهانت به اعتقادات دینی» در حال حاضر عملی نشده است. به‌طوری که دادستان‌کل اقدامات اهانت به ادیان را مورد پیگرد قرار می‌دهد و در صورتی که تهدیدی برای صلح عمومی باشد، به دادگاه شکایت می‌شود.
آخرین تصمیم قضایی در پرونده «اهانت به اعتقادات دینی» در سال 2006 رخ داد که اتهام، هدف قرار دادن دین اسلام اعلام شد. متهم دارای سابقه کیفری با جرایم مختلف بود. وی به دلیل چاپ قرآن کریم روی دستمال توالت و فرستادن آن به تعدادی از مساجد به یک سال حبس تعلیقی محکوم شد.
به طور کلی، مطبوعات اروپایی با توجه به واکنش‌های محکوم‌کننده جهان اسلام به‌ویژه ترکیه به این اقدامات، آتش زدن قرآن کریم را «اقدامات تحریک‌آمیز» دانستند.
اما در مورد وضعیت سوئد می‌توان گفت اقدامات تحریک‌آمیز مانند سوزاندن قرآن کریم، فضای تنش و بحران را در پرونده پیوستن سوئد به ناتو، به‌ویژه درسایه سکوت جامعه مدنی افزایش می‌دهد.

چه اقداماتی دربرابر این اقدامات تحریک‌آمیز می‌توان انجام داد؟
نبود یک نظام حقوق کیفری یکسان بین این کشورها، سختی ایجاد راهبردهایی را که باید دربرابر قرآن‌سوزی دنبال شود، مشخص می‌کند. در کشورهایی مانند سوئد، توهین به ارزش‌های مذهبی قانونی است، این درحالی است که اجرای قانون فعلی در آلمان با مشکل مواجه است.
اما در نهایت، این کشورها در ذات خود مشکل دارند، به‌طوری که دگرگونی سکولار در جوامع غربی به فرسایش ارزش‌های دینی به همراه تحقیر آن‌ها و کاهش موضوع حمایت از دین به حداقل ممکن منجر شده و ادعا می‌کنند دیگر برای جامعه اهمیتی ندارد.
اما در نهادهای بین‌المللی، دادگاه حقوق بشر اروپا در سال 2022 تصمیمی مبنی بر کمک به محدودکردن آزادی مذهبی و وجدان در حوزه عمومی صادر کرد.
سال 2013 در کلیسای معروف «لامادلین» پاریس، «الویز بوتون» در اعتراض به موضع کلیسای کاتولیک علیه سقط جنین، برهنه دربرابر نمازگزاران ظاهر شد. دادگاه فرانسه، بوتون را به پرداخت جریمه مالی محکوم کرد. اما دادگاه حقوق بشر در سال 2022 میلادی، این حکم را نقض آزادی بیان دانست.
با این حال، پویایی اجتماعی که قانون باید آن را بپذیرد، به ما نشان می‌دهد آرمان پوزیتیویستی دست کشیدن از دین که توسط آگوست کنت، جامعه‌شناس و فیلسوف اجتماعی فرانسوی پیش‌بینی شده بود، در غرب محقق نشد.
برعکس از دهه اول قرن بیست و یکم، رساله «بازگشت دین» به بحث‌انگیزترین مسئله در جامعه تبدیل شده است.
اینجا باید به این مسئله اشاره کرد که ضرورت تضمین اصول حمایت از دین در منطق وسیع‌تری از حمایت در بعد حقوقی سکولار وجود دارد، به‌خصوص پس از موج مهاجرت از کشورهای اسلامی به اروپا و کشورهای غربی، مسلمانان به جزو لاینفک این قاره تبدیل شده‌اند، به همین دلیل باید اجرای قانون براین اساس باشد.